Veelzijdig diaconaal bezoek bisschoppen 16-3-2016

Kardinaal Eijk en hulpbisschop Hoogenboom brachten op 11 maart een diaconaal werkbezoek aan het sub-vicariaat Arnhem Oost. Zij werden daarbij vergezeld door diocesaan diaconaal werker Harry Scharrenborg. Zij bezochten een inloophuis, een moestuin, een kledingbank en een zorgcentrum en spraken met pastorale beroepskrachten, vrijwilligers en clienten.

Beschrijving

De eerste stop was inloophuis De Herberg in Westervoort (parochie HH. Vier Evangelisten). Dit initiatief won in 2013 de driejaarlijkse Ariens Prijs voor Diaconie. De Herberg is een open, gastvrije plek waar mensen op adem kunnen komen. Het gezelschap werd welkom geheten door pastoor Thanh Ta, die erop wees dat het bisschoppelijke bezoek samenviel met het vrijwilligersweekend NLdoet, waaraan ook De Herberg deelnam.

Daarna gaf pastoraal werkster Ria Doornbusch middels een PowerPoint presentatie tekst en uitleg over De Herberg. Het inloophuis is inmiddels gegroeid naar een openstelling van vijf dagdelen. Doornbusch: "De Herberg is een plek van en voor de dorpen, in samenwerking met parochianen en wijkbewoners. De activiteiten gebeuren in verbondenheid met de Eeuwige - we zijn dus geen soos of `kulturhus'. Het is een plek waar mensen samen komen en verder gaan. Een plek voor mensen aan de zelfkant van de samenleving: met een GGZ-problematiek, armoede, eenzaamheid. Maar het is ook een ontmoetingsplek voor parochianen en vrijwilligers van de verschillende geloofsgemeenschappen."

De Herberg ligt pal naast de kerk in Westervoort, waarvan de kapel dagelijks geopend is. Gasten nemen daar geregeld een kijkje, bijvoorbeeld in de kersttijd als de kerststal staat opgesteld. Doornbusch: "Zo ontstaan vanzelf ook catechesemomenten." Er zijn zo'n 60 vrijwilligers actief voor De Herberg, waar het afgelopen jaar 2.500 gasten kwamen. Ze komen voor de dagelijkse inloop met koffie, de lunch (voor 16 personen), de nabijgelegen moestuin, de stiltetafel en de leestafel. Ook een jongerengroep (M25, genoemd naar Matteues hoofdstuk 25) is verbonden aan De Herberg, waarbij Doornbusch veel energie steekt in sociale media. "Daarmee krijgen we ook jongere vrijwilligers." Het dorp Westervoort heeft het project inmiddels omarmd: vele lokale bedrijven steunen met inzamelacties het werk van De Herberg.

In de moestuin waren vele vrijwilligers in de weer met het planten van nieuwe gewassen. Dit volgens een strak schema van vijfjaars wisselteelt, "waarbij de gewassen achter elkaar aan `wandelen'. Anders raakt de grond uitgeput," zoals een der vrijwilligers uitlegde. Kardinaal Eijk en mgr. Hoogenboom plantten een aantal knoflookplantjes op de hen aangewezen plaats. Beiden lunchten vervolgens met een aantal gasten van De Herberg. Dat leverde indrukwekkende gesprekken op over de moeilijkheden in hun leven, met name op het gebied van schulden en eenzaamheid. Kardinaal Eijk zei bij het afscheid: "Ik dank u hartelijk voor de uitnodiging, en bid dat God u mag blijven steunen in uw moeilijkheden." Hij was met name geraakt door het levensverhaal van een Irakese weduwe - "uw Godsvertrouwen is een voorbeeld voor ons allen, ook voor de aartsbisschop van Utrecht!"

In Didam (H. Gabriel parochie) stond een bezoek aan de kledingbank op het programma. Daar sloot pastoor Jurgen Jansen zich aan bij het gezelschap. Hier wordt de kleding op behoefte, maat, seizoen en kledingsoort gesorteerd en in de `winkel' gehangen. Voorzitter Arja Schep en secretaris Riet Visser gaven een toelichting op het ontstaan en de werkwijze van de kledingbank. Het is een van het groeiend aantal diaconale activiteiten dat vanuit deze parochie wordt georganiseerd: na een voedselbank en een schuldhulpmaatjesproject is er sinds enkele jaren ook een kledingbank. "Er is echt een beweging ontstaan voor nieuwe noden en de kledingbank is er daar een van. Deze staat als een huis," aldus Arja Schep. De kledingbank is gevestigd in een oude garage en voldoet aan een enorme vraag. Het aanbod aan kleding is eveneens zeer groot, in die zin was van een economische crisis de laatste jaren weinig te merken. Veel particulieren brengen kleding, maar ook bedrijven brengen soms overtollige partijen. In eerste instantie was de gemeente Montferland het `werkterrein', maar inmiddels komen ook clienten uit omliggende plaatsen naar deze kledingbank. Schep: "Het afgelopen jaar waren er 1120 uitgiftes, aan alleenstaanden, koppels maar ook aan gezinnen met kinderen." Er wordt zoveel mogelijk samengewerkt met de gemeente, maar net als inloophuis De Herberg blijft financiele steun uit. Kardinaal Eijk, mgr. Hoogenboom en pastoor Jansen hielpen vervolgens drie vrijwilligers met het sorteren en controleren van gebrachte kleding: is het schoon, heel en werken de ritsen nog? Daarna raakten ze in gesprek met een client, die vertelde hoe belangrijk een organisatie als de kledingbank is voor mensen die in een (financieel) moeilijke periode zitten.

De laatste halte tijdens deze diaconale dag was zorgcentrum Meulenvelden in Didam, waar met enkele bewoners werd gesproken. Diaken Theo Reuling vertelde over de onzekere periode die de bewoners hebben doorgemaakt: van verhuizing ("we voelden ons gedumpt en hadden zwarte rouwbanden aan onze rollators geknoopt," aldus een bewoonster) tot de terugkeer. Maar ook de gevolgen van de beleidsveranderingen en bezuinigingen zijn hier zichtbaar: zo is het restaurant verdwenen. Dat had een samenbindende functie, vertelde een van de bewoonsters. Eenzaamheid is een groot probleem, omdat ook recepties en activiteitenbegeleiders veelal worden wegbezuinigd, aldus Reuling. "Maar het is als parochie moeilijk om veel te daaraan te doen. Wel geven we signalen af aan de politiek en zijn we de mensen zoveel mogelijk nabij."