Persbericht 18 januari 2016

In het kader van een promotietraject aan de Universiteit Maastricht is een alternatief ontwikkeld voor de `harde wervelplank', waarmee mensen met mogelijk wervelletsel in ambulances worden vervoerd. De alternatieve plank, met ingebouwde matras, had minder negatieve effecten op het lichaam, werd als comfortabeler ervaren, terwijl de mogelijkheid om goede roentgenfoto's en CT-scans te maken bewaard bleef. Op 21 januari verdedigt Baukje Hemmes haar proefschrift hierover. De eerste geinteresseerde reacties van ziekenhuizen en ambulancediensten zijn al binnen en het bedrijfsleven onderzoekt de marktmogelijkheden voor de alternatieve plank.

De harde wervelplank wordt sinds de jaren dertig van de vorige eeuw gebruikt om het verergeren van wervelletsel bij patienten na een ongeval te voorkomen tijdens transport. De laatste decennia is er echter ook aandacht voor de nadelen: patienten kunnen moeilijker ademhalen door het insnoeren, het horizontaal liggen verhoogt de hersendruk bij hersenletsel, het liggen op de harde plank is bijzonder ongemakkelijk en pijnlijk en het kan het ontstaan van drukplekken (decubitus) in de hand werken. "Daarnaast is er nog geen enkel onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat het gebruik van een harde wervelplank ook daadwerkelijk bijdraagt aan het voorkomen van verergering van letsel aan de reeds beschadigde wervelkolom", zegt promovenda Baukje Hemmes.

Eigenschappen

Ze testte een in Maastricht ontwikkelde plank met ingebouwd matras. Deze nieuwe "zachte" wervelplank bestaat uit een platte bak met daarin een afgedekt matras. Vervolgens vergeleek ze eigenschappen van de zachte wervelplank met die van de harde plank en de vacuuem matras (een alternatief dat eerder al het licht zag). Voor het onderzoek lagen gezonde, wakkere vrijwilligers op de drie planken. De druk op schouders, hielen en heiligbeen was bij de nieuwe plank significant lager en minder pijnlijk dan bij de andere modellen. Ook mensen die onder narcose een ingreep ondergingen, liggend op de nieuwe plank, bleken na afloop van de maximaal twee uur durende ingreep, minder effecten van de druk op de huid te hebben dan degenen die op de harde wervelplank lagen tijdens de operatie. Doorligwonden beginnen met hoge druk op de huid. In alle gevallen blijft het volgens de promovenda zeer aan te raden om de ligduur op dergelijke planken zo kort mogelijk te houden.

De werkvelplank met ingebouwd matras wordt momenteel door het bedrijfsleven nader bekeken, voor het mogelijk vermarkten van dit concept. "Het zou natuurlijk prachtig zijn als deze positieve wetenschappelijke inzichten vertaald zouden worden naar de zorgpraktijk", besluit Hemmes.

De volledige titel van het proefschrift luidt: `Improving spineboard design; evaluation of a new, soft-layered spineboard in trauma care'.