Toekenningen Vrije competitie geesteswetenschappen
5 januari 2016
NWO Geesteswetenschappen heeft aan 10 onderzoekers financiering toegekend vanuit de Vrije competitie geesteswetenschappen. Via dit instrument is financiering beschikbaar voor de beste geesteswetenschappelijke onderzoeksvoorstellen, zonder thematische randvoorwaarden. Een programma dient uit
minimaal twee deelprojecten te bestaan met daartussen een duidelijke onderlinge samenhang. De samenhang tussen de projecten moet een aantoonbare meerwaarde hebben voor het eindresultaat van het onderzoeksprogramma.
Hieronder vindt u een overzicht van toegekende financieringen (in alfabetische volgorde):
De geschiedenis van grensoverschrijdende ideeenuitwisselingen
Prof. dr. L.W.M. Bod (UvA) - The Flow of Cognitive Goods: Towards a Post-Disciplinary History of Knowledge
Wetenschappelijke disciplines worden vaak opgevat als op zichzelf staande eenheden. Dit beeld is historisch onjuist: er vond continu grensoverschrijdende ideeenuitwisseling plaats. Niet zelden leidde juist dat tot wetenschappelijk doorbraken. Om, bewust of onbewust, stereotype onderscheidingen
niet in stand te houden moeten historici daarom komen tot een overkoepelende, post-disciplinaire wetenschapsgeschiedenis.
Epistemische onrechtvaardigheid in de financiele sector en de gezondheidszorg
Prof. dr. B.P. de Bruin (RUG) - Towards Professional Epistemic Justice: Finance and Medicine
Wat is er verkeerd aan Zwarte Piet? We onderzoeken wat er gebeurt wanneer leden van minderheidsgroepen als minder geloofwaardig of intelligent gezien worden - bij de politie, de dokter, de hypotheekverstrekker, enz. Of wat er gebeurt wanneer Zwarte Piet neergezet wordt als dommig hulpje van
Sinterklaas.
Wat is Europa?
Prof. dr. B.A. de Graaf (UU) - Blueprints of Hope: Designing Post-War Europe; Ideas, Emotions, Networks and Negotiations (1930-1963)
Zelden waren uitdagingen voor de Europese integratie groter dan vandaag. Een vraag wordt alsmaar meer prangend. Wat is Europa? Antwoord geven op die vraag gaat verder dan ratio alleen. Dat gaat ook over gevoel, ideeen en moraal, en ligt besloten in het beter doorgronden van de geschiedenis van
het integratieproces.
Met kop en schouders: waarom Nederlanders de langste mensen ter wereld zijn geworden
Prof. dr. J. Kok (RUN) - Giants of the modern world. A new history of heights and health in The Netherlands, 1811-1940
Al een jaar of tachtig voert Nederland de wereldranglijst van gemiddelde lengte aan. En dat terwijl Nederlanders in het midden van de negentiende eeuw juist behoorlijk ondermaats waren. Wij gaan deze opmerkelijke ontwikkeling verklaren met een groot bestand met volledige levenslopen van
duizenden personen, die we aanvullen met hun lengtegegevens en die van hun vaders, broers en zonen.
Taaldynamiek in de Gouden Eeuw
Dr. J.M. van Koppen (UU) - Language Dynamics in the Dutch Golden Age: linguistic and social-cultural aspects of intra-author variation
In de Gouden Eeuw was het Nederlands volop in beweging. Daardoor was het taalgebruik opvallend gevarieerd: Nederlanders gebruikten ouderwetse en nieuwe taalconstructies probleemloos door elkaar. Hoe ontstonden die mogelijkheden in de taal van zeventiende-eeuwers? Hoe werden ze benut door
taalkunstenaars als P.C. Hooft of in reisverslagen van Michiel de Ruyter?
Emancipatie en geloof
Prof. dr. A.J.A.C.M. Korte (UU) - Beyond Religion versus Emancipation. Gender and Sexuality in Women's Conversion to Judaism, Christianity and Islam in Contemporary Western Europe
In West-Europa worden religie en vrouwenemancipatie vaak als tegengestelden gezien. De onderzoekers bevragen dit spanningsveld door bekeringen van seculiere, stedelijke hoogopgeleide vrouwen naar monotheistische religies te analyseren, met een focus op opvattingen over gender en seksualiteit.
Er wordt vergelijkend onderzoek gedaan naar publieke beeldvorming, religieuze tradities en ervaringen van bekeerlingen.
Fabellessen in woord en beeld
Prof. dr. P.J. Smith (UL) - Aesopian Fables 1500-2010: Word, Image, Education
De dierfabels van Aesopus en La Fontaine werden overal in Europa, tot op de dag van vandaag, prachtig geillustreerd tot lering en vermaak. In dit onderzoeksproject onderzoeken wij de wisselwerking tussen fabeltekst, fabelillustratie en de pedagogische en didactische context waarin ze gebruikt
werden.
Verzet tegen metaforiek
Prof. dr. G.J. Steen (UvA) - Resistance to metaphor
Onderzoekers concluderen dat we onbewust denken en redeneren in metaforen in bijvoorbeeld wetenschap (brein als machine) en politiek (tsunami van islamisering). Maar we weten niet hoe mensen dergelijke metaforen of ongewenste implicaties daarvan kritiseren. Dit programma onderzoekt waarom en
hoe mensen zich kunnen verzetten tegen ongewenst metafoorgebruik.
Beerputten als bron van kennis over identiteit stadsbewoners
Prof. dr. J. Symonds (UvA) - Diaspora and identity: an integrated archaeological and historical investigation into material life, ethnicity, and diet in the district of Vlooienburg, Amsterdam (AD 1600-1800)
In 1981-1982 zijn op het Waterlooplein twee huizenblokken met 100 beerputten opgegraven. Deze bevatten een geweldige hoeveelheid huisraad en etensresten uit de 17de en 18de eeuw. Nader onderzoek van deze vondsten levert nieuwe kennis over de dagelijkse gebruiksvoorwerpen, voeding en culturele
achtergronden van de - merendeels joodse - bewoners in deze stadswijk.
De kunst van het wetenschappelijk redeneren
Prof. dr. M.J. Teeuwen (Huygens ING) - The Art of Reasoning: Techniques of Scientific Argumentation in the Medieval Latin West (400-1400)
Wetenschappelijk redeneren en kritisch reflecteren op teksten is niet een moderne uitvinding: gedurende de hele Middeleeuwen vinden we er getuigenissen van, met name in de marges van handschriften. Wij volgen die stemmen uit de marge, en interpreteren ze in het licht van de geschiedenis van de
wetenschap.
Bron: NWO