God niet meer in Nederland? - Protestantse Kerk Nederland
15 maart 2016
Ds. Arjan Plaisier reageert op de resultaten van het onderzoek `God in Nederland 1966-2015'.
Pagina-inhoud
*Een tienjaarlijkse koude douche, zo typeerde Stefan Paas de uitkomst van `God in Nederland 1966-2015'. Wat te verwachten viel en uit nog recente onderzoeken al bleek, wordt opnieuw bevestigd: geloof in God en kerkelijkheid dalen verder. De grootste klappen vallen bij de Rooms-Katholieke Kerk.
Het beste doen de kleinere `orthodoxe' kerken het: zij tonen zich vitaal.
De Protestantse Kerk heeft met gevoelig ledenverlies te maken. Wel valt op dat de betrokkenheid van de `overgebleven' leden van onze kerk er niet minder op is geworden: er gaan procentueel meer leden regelmatig naar de kerk dan tien jaar geleden en 68 % is tevreden of zeer tevreden over het
`aanbod' (raar woord) van hun kerk.
Post-christelijk
Dat alles laat onverlet dat de cijfers duidelijke taal spreken. Voor wie het zich nog niet heeft gerealiseerd: we leven in een post-christelijke samenleving. Wie christen is en actief deel uitmaakt van een kerk, hoort bij een minderheid. Of die minderheid nog kleiner wordt? Als je let op de
vergrijzing van het ledenbestand koersen we daarop af. Je rijk rekenen geeft in ieder geval geen pas. Menen dat er een grote vijver zinzoekers en spirituelen is waar de ledenwinst van morgen uit kan worden opgevist, is wensdenken. Niet doen. Wees liever nuchter en waakzaam.
Wees ook nuchter en waakzaam over het feit dat de samenleving de resten christelijkheid van zich afschudt. Het laatste wapenfeit is de afschaffing van de Zondagswet. De openbare ruimte wordt religievrij. Een novum in de geschiedenis. Er is niet eerder een volk geweest dat heeft geleefd zonder
een `groot verhaal' en een metafysische verband. Wij gaan het beleven. Ik geloof niet dat het leven daarmee vrolijker of warmer wordt, maar het is beter het onder ogen te zien.
Nu of nooit
De kerk komt op eigen benen te staan. Het cultuurchristendom verdwijnt. De kerk is niet langer kerk van het volk. De idee dat we het kerkelijk leven zonder al te veel nadenken kunnen continueren steunt nergens meer op. En daarom is het tijd om weer bewust te leven uit de bronnen van het
geloof. Het is tijd voor het `back to basics'. Het is nu of nooit. Het is tijd om de vreugde van het geloof in Christus opnieuw te ontdekken. Om, hoe klein ook, een gemeenschap te zijn van broeders en zusters die elkaar gegeven zijn. Het is tijd om in alle bescheidenheid getuige te zijn van
`het goede leven', in woord en daad.
En daarom raak ik niet in paniek. Ik realiseer me heel goed dat de tijd een omslag heeft gemaakt. Al veel eerder, verhuld, gecamoufleerd, maar in toenemende mate openlijk en onverhuld. Het is weer zoals het begon: de christelijke gemeente in kleine groepen in een toenmalige heidense wereld.
Groot geheim
Kleine groepen die uit een groot geheim leefden. Zij klaagden daar niet over. Zij deelden het brood van het leven en wisten zich, met gesloten ogen, deel van de grote wereld van God. In de wereld van het moderne heidendom, een lappendeken van minderheden in een seculier bestand, staan we voor
dezelfde uitdaging. Kleine en soms wat minder kleine gemeenschappen, die weten dat het leven gedoopt is in de vreugde van een God die mens is geworden. Die weten van Pasen en daarom in paasgelach uitbreken.
Of met de woorden van het rapport God in Nederland: `Ook in het huidige Nederland zijn ze te vinden: vitale parochies en gemeentes, bezielde gelovigen en geinspireerde voorgangers, baanbrekende initiatieven, pioniers waarop kerken kunnen bouwen en voortbouwen.'
Een koude douche: we zijn weer wakker om welgemoed de dag die God ons geeft in te gaan.
>Dr. Arjan Plaisier, scriba van de generale synode