Audit naar vernieuwing schuldhulpverlening
11-03-2016
In Utrecht kampen ongeveer 15.000 bewoners met (vaak hardnekkige) schuldenproblemen. Om bewoners beter te kunnen helpen van hun schulden af te komen, heeft de gemeente de schulddienstverlening vanaf 2012 vernieuwd. Naar het eerste resultaat van deze vernieuwing is eind 2015 een audit
uitgevoerd. Doel was te meten of de gemeente met de huidige dienstverlening een sluitende aanpak voor schuldproblematiek heeft. Voor een deel is dat gelukt, maar de dienstverlening behoeft ook nog verbetering. Het college neemt de aanbevelingen uit de audit over en biedt de rapportage `Geen
schuld meer' aan de gemeenteraad aan.
Uit de interne audit blijkt dat het traject van schuldhulpsanering heel succesvol is. 90% van de deelnemers rondt het driejarige traject met succes (schuldenvrij) af. Omdat sanering een zeer intensieve maatregel is, komt een klein deel van de aanvragers (20%) in aanmerking voor dit traject.
Met ongeveer de helft van deze groep, wordt daadwerkelijk het traject gestart. Dat kan namelijk alleen als schuldeisers instemmen met de sanering. Daarom komt lang niet iedereen in aanmerking voor dit traject.
De audit kan nog niet aantonen of de rest van de instrumenten (adviezen en coaching) ook succesvol zijn. Hiervoor is meer langjarige monitoring nodig. Ook vragen de onderzoekers zich af of een deel van de Utrechters met schulden uiteindelijk wel financieel zelfstandig kan zijn. De audit
beveelt aan om voor deze personen een andere aanpak te ontwikkelen samen met partners in de stad. Verder is er nog winst te behalen in de communicatie op de website van de gemeente over de aanpak van schulden en wat mensen zelf kunnen doen.
Samenwerking buurtteams
Ten tijde van de audit (in 2015) is de nieuwe armoedeaanpak `Utrecht Inclusief 2016-2019' vastgesteld. Het effect van de preventieve aanpak die armoede en schulden moet voorkomen, is dus niet meegenomen in de audit. Ook voor de meting van het effect van de samenwerking tussen de gemeente en
de buurtteams was het nog te vroeg. Wel laat de audit zien dat de samenwerking met de buurtteams in het najaar van 2015 goed op gang was gekomen. Verdere afstemming en afspraken over informatie uitwisseling zijn nog wel nodig. De komende jaren monitort de gemeente hoe de aanbevelingen een
plaats hebben gekregen in de schulddienstverlening.
Lange adem
De aanpak van schuldenproblematiek is lastig. Met nieuwe instrumenten van de gemeente (aanpak op maat door bijvoorbeeld de workshop bij aanmeldding voor schulddienstverlening), de samenwerking met de buurtteams voor budgetcoaching en de nieuwe armoedenota (meer preventie, inzetten op
levensgebeurtenissen) vernieuwt Utrecht geleidelijk haar schuldenaanpak. Wethouder Victor Everhardt: "Uit schulden komen, is vaak een kwestie van lange adem. Zowel de mensen met schulden als de gemeenten moeten stap voor stap de problemen aanpakken, de werkwijze aanscherpen en blijven werken
aan oplossingen."