"Verwarrend, misleidend en onrechtvaardig", zo kwalificeert Tweede Kamerlid Norbert Klein de kieskringen bij verkiezingen. "Het wordt hoog tijd deze af te schaffen", aldus de voorman van de Vrijzinnige Partij. Deze week werd zijn initiatiefwetsvoorstel "Wijziging van de Kieswet houdende afschaffing van de kieskringen" aanhangig gemaakt. Het wetsvoorstel krijgt in grote lijnen steun van zowel de Kiesraad als de Raad van State.

Kieskringen zijn bij de introductie van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging in 1917 in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat er een relatie zou blijven bestaan tussen kiezer en lokale kandidaat in het gebied van de kieskring. Kieskringen bij verkiezingen maakte het politieke partijen mogelijk in deze gebieden met verschillende kandidatenlijsten uit te komen. Hierop konden kandidaten worden geplaatst die in een bepaalde kieskring extra bekendheid genieten.

Tegenwoordig hebben kieskringen in de praktijk nauwelijks effect meer. Politieke partijen komen bij verkiezingen al geruime tijd niet meer met regionaal verschillende lijsten uit. Daarvoor in de plaats stemmen kiezers overal in het land op dezelfde landelijke kandidaten; kandidaten die overigens ook door de kiezers beschouwd worden als vertegenwoordigers van de gehele Nederlandse bevolking. Een lokale afvaardiging naar Den Haag sturen is een achterhaald concept geworden in de huidige tijd.

Kieskringen maken ons kiesstelsel dus nodeloos ingewikkeld. Bovendien, en belangrijker nog, schaden zij de transparantie van het verkiezingsproces. Als gevolg van de kieskringen worden behaalde zetels immers regelmatig onnavolgbaar herverdeeld onder de kandidaten die voor eenzelfde partij op verschillende regionale lijsten prijken. Hierdoor raakt de kiezer het zicht op het effect van zijn (regionale) stem volledig kwijt. Afschaffing van de kieskringen zou de transparantie, en daarmee het democratische gehalte van ons kiesstelsel ten goede komen. Tijd voor verandering; tijd om de kieskringen af te schaffen.