Radio en TV | ma 18 jan 2016

Verslag Kimo Demoed

Redactie Joost Lammers

Redactie Maarten Edelenbosch

Gebrek aan motivatie door strengere eisen en geen gehoor bij het management. Veel brandweervrijwilligers keren de brandweer de rug toe uit onvrede met de keuzes van de leiding. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag en RTV NH.

Veel brandweervrijwilligers ontevreden over keuzes

De ondervraagde vrijwilligers hebben het gevoel dat er geen aandacht is geweest voor hun positie in de reorganisatie van de afgelopen jaren. Zij vinden dat er te veel van hen gevraagd wordt omdat ze ingezet worden als beroeps. Wie kritiek geeft wordt daar op afgerekend, deelnemers gebruiken regelmatig het woord `angstcultuur'. Ze ervaren veel bureaucratie, een te grote managementlaag en een kloof tussen werkvloer en top. Afgelopen jaren stapten er al 2000 vrijwilligers op. Uit het onderzoek blijkt dat een kwart van de ondervraagden dat nu serieus overweegt.

Aan het onderzoek deden 1100 vrijwilligers mee die aansloten zijn bij de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers. Ook werden er drie WOB-verzoeken gedaan en verschillende gesprekken gevoerd met brandweerpersoneel.

Sinds 2011 vonden er veel veranderingen bij de brandweer plaats. Zo ging de brandweer van de gemeente over in grotere veiligheidsregio's, werd er bezuinigd en kwamen er experimenten zoals de mogelijkheid om met minder dan zes mensen op een wagen uit te rukken. Tweederde (67%) van de ondervraagde vrijwilligers ervaart de reorganisatie van de afgelopen jaren als negatief.

"Alle veranderingen worden er doorheen getrapt, als wij hier iets van zeggen, of het er niet mee eens zijn, wordt er vriendelijk geknikt en gezegd dat ze het begrijpen en vervolgens gaan ze er vrolijk mee door, dat gaat een keer fout!", aldus een vrijwilliger.

Een van de grote punten van de discussie is de maatregel om met minder dan zes manschappen uit te rukken. Een kwart (25%) staat hier wel positief tegenover, maar zeven van de tien brandweervrijwilligers (69%) uit het onderzoek vindt dit een slechte zaak. Voor een kleine brand is dit wel mogelijk, maar bij een woningbrand of wanneer een brand uit de hand loopt of er meerdere meldingen tegelijk komen ontstaan er in de praktijk gevaarlijke situaties. Velen noemen het een 'schijnveiligheid'. "Buurtbewoners verwachten van ons dat we naar binnen gaan en dan moet we wachten op versterking, dat is heel lastig uit te leggen op sommige momenten", aldus een anonieme brandweervrijwilliger.

Beroeps

Voor het onderzoek werden ook 400 beroeps brandweerlieden ondervraagd onder de leden van FNV, CNV en CMHF. Bij hen bestaat een vergelijkbaar beeld.

Over het onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd door de redactie van het EenVandaag Opiniepanel in samenwerking met brandweerbonden Vakverening Brandweervrijwilligers (VBV), FNV, CNV en CMHF. Het onderzoek is uitgezet onder leden van VBV, FNV, CNV en CMHF en de brandweermensen uit het EenVandaag Opiniepanel.

Aan het onderzoek deden 1071 vrijwilligers en 421 beroepsbrandweerlieden mee. Het onderzoek vond plaats tussen 20 november 2015 en 15 januari 2016. De resultaten zijn gewogen naar geslacht, veiligheidsregio en de verhouding beroeps/ vrijwilligers met CBS-cijfers.