Eerste Kamer stemt volgende week over Mediawet en toekomst RPO

10 maart 2016

De Mediawet lijkt haar bijzondere weg met een extra bocht te kunnen vervolgen, nu er zich in de Eerste Kamer voldoende steun aftekent voor de eerste wetswijziging. Dat betekent concreet dat het samenwerkingsverband van de regionale omroepen ROOS als RPO een sturende rol krijgt om in een concessiebeleidsplan 2017-2020 EUR17 miljoen per jaar aan hervormingen te realiseren. De governance en inrichting van de RPO in verhouding tot de regionale publieke omroep, dus hoe de RPO zich gaat verhouden tot de regionale media-instellingen en inhoudelijk autonome redacties, wordt in een tweede regio-wetswijziging geregeld. Basis voor die regio-wet legt de uitvoerige discussie van Dekker met de Eerste Kamer over governance en inrichting van de landelijke publieke omroep. Die debatten leidden tot zo'n omvangrijke aanpassing van dit eerste wetsvoorstel dat staatssecretaris Dekker een aanvullend wetsvoorstel voor de landelijke publieke omroep opnieuw in procedure brengt. Om zo'n noodgreep bij de regio-wetswijziging te voorkomen is Dekker voornemens intensief overleg te voeren met ROOS en het IPO over de toekomstige samenwerking van de regionale omroepen met de RPO.

Plan van ROOS leidend voor reorganisatie regionale publieke omroep Dekker houdt zich stevig vast aan het plan van ROOS (april 2015), waarin zij gesteund door alle dertien regionale omroepen een samenwerking in vijf clusters voorstelt. Dit plan was destijds het alternatief uit de regio voor Dekkers wens de regionale omroepen onder de landelijke NPO te brengen. De staatssecretaris wil ROOS met deze eerste wetswijziging in de gelegenheid stellen het gezamenlijke plan van de regionale omroepen te concretiseren in een concessiebeleidsplan voor de regionale publieke omroep. Daarin krijgt het beleid op hoofdlijnen vorm en wordt een financiering voor de regionale publieke omroepen voorgesteld. Binnen budgetten geldt voor de regionale redacties straks redactionele autonomie op inhoud en vorm van de programma's. Een meerderheid in de Eerste Kamer wil deze stap nu mogelijk maken, met name om de onzekerheid bij het personeel van de regio-omroepen niet onnodig nog langer te laten voortduren. Daarbij heeft Dekker op aandringen van ROOS en Eerste Kamer de toezegging gedaan dat hij extra frictiekosten van de regionale omroepen compenseert gedurende tenminste de eerste zes maanden van 2017. Concreet betekent aanname van de wet komende week dat ROOS in haar nieuwe positie als RPO kan starten met de voorbereiding van haar plan voor hervorming van de regionale omroep van dertien organisaties naar een organisatie. Deze komt te bestaan uit vijf clusters en tenminste dertien regionale redacties. De vraag is nu of het mogelijk blijft dat een provincie een bijdrage levert aan de programmering van een regionale redactie.

Provincies in afwachting van intensief overleg over regio-wetsvoorstel Behoud van de redactionele onafhankelijkheid en identiteit van de regionale omroepen is voor provincies een punt van discussie. Aan door het IPO gevraagde waarborgen voor regionale verankering van de regionale publieke omroep zal het regio-wetsvoorstel gedeeltelijk tegemoet komen, zo heeft de staatssecretaris toegezegd. Het verzorgingsgebied van de regionale redacties en hun aanbodkanalen zal maximaal de provincieschaal zijn. Zowel over de toekomstige mogelijkheden voor publiek-private samenwerking voor kwalitatieve regionale journalistiek als over de provinciale rol bij de voorgestelde Beleidscommissies Media-aanbod gaat Dekker nog nader met het IPO in gesprek. Aan bindende voordracht van provincies voor een lid van de Raad van Toezicht van de RPO wordt niet voldaan: een meerderheid in de Eerste Kamer wenst grotere afstand van de politiek tot de NPO en RPO nu deze organisaties meer invloed krijgen op de beleid en programmering van de publieke omroep. De staatssecretaris heeft toegezegd dat hij het advies van een onafhankelijke benoemingscommissie voor de raden van toezicht integraal overneemt. Bestuursleden van de NPO en RPO worden voortaan benoemd door de raden van toezicht van deze organisaties ; het instemmingsrecht van de minister verdwijnt. Op korte termijn verkent de regering hoe de rol van de minister in procedures voor benoemingen in de gehele sector kan worden beperkt. Intentie is voornoemde aanpassingen een plek te geven in de tweede wetswijziging over de regionale omroepen.

Vervolg wijziging Mediawet

Komende dinsdag wordt zowel over het voorliggende, eerste voorstel voor wijziging van de Mediawet gestemd als over de ingediende moties. Als de wet inderdaad wordt aangenomen treedt eerst enkel het deel over de Regionale Publieke Omroep in werking. Volgens planning doorloopt de reparatiewet over de landelijke publiekelijk omroep nog voor de zomer de reguliere procedure van ministerraad, Raad van State , Tweede Kamer tot Eerste Kamer. Dekker wil ook nog steeds zijn inhoudelijke regio-wetsvoorstel voor het zomerreces aan de Tweede Kamer aanbieden. Het IPO verwacht dat de gezamenlijke provincies hierover op korte termijn worden geraadpleegd.