Gisteren debatteerde de Eerste Kamer over de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties; de wet die de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) voor zelfstandigen zonder personeel (zzp) afschaft. De SP ondersteunt de poging van staatssecretaris Wiebes om met deze wet de handhaving van het bestaande wettelijk onderscheid tussen werknemer en zelfstandige te verbeteren. Het is een stap in de richting van het doel: minder schijnzelfstandigen en betrokkenen helpen aan een normaal dienstverband als werknemer.

Dat is voor de SP van groot belang. Bij schijnzelfstandigheid is er schijnbaar sprake van een contract tussen een zelfstandige en een opdrachtgever, maar gaat het feitelijk om een arbeidsrelatie tussen werknemer en werkgever. Hierdoor worden werkgevers in staat gesteld cao-loon en sociale premies te ontduiken en wordt de zelfstandige een werknemer zonder rechten. Dit probleem speelt vooral bij de groeiende groep van laagbetaalde zelfstandigen.

De wet die gisteren tot laat in de avond in de Eerste Kamer werd behandeld, stelt opdrachtgevers in staat om de contracten die ze met zelfstandigen aangaan vooraf te laten beoordelen door de Belastingdienst. Als de Belastingdienst die in orde vindt, is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst met een werknemer. Het gevaar bestaat dat werkgevers nieuwe constructies verzinnen om schijnzelfstandigheid in stand te houden, die de Belastingdienst gezien de wet toch goed moet keuren. Daarom pleitte Frank Koehler namens de SP-fractie voor verplichte openbaarmaking van alle vooraf goedgekeurde contracten. Door transparantie te bieden, ontstaat er een gelijk speelveld voor alle betrokkenen. Ook kan het parlement de wet aanpassen als het ziet wat voor kwalijke constructies binnen de wet allemaal mogelijk zijn.

Koehler: `De wet DBA beoogt tot betere aanpak van schijnzelfstandigheid te komen, maar de effectiviteit van de wet is nog niet zeker.' Om de aanpak te verbeteren, vroeg hij ook om ruimere bekendheid te geven aan de mogelijkheid dat ook een opdrachtnemer een hem voorgelegd contract door de Belastingdienst kan laten toetsen. En om een toezegging dat de Belastingdienst bij de beoordeling van contracten ook eventueel bestaande cao-bepalingen in acht zal nemen.

Met alle door de SP gevraagde punten stemde staatssecretaris Wiebes in. Het moeilijkst lag voor hem de volledige openbaarheid van alle door de Belastingdienst goedgekeurde contracten. Daar kan je opdrachtgevers volgens Wiebes op grond van de belastingwet niet toe verplichten. Maar uiteindelijk ging hij mee met de suggestie van Koehler om bij contracten met nieuwe constructies die niet openbaar gemaakt mogen worden, de Belastingdienst die constructies geanonimiseerd en ontdaan van bedrijfsspecifieke gegevens toch openbaar te laten maken. Gezien de bedoeling van de wet DBA om schijnzelfstandigheid beter aan te pakken en alle toezeggingen van de staatssecretaris over de manier waarop de wet wordt uitgevoerd, kan de SP-fractie volgende week voor de wet stemmen.

Betrokken SP'ers

Frank Koehler

Frank Koehler

Binnenlandse Zaken, Financien, Infrastructuur, Milieu en Ruimtelijke Ordening