Hoe kan het beste met historisch onrecht omgegaan worden?
Persbericht 4 maart 2016
Dat is de centrale vraag in de afscheidsrede van professor dr. Jaap Spier op vrijdag 4 maart in Maastricht.
In zijn rede geeft Professor Spier aan dat in toenemende mate pogingen ondernomen worden om historisch onrecht te vertalen in schadevergoedings- en andere verplichtingen. Dat geldt voor de slavernij, kolonialisme, het plunderen van de natuurlijke rijkdommen van andere staten, geroofde kunst, oorlogen en uitstoot van broeikasgassen in het verre verleden. Hij vraagt zich af hoe we moeten omgaan met historisch onrecht. In zijn ogen is het noodzakelijk om hierop een bredere visie te ontwikkelen en niet ieder geval afzonderlijk te beoordelen. Spier: "Het is helaas onmogelijk om alles wat in het verleden is misgegaan op te lossen. Dat is te betreuren, maar dat moeten we als een gegeven aanvaarden. Wat we wel kunnen doen, is zorgen dat we niet weer steeds dezelfde fouten maken. Concreet: we moeten voorkomen dat onze handelingen schade berokkenen voor velen of voor toekomstige generaties. Daarbij moet vooral worden gedacht aan alle duurzaamheidsthema's.
Professor Spier benadrukt dat gemaakte keuzes voor het verleden ver strekkende gevolgen kunnen hebben. Niet alleen voor in het meer recente verleden begaan onrecht maar ook bij zaken die nu mis gaan en waarvoor in de nabije toekomst een oplossing voor moet worden gezocht.
Denk hierbij aan overbevissing, lozing van plastic in de oceanen en de nog steeds veel te hoge uitstoot van broeikasgassen. Verkeerde keuzes en politiek onhandige manoeuvres zullen gevolgen hebben die vele malen groter zijn dan de financiele crisis. Vluchtelingenstromen van een heel andere dimensie zullen op gang komen, aldus Spier.
Professor dr. Jaap Spier neemt afscheid als honorair hoogleraar Aansprakelijkheidsverzekering in Vergelijkend Perspectief aan de Universiteit Maastricht en is advocaat-generaal bij de Hoge Raad. Hij is een van de initiatiefnemers van de Oslo principles.