Bergbeklimmen gevaarlijker door klimaatverandering
Gepubliceerd op
11 januari 2016
Klimaatverandering vergroot het gevaar op vallend gesteente in de Alpen en andere berggebieden, waardoor de risico's voor klimmers toenemen. Dit concludeert Arnaud Temme van Wageningen University in een onderzoek op basis van oude gidsen samengesteld door bergbeklimmers in een vervlogen
verleden.
Bij opwarming van het klimaat in de bergen trekken gletsjers zich terug en ontdooit de permafrost. Grote hoeveelheden smeltwater van gletsjers kunnen zelfs tot overstromingen leiden. Ook komt er gesteente bloot te liggen, waardoor stenen minder goed verankerd zijn aan de ondergrond en kunnen
gaan rollen of vallen.
Als de permafrost in een gebied verdwijnt wisselen bevriezing en ontdooiing van het water in scheuren en spleten elkaar af. Telkens als het water bevriest zet het uit, waardoor scheuren langzaam groeien totdat er een stuk steen afbreekt. Hogere temperaturen leiden zo tot instabieler gesteente
en daarmee een verhoogd risico op vallende stenen.
Oude klimgidsen
In zijn onderzoek haalde Arnaud Temme van Wageningen University informatie over de veiligheid van bergroutes uit zgn. klimgidsen. Deze boekjes zijn van de hand van zeer ervaren klimmers die de routes voor alpinisten in een bepaald berggebied, zoals de Berner Alpen, beschrijven.
De informatie over een klimroute in de klimboekjes is aangevuld met gegevens over gevaar voor vallend gesteente. Van alle routes zijn eigenschappen vermeld, zoals type gesteente of orientatie, plus een indicatie over gevaren op de route.
Tot voor kort waren er maar weinig manieren om aan informatie te komen over vallend gesteente: wat er beschikbaar was richtte zich op grote, zeldzame steenlawines of op kleine hellingen. In de klimgidsen noteerden generaties klimmers ook de alledaagse gevaren voor een heel gebergte. De gidsen
gaan bovendien ver terug in de tijd; de oudste gids uit de tientallen gidsen die voor het onderzoek zijn gebruikt, is 146 jaar geleden geschreven. Hierdoor is het mogelijk om veranderingen gedurende een lange periode te volgen, waardoor een verband met klimaatverandering is te leggen.
Voorspelling
Klimaatopwarming vergroot het gevaar in de bergen niet op een egale manier. Ook andere factoren spelen een rol. Zo is de orientatie van de helling van belang om gevaren in te schatten. De oost- en westkanten van een berg zijn risicovoller vanwege de grotere temperatuurschommelingen. Ook is
gevaar groter op plekken met veel omringend gesteente en hellingen van de gesteentes graniet en amfiboliet.
Deze kennis geeft de mogelijkheid om voorspellingen te doen: de eigenschappen van een bepaalde plek zeggen veel over eventuele gevaren. De verzamelingen van gebiedseigenschappen kunnen in de toekomst verwerkt worden tot een kaart waarop gevaarlijke locaties aangegeven zijn, zelfs als er op
deze plekken geen onderzoek is verricht. Zo draagt de historische kennis bij aan het voorspellen van toekomstige gevaren in de bergen.
Publicatie
Using Climber's Guidebooks to Assess Rock Fall Patterns Over Large Spatial and Decadal Temporal Scales: An Example from the Swiss Alps
Arnaud J.A.M. Temme. (2015)
DOI: 10.1111/geoa.12116
mailen
Tweet
* dr.ir. AJAM (Arnaud) Temme
Contactpersoon dr.ir. AJAM (Arnaud) Temme
Contactformulier
Wageningen University
Internationaal toonaangevende universiteit met opleidingen en onderzoek op het gebied van gezonde voeding en leefomgeving
* Snelheid van milieuverandering heeft geen merkbaar effect op uiteindelijke fitness Snelheid van milieuverandering heeft geen merkbaar effect op uiteindelijke fitness
* Energievoorziening is kwetsbaar voor veranderingen in klimaat en rivierwater Energievoorziening is kwetsbaar voor veranderingen in klimaat en rivierwater
* Plantensucces heeft wereldwijd dezelfde twee redenen Plantensucces heeft wereldwijd dezelfde twee redenen
Meer nieuws