Vondsten aan de voet van de Valkhofheuvel

Overzicht van de opgraving vanaf de Valkhofheuvel. Links is het 14e-eeuwse straatje te zien.Bij het archeologische onderzoek op locatie van De Bastei is veel bijzonders gevonden. Zo veel dat de opgraving is stilgelegd om het museumgebouw aan te passen, zodat de vondsten zichtbaar blijven.

Op het terrein van het entreegebouw (onderaan de Valkhofheuvel) en op de binnenplaats van de Stratemakerstoren is al gegraven. Op beide plekken is als het ware een opeenstapeling van de geschiedenis aangetroffen: muren, bouwsporen en andere resten van de Romeinse tijd tot en met het midden van de vorige eeuw. Vondsten die ons meer vertellen over de oorsprong en de ontwikkeling van Nijmegen.

Voordat de opgraving begon, werd een damwand geplaatst om verzakking van de Valkhofheuvel te voorkomen. Archeologen komen bij het afpellen van de bodem altijd het eerst de meest recente sporen tegen en raken dan bij het verdiepen steeds verder in de geschiedenis terug. Zo zijn bij het proefonderzoek de jongste vondsten onderzocht: een kolenkeldertje en de bestrating van de achterplaatsjes van de huizen die hier rond 1950 zijn gesloopt. Het proefonderzoek moest aantonen of er nog restanten uit het verleden in de bodem zaten. Nadat dat was vastgesteld, werd de opgraving gestart.

RekenpenningBij het verder afgraven van de bodem kwamen huizen tevoorschijn uit de 14^e eeuw, die in de 16^e eeuw zijn verbouwd. De muren tegen de Valkhofheuvel aan bleven daarbij staan, omdat ze nog stevig genoeg waren als bescherming tegen het verzakken van de heuvel. Dit soort hergebruik is op verschillende plekken te zien. Zeer fraai is een haardplaats, gemaakt van leisteen dat in een patroon is neergelegd. Het straatje dat in deze tijd voor de huizen liep, is ook teruggevonden.

Nog verder naar beneden werd een muur van tufsteen gevonden met een hoek erin. Eerst werd gedacht aan een muur van de 13^e-eeuwse Veerpoort, die hier in de buurt heeft gelegen. Maar hij blijkt uit de Romeinse tijd te dateren en is daarmee 9 eeuwen ouder.

Bijna 30 jaar geleden werd een grote muur ontdekt uit de Romeinse tijd, die nog tot een paar meter hoog bewaard was gebleven. Deze muur had een handelsnederzetting aan de oever van de Waal beschermd tegen verzakkingen van de heuvel ten zuiden ervan. Hij lag op de plek van het casino en moest worden afgebroken. Nu is er nog een klein stukje van te zien in een vitrine aan de achterkant van het casino. De nederzetting lag daar al in de 1^e eeuw.

Muur van mergelsteen, 16e eeuw aan de achterzijde van de bastei.Nu is de voortzetting van deze muur tevoorschijn gekomen, onderaan de Valkhofheuvel. Een deel van de Romeinse muur is bij de bouw van een huis in de 14^e eeuw blijven staan en in de keldermuur opgenomen. Althans, dat denken de archeologen nu. Maar er moet nog verder onderzoek worden gedaan om te kijken wat deze Romeinse muur en ook de andere resten precies voorstellen. De oudste resten zijn afvalkuilen en andere sporen van de handelsnederzetting aan de oever van de Waal, die daar al in de 1^e eeuw lag.

Een deel van een Romeinse muur, bestaande uit wigvormig gehouwen blokken tufsteen en Romeins beton, lijkt schuin door een 14^e-eeuwse muur te lopen. Dit is mogelijk de voortzetting van de muur die onder het casino lag. Aan de andere kant is de muur weggebroken, omdat er een kelder moest komen. De trap naar de kelder ligt er ook nog. Hier moet nog dieper worden gegraven.

Tekst: Gemeente Nijmegen & Stichting De Bastei Foto's: Gemeente Nijmegen

Gepubliceerd op 20 januari 2016

Zie ook:

Bouwplan De Bastei wordt aangepast

Bastei De Stratemakerstoren veel groter dan gedacht

Bijzondere vondsten bij archeologische opgraving

Start archeologische opgraving De Bastei

Bouw De Bastei nu echt van start

Bouw De Bastei

Groen licht voor De Bastei

Natuurmuseum Nijmegen en De Stratemakerstoren fuseren tot De Bastei