Persbericht 22 januari 2016

Wanneer verloskundigen en gynaecologen aan alle zwangere vrouwen zouden adviseren om calciumsupplementen te gebruiken tijdens de zwangerschap, kan dit leiden tot een vermindering van het aantal gevallen van pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) met meer dan een kwart. Bovendien kan dit een besparing opleveren van bijna 8 miljoen euro per jaar aan gezondheidszorgkosten.

Dit hebben onderzoekers van de Universiteit Maastricht en het Maastricht UMC+ berekend. In hun rekenmodel voegden zij gegevens samen uit de medische literatuur, eigen onderzoek, bevolkingsstatistieken en expert opinies. Zij presenteren hun bevindingen op 22 januari op het congres van de Kennispoort Verloskunde te Utrecht.

Pre-eclampsie is een zwangerschapscomplicatie die voor moeder en kind levensbedreigend kan zijn, en vaak gepaard gaat met groeivertraging en vroeggeboorte van het kind. Een op de dertig zwangerschappen wordt getroffen door pre-eclampsie. In Nederland betreft dit ongeveer 5000 zwangerschappen per jaar.

Uit gerandomiseerde studies is gebleken dat vrouwen die starten met het gebruik van calciumsupplementen in het tweede trimester van de zwangerschap, en ermee doorgaan tot het eind van de zwangerschap, de kans op het krijgen van pre-eclampsie reduceren met 55%. De kans op een te vroeg geboren kind wordt verminderd met 24%. De positieve invloed van het gebruik van calciumsupplementen is het grootst bij vrouwen met een lage calciuminname en vrouwen met een verhoogde kans op pre-eclampsie.

Calciumsupplementen worden momenteel door minder dan 5% van de zwangere vrouwen gebruikt. Opschroeven van dit percentage naar 100% zou het aantal gevallen van pre-eclampsie kunnen verminderen met meer dan de helft. De Maastrichtse onderzoekers gaan er in hun rekenmodel van uit dat niet alle zwangeren het advies zullen volgen. Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw geldt de aanbeveling om extra foliumzuur te gebruiken rondom de conceptie, om de kans op een kind met een open ruggetje te verminderen. Dat advies wordt door de helft van alle zwangeren op correcte wijze opgevolgd.

De Gezondheidsraad adviseert voor zwangere vrouwen een inname van calcium van minimaal 1 gram per dag. Naar schatting zit een op de drie zwangere vrouwen onder deze grens. Calcium zit vooral in zuivelproducten, maar ook in groente en noten. Personen die weinig zuivelproducten gebruiken hebben meer kans op onvoldoende calciuminname. De calciumpreparaten waarvan positieve effecten werden aangetoond in de voornoemde onderzoeken bevatten 1 tot 2 gram calcium. De meeste multivitaminepreparaten voor zwangeren bevatten slechts een kleine fractie van deze hoeveelheid. Zwangere vrouwen die willen starten met gebruik van calciumsupplementen wordt geadviseerd dit te overleggen met hun verloskundige of gynaecoloog.

De ontwikkeling van het Maastrichtse rekenmodel werd ondersteund door een subsidie van Fonds Gezond Geboren. De studie is uitgevoerd onder leiding van epidemioloog Luc Smits (Universiteit Maastricht) en gynaecoloog Liesbeth Scheepers (Maastricht UMC+).