Start proefdetectie explosieven WO II in centrum Zevenbergen
Geplaatst: 14-1-2016
Het is waarschijnlijk dat in en rond het trace van de voormalige haven in Zevenbergen zich explosieven bevinden die tijdens de bombardementen van 1940 en 1944 niet tot ontploffing zijn gekomen. Dat blijkt uit een onderzoek op basis van historische bronnen. De gemeente wil volledig in kaart
brengen waar eventuele explosieven zich in het werkgebied bevinden. Volgende week wordt daarvoor begonnen met een eerste proefdetectie.
Bombardementen
In de Tweede Wereldoorlog (WOII) is Zevenbergen meerdere malen het doelwit geweest van bombardementen en beschietingen. In 1940 waren het Duitse bommenwerpers die Zevenbergen onder vuur namen. Tijdens de bevrijding in 1944 zijn ook geallieerde bommen op Zevenbergen gevallen. Een deel van de
munitie uit de bombardementen en overige gevechtssituaties is niet tot ontploffing gekomen. In de loop der tijd is een deel van de blindgangers - bij de wederopbouw en bij nieuwe bouwplannen - al opgeruimd. Maar de kans is groot dat er nog steeds in de haven explosieven onder de grond zitten.
Risico's
Dat is op zichzelf geen probleem. In heel veel plaatsen in Nederland zijn nog grote hoeveelheden zogenaamde conventionele explosieven onder de grond aanwezig. Zolang de grond niet wordt geroerd is de kans dat deze spontaan ontploffen verwaarloosbaar. Ook in Zevenbergen is dat risico nihil. In
de gedempte haven bevinden zich sowieso geen explosieven, omdat de grond pas in 1970 is gestort. Wel kan het zijn dat er in de bodem onder de oude haven bommen zijn ingeslagen. Omdat het voor het werk aan de heropende haven op sommige plaatsen nodig is om dieper te graven dan de oorspronkelijk
bodem - bijvoorbeeld waar damwanden moeten worden geplaatst - kan het zijn dat de werkzaamheden in zogenaamd `verdacht gebied' plaatsvinden. Op die plekken zijn mogelijk extra maatregelen nodig tijdens of voorafgaand aan het werk aan de haven om eventueel aanwezige explosieven onschadelijk
te maken. Het is daarom belangrijk om een goed beeld te krijgen van waar zich explosieven bevinden.
Historisch onderzoek
Om een goed beeld te krijgen is eerst een uitvoerig historisch onderzoek uitgevoerd door een gespecialiseerd bureau. De onderzoekers hebben op basis van historische bronnen in kaart gebracht waar in Zevenbergen bommen zijn terecht gekomen, om welke types het gaat en wat de verwachte
inslagdieptes daarvan zijn. De onderzoekers concluderen dat het waarschijnlijk is dat er op en rond de haven nog niet-ontplofte explosieven aanwezig zijn. In totaal zijn onder meer ruim 50 zware bommen (>500 pond) op Zevenbergen gevallen, zowel Duitse als geallieerde. Daarnaast zijn er vele
geschutgranaten op Zevenbergen terecht gekomen. De ervaring leert dat gemiddeld zo'n 10% procent van de munitie uit die tijd blindgangers waren.
Veldonderzoek
Om veilig te kunnen werken, allereerst voor werknemers die straks aan de slag gaan in de haven, maar ook voor de panden in de omgeving wil de gemeente in beeld hebben of er nog explosieven aanwezig zijn, hoeveel en op welke plek. Dat gebeurt met een geavanceerd detectiesysteem op basis van
kleine gerichte boringen. Met deze zogeheten sonderingen kan een gedetailleerd beeld verkregen worden van het hele werkterrein op het haventrace tot een diepte van zo'n 15 meter (de diepte die maximaal bereikt wordt bij het plaatsen van de damwanden). Om vast te stellen of deze
detectiemethode ook daadwerkelijk de juiste resultaten met de juiste detaillering oplevert en niet verstoord wordt door omgevingsfactoren worden eerst een aantal proefdetecties gedaan. Die vinden plaats in de week van 18 januari. Als blijkt dat de proefdetecties de juiste inzichten opleveren,
kan het hele haventrace in kaart gebracht worden. Dat onderzoek neemt in totaal zo'n twee maanden in beslag en zal dan in de loop van het jaar plaatsvinden. Op basis van de hoeveelheid en de locatie van de eventuele explosieven wordt vervolgens bepaald wat de beste werkwijze is om deze te
verwijderen.