Versteeg wil vechten voor meer aandacht voor relatie tussen bloedstolling en kanker

4 maart 2016 | NIEUWSBERICHT

Er moet meer aandacht komen voor de relatie tussen bloedstolling in het lichaam en de groei en verspreiding van kanker in het lijf. Dat is de boodschap van prof. Henri Versteeg, die hij vrijdag 4 maart heeft overgebracht tijdens zijn oratie in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Versteeg werkt op de afdeling Interne Geneeskunde en doet al jaren onderzoek naar bloedstolling. ,,Stel: je snijdt je hier'', zegt hij, wijzend op zijn vinger. ,,Dan komt daar bloed uit, dat gaat stollen. Bij bloedstolling worden bepaalde stoffen geactiveerd, die een reactie in gang zetten waardoor de wond heelt.'' Toch pakt bloedstolling niet altijd voordelig uit voor het lichaam. Soms stolt het bloed op oudere leeftijd op een ongewenste plek, zoals in de bloedvaten. Daar ontstaat dan een bloedstolsel (trombose), dat onder meer kan leiden tot een hartinfarct of een beroerte.

Uitgebuit

En, aldus Versteeg, een van de meest voorkomende oorzaken van trombose zijn bepaalde vormen van kanker, zoals borst-, alvleesklier- en dikke darmkanker. ,,Bij kanker gaat zo'n wond nooit dicht. Het mechanisme van bloedstolling wordt dan compleet uitgebuit door een tumor.'' De stoffen die betrokken zijn bij het stollen van bloed, worden dan ingezet door de kankercellen. Ze helpen met het aanleggen van bloedvaten naar de cellen toe, waardoor de tumor groeit. Ook zorgen deze stoffen ervoor dat de kankercellen zich makkelijker kunnen verspreiden door het lichaam, aldus Versteeg.

Centrale speler

De impact van al deze zogenoemde bloedstollingseiwitten is niet even groot. Welke stof de grootste invloed heeft op de groei en verspreiding van kankercellen, is nog niet bekend. ,,Er zijn er tig. We weten niet welk eiwit de meest centrale speler is. Dat geeft ook aan hoe complex de bloedstolling is'', legt Versteeg uit. ,,Als je stof A activeert, dan treedt stof B ook in werking. B kan echt een compleet andere taak hebben dan A. Het is vanwege deze complexiteit ook niet mogelijk om de bloedstolling helemaal te remmen.''

Versteeg en zijn collega's van het LUMC gaan nu kijken naar welk effect de bloedstolling heeft op het prille begin van een tumor. ,,Want hoe wordt een cel kwaadaardig? Waarom verandert het in een kankercel? We weten wat de eindfase is, maar niet hoe een kankerstamcel precies ontstaat.'' Hij hoopt dat de antwoorden op deze vragen helpen bij het beter bestrijden van de ziekte. ,,Als we weten hoe deze cellen ontstaan, kunnen we wellicht nog beter vat krijgen op kanker.''

Modegrillen

Hij hoopt dat niet alleen zijn team de relatie tussen bloedstolling en kanker gaat onderzoeken. ,,Trombose wordt nu bij kankerpatienten gezien als randverschijnsel. Het gaat om modegrillen. 25 jaar geleden werd niet gekeken naar het immuunsysteem, want men dacht dat fouten in het DNA kanker veroorzaakten. Nu is bekend dat het immuunsysteem ook een belangrijke rol speelt. En dat is met bloedstolling ook zo. Over een jaar of tien is ook voor dit mechanisme meer aandacht. Daar moeten we voor vechten.''

Henri Versteeg (1974) studeerde biologie in Utrecht. Hij promoveerde in 2003 aan het AMC. Na een paar jaar in het buitenland, kwam hij in 2007 met een Veni-subsidie naar het LUMC. In 2010 ontving Versteeg een Vidi-subsidie voor zijn onderzoek.