CPB presenteert opties voor begrotingsbeleid
Persbericht | 2-03-2016
De vormgeving van begrotingsbeleid is van groot belang voor de Nederlandse economie en met de verkiezingen in 2017 staat het onderwerp weer op de agenda. Een van de traditionele doelen, het dempen van conjunctuurschommelingen, is vaak niet gehaald.
Opties voor begrotingsbeleid
Download (PDF document, 4.3 MB) | 20 pagina's | ISBN 978-90-5833-721-4
Er zijn vier criteria die bij de vormgeving een rol spelen. Dat zijn de mate waarin voldaan wordt aan de Europese begrotingsregels, de houdbaarheid van de overheidsfinancien, de mogelijkheid tot orientatie op de middellange termijn en bestuurlijke rust, en macro-economische stabilisatie. Op
basis van deze criteria schetst onderzoeker Wim Suyker vier mogelijkheden voor vernieuwing in de vandaag verschenen CPB Policy Brief 2016/02 'Opties voor begrotingsbeleid'.
Ten eerste kan het begrotingsbeleid strikt gaan varen op de Europese begrotingsregels. Een tweede optie is het opbouwen van een begrotingsbuffer die de kans op een tekort van meer dan 3% bruto binnenlands product (de EMU-grens) sterk doet afnemen, ook al werken de automatische stabilisatoren.
Ten derde kan het huidige trendmatige begrotingsbeleid worden voortgezet, maar dan met de houdbaarheid als anker. De laatste optie is het voeren van een actief expansief begrotingsbeleid gericht op een versnelde daling van de werkloosheid.
Geen van deze denkrichtingen presteert maximaal op de vier voornoemde criteria. Een expansieve begroting draagt bijvoorbeeld bij aan stabilisatie op korte termijn, maar kan botsen met Brusselse regels of de houdbaarheid. Begrotingsbuffers scoren mooi op automatische stabilisatie en Brusselse
regels, maar het opbouwen ervan kan economisch ongelukkige getimed zijn. Beleid op basis van Europese begrotingsregels zorgt er bijvoorbeeld voor dat jaarlijks aan deze regels wordt voldaan, maar vermindert de gewenste middellangetermijnorientatie. De optie houdbaarheid kan spanningen
opleveren met de Brusselse regels. In alle gevallen zijn er vormvereisten in acht te nemen, want afgesproken begrotingsregels werken alleen als zij simpel, redelijk en geloofwaardig zijn.
Het dempen van conjunctuurschommelingen met begrotingsbeleid mislukte vaak in het recente verleden. Dat werd veroorzaakt doordat achtereenvolgende kabinetten ook de budgettaire effecten van de vergrijzing wilden opvangen, waarbij Europese begrotingsregels ook restricties oplegden. In de jaren
2011-2017 vermindert de economische groei met circa 0,7% per jaar door de diverse tekort-reducerende maatregelen. Want daarvoor, in economisch goede tijden, bleek terughoudend begrotingsbeleid niet mogelijk.
De vraag naar een andere vormgeving van het begrotingsbeleid is actueel. De besluitvorming voor 2017 bepaalt ook de ruimte voor het begrotingsbeleid van het volgende kabinet. Vanzelfsprekend is de weging van de diverse facetten uiteindelijk aan de politiek.
* Print pagina
* Stuur pagina door
* [IMG] [IMG] [IMG] [IMG]