Amhaouch: goede infrastructuur belangrijk voor melden misstanden

Deze week was er een algemeen overleg met minister Plasterk (BZK) over integriteit in het openbaar bestuur. Het vertrouwen van burgers in het openbaar bestuur staat of valt met de integriteit van ambtenaren. CDA woordvoerder Mustafa Amhaouch benadrukte hierbij het belang van een goede infrastructuur binnen een overheidsorganisatie, waardoor het eenvoudig wordt om misstanden te melden. Burgemeesters hebben vanaf 1 februari 2016 een wettelijke zorgplicht met betrekking tot bestuurlijke integriteit. Het college (portefeuillehouder personeelsbeleid ) is wettelijk verantwoordelijk voor de ambtelijke integriteit. Amhaouch: "Velen pakken dit goed op en zorgen voor een goede infrastructuur. Er wordt gewerkt aan een cultuurverandering waarbij integriteit bespreekbaar wordt gemaakt. Bij een organisatie met een goede infrastructuur voor het melden van misstanden worden minder misstanden ervaren. Als er zich al misstanden voordoen dan worden deze ook sneller gemeld dan bij een organisatie waar deze infrastructuur minder aanwezig is."

Door de decentralisaties, waarbij taken van de rijksoverheid zijn overgaan naar de gemeenten, begeven veel gemeenten zich op nieuw sociaal terrein, zoals de thuiszorg. Voor de uitvoering van die nieuwe taken krijgen de gemeenten extra geld. De grootte van die bedragen, maar ook de publiekprivate samenwerking, vormen een risico als het gaat om integer handelen. Het gebied van ruimtelijke ordening bijvoorbeeld staat erom bekend dat onder- en bovenwereld makkelijk met elkaar verweven raken. Amhaouch vroeg de minister om daar waar nodig proactief in actie te komen, alleen praten over integriteit helpt hier niet.

Vanuit de WMO zijn gemeenten verplicht om onafhankelijke clienthulp aan te bieden in een zogenaamd keukentafelgesprek wanneer mensen een beroep doen op de WMO. Vaak blijken de clienthulpen die deze gesprekken voeren ook deel uit te maken van de wijkteams. Daarmee komt niet alleen de onafhankelijkheid maar ook de integriteit in het geding. Amhaouch: "Mensen die een beroep doen op de WMO weten niet wie er tegenover hen zit, vanuit welke basis deze persoon handelt. En de gemeenteraad heeft ook maar een beperkte capaciteit om te controleren of die processen ook daadwerkelijk verlopen zoals in de WMO wordt voorgeschreven." Amhaouch riep de minister op om zowel de onafhankelijkheid van de clienthulp als de mogelijkheid tot controleren van de gemeenteraad te waarborgen.