29jan2016

16.00

Fotograaf: Dirk Gillissen

Ringvormige moleculen zijn eindeloos

Scheikunde

29jan2016 16.00

Oratie

Veel grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van medicijnen, duurzame brandstoffen en efficientere landbouw hebben oplossingen nodig op moleculair niveau. Daarvoor moeten nieuwe moleculen ontworpen en gemaakt worden. Academisch geschoolde synthetici zijn van cruciaal belang. Jan van Maarseveen legt in zijn oratie uit waarom.

Wanneer we praten over stoffen bedoelen we moleculen. Dit zijn de kleinste ondeelbare deeltjes met een bepaalde werking. Zo is muskon het molecuul dat de typische muskgeur aan parfums geeft. Ben je besmet met de ziekenhuisbacterie MRSA dan is vancomycine je laatste redmiddel. Wat hebben muskon en vancomycine gemeen? Ze bezitten een ringvormige (ofwel cyclische) moleculaire structuur, het zijn natuurstoffen en beide hebben een zeer specifieke biologische activiteit. Voor de werking is juist de ringstructuur cruciaal. Veel medicijnen zijn van natuurstoffen afgeleid en dus in het laboratorium nagemaakt en structureel gewijzigd. Een belangrijk deel van het onderzoek van Van Maarseveen gaat over de synthese van cyclische peptiden (kleine ringvormige eiwitten). Deze zijn alomtegenwoordig in de natuur en vertonen vaak belangrijke biologische activiteiten. Om een ring te vormen, moet een peptide in zijn eigen staart bijten. Echter, ringsluiting van peptiden kan een moeilijke klus zijn die de ontwikkeling van nieuwe synthesemethodieken vergt. In zijn oratie gaat Van Maarseveen in op de volgende vragen: hoe dwing je een lineair peptide tot ringvorming zonder ongewenste nevenreacties? Hoe maak je multicyclische peptiden die een biologisch actief eiwit nabootsen? Hoe maak je cyclische peptiden met een lassostructuur?

Van Maarseveen werpt daarnaast zijn licht op de geschiedenis van ringsluitingsreacties, het belang van de synthetisch organische chemie in het algemeen en zijn visie op het onderwijs binnen de universiteit.

Dhr. prof. dr. J.H. van Maarseveen, Bio-Inspired Organic Synthesis: Ringvormige moleculen zijn eindeloos.

Deelname

Toegang vrij

Locatie

* Aula - Oude Lutherse kerk

Singel 411 | 1012 XM Amsterdam

Gepubliceerd door UvA Persvoorlichting