Ruim de helft van de leerkrachten in het basisonderwijs (56 procent) vindt de eigen werkdruk niet acceptabel. Dat is een stijging van 15 procent ten opzichte van 2012 (41 procent) en ten opzichte van alle werknemers in Nederland is het 41 procent hoger (15 procent). Dit blijkt uit een onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek in samenwerking met het televisieprogramma De Monitor (KRO-NCRV).

In de uitzending van De Monitor roept staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs leerkrachten op om te stoppen met overbodige administratie in het basisonderwijs. "Leerkrachten die denken dat ze moeten administreren omdat het ministerie en de inspectie dat zouden willen. Dan zeggen wij: Dat hoeft niet van ons." Staatssecretaris Dekker erkent in de uitzending dat er roofbouw wordt gepleegd op leerkrachten in het basisonderwijs: "Als je ziet dat zoveel leerkrachten uitvallen vanwege die werkdruk, dan moeten we daar wat aan doen." Maar hij voegt daaraan toe: "Ik geloof niet dat de oplossing daarvoor alleen maar meer geld is."

Dekker betreurt het dat bij leraren de indruk is ontstaan dat er op scholen een uitgebreide administratie moet worden bijgehouden omdat de inspectie en het ministerie dat willen. Hij steekt daarvoor de hand in eigen boezem: "Ik denk dat we daar in het verleden onvoldoende helder over zijn geweest." In het interview in De Monitor zegt Dekker dat leerkrachten die stoppen met het doen van (in hun ogen) overbodige administratieve handelingen en daardoor in conflict komen met hun schoolbestuur, op zijn steun kunnen rekenen.

Oorzaken en gevolgen

84 procent van de leerkrachten heeft een relatief hoge werkdruk en de categorie leerkrachten met een hoog risico op uitval is gestegen van 35 procent in 2012 naar 54 procent in 2015. De belangrijkste oorzaken van de hoge werkdruk in het primair onderwijs zijn het aantal leerlingen in een klas dat extra aandacht vergt, bijvoorbeeld vanwege gedragsproblemen, (50 procent), de vele administratieve werkzaamheden die niet met de prestaties van leerlingen zelf te maken hebben (38 procent) en de grote klassen/groepen (25 procent).

Belangrijke gevolgen van de hogere werkdruk zijn dat nog meer leerkrachten onvoldoende tijd hebben om leerlingen die extra zorg en aandacht nodig hebben te begeleiden (een toename van 62 procent in 2012 naar 78 procent in 2015) en dat de werkgerelateerde gezondheidsklachten zijn toegenomen (een stijging van 22 procent in 2012 naar 29 procent in 2015). Ook blijkt dat 9 procent van de leerkrachten zichzelf wel eens heeft ziek gemeld als gevolg van werkdruk en dat 71 procent dit met collega's heeft meegemaakt.

Politiek

Leerkrachten geven aan zelf geen of weinig invloed te hebben op de drie belangrijkste aspecten die hun hoge werkdruk veroorzaken. Zij vinden dat met name de overheid/de politiek oplossingen kan bieden door iets te doen aan twee van de drie belangrijkste oorzaken van de hoge werkdruk.

Het onderzoek is in november 2015 uitgevoerd onder 861 leerkrachten uit het primair onderwijs. De resultaten van het onderzoek werden bekend gemaakt in de uitzending van De Monitor op zondagavond 10 januari (22:35 uur, NPO 2).