Collega's belangrijk bij disfunctionerende zorgverlener
08-01-2016
Collega's belangrijk bij disfunctionerende zorgverlener
Zorgverleners hebben een belangrijke signalerende rol als een collega disfunctioneert. Veel van hen hebben een dergelijke situatie meegemaakt. In de meeste gevallen is actie ondernomen en de zorgverlener aangesproken op zijn gedrag. Dat blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL
in het wetenschappelijke tijdschrift Verpleegkunde.
Zorgverleners vermoeden regelmatig disfunctioneren
Tijdens hun werk zien zorgverleners ook hoe collega's en andere zorgverleners hun beroep uitoefenen. Ook horen zij van clienten daarover verhalen. Bijna de helft van de ondervraagde verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners (45%) heeft in het jaar voorafgaand aan het
onderzoek een situatie meegemaakt waarin (mogelijk) sprake was van een disfunctionerende zorgverlener. Meestal (in 92% van de situaties) was dat een zorgverlener uit de eigen instelling of praktijk. In 75% van de situaties ging het om beroepscompetenties die tekort schoten, zoals slechte
communicatie of niet de afgesproken zorg geven. In 25% van de situaties was er (ook) sprake van persoonlijk disfunctioneren, zoals verslaving, psychische problemen, agressie of fraude.
Schade bij client voorkomen
Meestal wordt er actie ondernomen in situaties waarin disfunctioneren wordt vermoed. In 87% van de situaties werd door de zorgverlener zelf, een leidinggevende of collega's actie ondernomen, meestal door de zorgverlener op zijn gedrag aan te spreken. Dit is conform de beroepscode die veel
beroepsgroepen hebben. Volgens de beroepscode moeten zorgverleners de client beschermen tegen tekortschietende of schadelijk handelen van een andere zorgverlener. In 62% van de gerapporteerde situaties was de clientveiligheid mogelijk in gevaar, vooral als de disfunctionerende persoon een arts
was.
Disfunctionerende zorgverlener
Volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg is er sprake van een disfunctionerende zorgverlener als de zorgverlener onvoldoende competent is of onverantwoorde zorg geeft en niet in staat of bereid is dit op te lossen. Clienten kunnen daardoor geschaad worden. Bij disfunctioneren gaat het
meestal om een structurele situatie. Het is belangrijk dat signalen van disfunctioneren zo snel mogelijk worden opgepikt en dat er actie wordt ondernomen om erger te voorkomen. NIVEL-onderzoeker Anke de Veer: "Zorgverleners zien veel tijdens hun werk en komen daarbij ook situaties tegen
waarbij zij hun bedenkingen hebben of er sprake is van goede zorg. Het hoort bij hun professionaliteit om dit bespreekbaar te maken. Uit onderzoek blijkt dat een goede teamsfeer en aansturing door de leidinggevende helpen om disfunctioneren bespreekbaar te maken."
Onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd binnen het Panel Verpleging & Verzorging van het NIVEL. Van de paneldeelnemers hebben 1214 verpleegkundigen, verzorgenden, begeleiders en praktijkondersteuners werkzaam in Nederlandse ziekenhuizen, GGZ, gehandicaptenzorg, ouderenzorg en huisartspraktijken een
vragenlijst ingevuld over hun ervaringen met disfunctioneren (respons 59%). Dit onderzoek is gebaseerd op 547 situaties waarin sprake was van disfunctioneren of waar de deelnemer een vermoeden had van disfunctioneren.
Subsidient
Ministerie van VWS.