Verband bij jongeren tussen voorkeur voor dancemuziek en probleemged..
8 maart 2016
Adolescente vrienden beinvloeden elkaar niet zozeer bij aanvang van `externaliserend gedrag'- zoals roken, drinken of kleine criminaliteit - maar bij het vervolg. Die invloed moet dus in context geplaatst worden, blijkt uit onderzoek van Aart Franken. Ook muziekvoorkeur is van belang, naast
vriendschap. Jongeren die een voorkeur hebben voor dancemuziek lopen bijvoorbeeld een grotere kans om dergelijk gedrag te ontwikkelen. Hij promoveert vrijdag 11 maart aan de Universiteit Utrecht, met financiering uit het NWO-programma Jeugd en gezin.
DancefeestFoto: Shutterstock
Franken gebruikte data van meer dan 1.100 brugklassers die meededen aan de langlopende studie SNARE (Social Network Analysis of Risk behavior in Early adolescence). Franken: `Het lijkt erop dat het begin van externaliserend gedrag niet afhangt van vrienden. Maar vrienden lijken wel een
belangrijke rol te spelen in de voortzetting ervan. Dat was afzonderlijk wel eerder onderzocht, maar nog niet in combinatie. Er zijn kennelijk andere factoren die een rol spelen bij het eerste drankje, de eerste sigaret of het eerste winkeldiefstalletje.'
Franken nam individuele kenmerken van jongeren onder de loep die hierbij een rol spelen. Een daarvan is zelfcontrole. `Jongeren met een lagere zelfcontrole vertonen eerder grensoverschrijdend gedrag, dat wisten we al. Maar we wilden graag weten of deze jongeren zich gemakkelijker laten
beinvloeden juist door vrienden die dergelijk gedrag tentoonspreiden - of dat ze zich toch wel zo gaan gedragen, onafhankelijk van wat hun vrienden doen. Het verschil is belangrijk bij het maken van zinvolle interventies. Moet je die richten op alle jongeren met minder zelfcontrole, of juist
op de vriendschappen van jongeren met minder zelfcontrole? Op basis van mijn bevindingen pleit ik voor het eerste.'
Vriendschappen verbreken
Franken ontdekte dat jongeren met een vroege puberteitsontwikkeling, die tevens externaliserend gedrag vertonen, vooral vriendschappen verbreken met jongeren die geen probleemgedragingen kennen. `De kans bestaat dan ook dat zulke jongeren vooral gelijkgestemde vrienden behouden. Hierdoor raken
ze vrienden uit het oog die een belangrijke sociale steun kunnen vormen tijdens de adolescentie. Toekomstige interventieprogramma's moeten daarom rekening houden met invloed van puberteit op het behoud van vrienden.'
Muziekvoorkeur heeft impact op de ontwikkeling van externaliserend gedrag, merkte de onderzoeker. `Jongeren met een voorkeur voor dancemuziek hebben een grotere kans om probleemgedrag te ontwikkelen, zelfs als je rekening houdt met reeds bestaand probleemgedrag van hun vrienden. We vermoeden
dat jeugdcultuur hierbij een belangrijke rol speelt.'
Organisaties als het Trimbos Instituut, Nederlands Jeugd Instituut (NJI) of het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) dienen de uitkomsten van het onderzoek mee te nemen in preventies voor verschillende vormen van externaliserend gedrag bij jongeren.
Meer informatie
Aart Franken (1985) begon zijn promotieproject `The importance of individual characteristics for peer influencing' in 2010 aan de Universiteit Utrecht, faculteit Sociale Wetenschappen, afdeling Algemeen Sociale Wetenschappen. Hoofdaanvrager was prof. dr. W.A.M. Vollebergh, Universiteit
Utrecht, Faculteit Sociale Wetenschappen, afdeling Algemeen Sociale Wetenschappen.
* Project van Aart Franken in de projectendatabase
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bron: NWO