Een positief leerklimaat verkleint de kans dat kwetsbare jongeren radicaliseren. Docenten in het vso spelen daarbij een sleutelrol. Dat blijkt uit een onderzoek van het Expertisecentrum Jeugd van Hogeschool Leiden.

De oorzaken van radicalisering liggen vaak in een onderliggend gevoel bij jongeren van achterstelling, onheuse bejegening en boosheid. Op 14 locaties van twee grote Amsterdamse schoolgemeenschappen voor voortgezet speciaal onderwijs is door het Expertisecentrum Jeugd van Hogeschool Leiden en de Universiteit van Amsterdam in maart 2015 onderzocht in hoeverre het klimaat in de klas samenhing met gevoelens van afwijzing door de maatschappij, crimineel gedrag en probleemgedrag als ongehoorzaamheid en agressiviteit.

De resultaten laten zien dat een responsieve en ondersteunende houding van de docent leidt tot een significante afname van de ervaren afwijzing van de maatschappij en criminele cognities. Een responsieve opvoeding vergroot het zelfvertrouwen van (risico)jongeren en geeft hen het idee dat ze `gezien worden, erbij mogen horen en ertoe doen.' Een positieve relatie met de docent leidt tot minder gevoelens van afwijzing van de maatschappij en kan de jongeren daarbij een positiever toekomstperspectief bieden zonder radicalisering. Deze resultaten sluiten aan bij het rapport `Twee werelden, twee werkelijkheden, hoe ga je daar als docent mee om?' dat minister Bussemaker januari 2016 publiceerde. Europees onderzoek moet aantonen hoe radicalisering van jeugd kan worden voorkomen door een positief leerklimaat op middelbare scholen te creeren, breder dan alleen het vso. Hogeschool Leiden gaat daartoe samen aan de slag met de Universiteit van Gent en de ESADA Business School (Barcelona).