Neurowetenschappen

17 maart 2016 10.00

Promotie

Schaamte is een sociale emotie die ontstaat tijdens interacties met onze sociale omgeving. Vaak wordt schaamte ook plaatsvervangend ervaren. Laura Müller-Pinzler richt zich op de neurale en fysiologische samenhang in de hersenen bij (plaatsvervangende) schaamte. Haar focus ligt hierbij voornamelijk op het behandelen van beide vormen van schaamte als een sociaal fenomeen en de implementatie en ontwikkeling van sociale paradigma's hiervoor.

Mw. L.K. Müller-Pinzler: The Social Emotion of Embarrassment. Modulations of Neural Circuits in Response to Own and Others' Social Predicaments. Promotoren zijn prof. dr. C.M. Keysers en prof. dr. S. Krach (University of Luebeck). Copromotoren zijn dr. F.M. Paulus (University of Luebeck) en dr. V. Gazzola (Nederlands Herseninstituut).

Locatie

Toegang vrij

Locatie

* Agnietenkapel

Oudezijds Voorburgwal 229 - 231 | 1012 EZ Amsterdam

+31 (0)20 525 2362

* Download de samenvatting (PDF)

De sociale emotie van schaamte

Modulatie van neurale circuits in reactie tot iemands eigen en andermans sociaal benarde situaties

Schaamte is een zogenaamde sociale emotie die ontstaat tijdens interacties met onze sociale omgeving. Het is aanwezig in verschillende situaties in ons dagelijks leven en vervult een regulerende functie die ons informeert over hoe we presteren ten opzichte van de geldende normen en waarden. Door het menselijk vermogen om emoties, gedachten en intenties van anderen af te leiden en te delen, wordt schaamte vaak ook plaatsvervangend ervaren.

Deze thesis richt zich op de neurale en fysiologische correlaten van schaamte en diens plaatsvervangende vorm. De focus ligt hierbij voornamelijk op het behandelen van beide vormen van schaamte als een sociaal fenomeen en de implementatie en ontwikkeling van sociale paradigma’s hiervoor. De gepresenteerde resultaten laten zien dat zowel bij zelf ervaren schaamte als bij plaatsvervangende schaamte twee neurale netwerken betrokken zijn: het mentalisatie netwerk, dat verantwoordelijk is voor het begrip van andermans evaluaties en oordelen, alsook een netwerk bestaande uit de anterieure insula en de anterieure cingulate cortex, dat verantwoordelijk is voor de affectieve opwinding. Beide netwerken interacteren met het ventrale deel van de anterieure insula en de amygdala, gebieden die nauw betrokken zijn bij het verwerken van emoties wanneer zelf schaamte ervaren wordt. De resultaten laten ook zien dat sociale verbondenheid tussen personen invloed heeft op het verwerken van plaatsvervangende schaamte en resulteert in het verhoogd mee-ervaren van iemand anders’ schaamte, terwijl individuen met autisme spectrum stoornis een gebrekkige verwerking van plaatsvervangende schaamte vertonen. Verhoogde sociale angst als karaktereigenschap wordt geassocieerd met verhoogde activatie van het mentalisatie netwerk. Dit bevestigt de aanname dat verhoogde aandacht voor sociale cues en voor negatieve gedachtes over andermans oordeel een rol speelt bij sociale angst stoornissen.

Gepubliceerd door UvA Persvoorlichting