Aankoop `Le miroir vivant' van Rene Magritte gelukt

27 januari 2016

Het is Museum Boijmans Van Beuningen gelukt, mede dankzij een extra schenking van 120.000 euro van de Vereniging Rembrandt, om het benodigde kapitaal bijeen te brengen voor de aankoop van het schilderij `Le miroir vivant' uit 1928 van Rene Magritte (1898-1967). Een 'vroege Magritte' is een lang gekoesterde wens van het museum. Het schilderij is een belangrijke toevoeging aan de wereldberoemde collectie surrealistische kunst. De nieuwe aanwinst is door het museum verwelkomd in de rijke collectie met de tentoonstelling `Magritte ontmoet de collectie'. Hierin vormde het vroege werk van Magritte het sleutelstuk dat op een verrassende en associatieve wijze linkte aan vijftig uiteenlopende collectiestukken.

Conservator Francesco Stocchi: 'Dit vreemde doek is een uitzonderlijk voorbeeld van Magrittes eigenzinnige manier van werken, die een inspiratie vormde voor de generaties die na hem kwamen en ook voor vele werken in de collectie van het museum: kunst die de achterliggende problematiek aan de orde stelt zonder haar op te lossen. Werk dat onze verwachtingen laat tintelen. `Le miroir vivant' bedient zich van visuele tekens zonder zelf een beeld te tonen; het schildert eerder de verbeelding af door louter en alleen woorden te gebruiken en zo de toeschouwer direct bij het werk te betrekken. Door woorden te lezen die nog verbeeld moeten worden, wordt de toeschouwer de schepper van zijn eigen beelden en wisselen maker en kijker in feite van rol. Het werk zet de traditionele rolverdeling tussen kunstenaar en toeschouwer op losse schroeven en vormt zo een opstap naar de sociale, interactieve en conceptuele vormen van kunst.'

De levende spiegel

`Le miroir vivant' stamt uit een groep van ruim veertig woord/beeld schilderijen die Magritte maakt in de beginjaren van zijn carriere. Het werk is experimenteel door de beeldende werking van taal. In `Le miroir vivant' zijn vier onderling verbonden wolkachtige witte vormen zichtbaar die elk zijn voorzien van een raadselachtige korte tekst. De woorden `personnage eclatant de rire' (lachende persoon), `armoire' (kabinet), `horizon' en `cris d'oiseaux' (vogelkreten) roepen talloze associaties op. Toch blijft de samenhang van de woorden en de betekenis van dit uitgesproken non-figuratieve schilderij lastig te doorgronden. Zelden komt een schilderij uit deze vroege jaren op de markt. Het werk is een belangrijke aanvulling op de latere, meer bekende werken van Magritte die zich al in de collectie bevinden. Het slaat bovendien een brug tussen het dadaisme, surrealisme en popart. Artistieke stromingen die alle goed in de museumcollectie vertegenwoordigd zijn.

Rene Magritte en Museum Boijmans Van Beuningen

In 1937 bracht Rene Magritte drie weken door in het huis van zijn favoriete, excentrieke Britse verzamelaar Edward James, waarbij hij een groep werken van groot formaat schilderde. Deze schilderijen, 'Reproduction lnterdite', 'La jeunesse illustre' en 'Le Model Rouge', werden beeldbepalend voor zijn oeuvre. Na een periode van bruikleen in Rotterdam, begin jaren zeventig, werden ze in respectievelijk 1977 en 1979 door Museum Boijmans Van Beuningen bij Edward James aangekocht. Samen met 'Op de drempel van de vrijheid' (1930), dat al eerder was verworven, kwam zo een belangrijk deel van Magrittes topperiode In Nederlands museaal bezit. 'Le Model Rouge' kon in 1979 worden aangekocht.

Prominente collectie surrealisten

Museum Boijmans Van Beuningen, dat zich met zijn aandacht voor het (internationale) surrealisme van alle Nederlandse musea onderscheidt, heeft een omvangrijke surreele collectie van 120 stukken. Deze wordt nog regelmatig uitgebreid en de collectie levert een zeer grote bijdrage aan de internationale bruikleenpositie van Museum Boijmans Van Beuningen. In de voorjaartentoonstelling van 2017 presenteert het museum topstukken van onder meer Salvador Dali, Rene Magritte en Max Ernst. Deze vormen een ongeevenaard overzicht van het surrealisme in Museum Boijmans Van Beuningen. In samenwerking met de Hamburger Kunsthalle en de Scottish National Gallery of Modern Art in Edinburgh brengt het Rotterdamse museum van over de hele wereld absolute iconen bijeen uit vier belangrijke privecollecties. De tentoonstelling belicht de droomwereld, fantasie, gekte en de onbeteugelde passie van niet alleen de kunstenaars, maar ook de verzamelaars van deze beroemde kunstbeweging.

Mogelijk gemaakt door

De aankoop van `Le Miroir Vivant' van Rene Magritte is mogelijk gemaakt door de genereuze steun van de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar Dura Kunstfonds, Fonds Willem van Rede, Stichting Museum Boijmans Van Beuningen, BankGiro Loterij, Mondriaan Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds (mede dankzij het Breeman Talle Fonds) en een collecte onder de vrienden en bezoekers van het museum.