Nieuwjaarstoespraak van burgemeester Mieke Baltus
maandag, 4 januari 2016
door: burgemeester Mieke Baltus
Op maandagavond 4 januari sprak burgemeester Mieke Baltus tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Heemskerk de aanwezig toe. Haar nieuwjaarstoespraak voor 2016 is hieronder na te lezen.
Dames en heren,
Hartelijk welkom in het gemeentehuis. Aan het begin van een nieuw jaar is het goed om elkaar te zien. We kijken terug op wat in 2015 is gepasseerd en we brengen een toast uit op 2016. Wat dat jaar ons gaat brengen, is voor een deel niet te voorspellen. Tegelijk zijn we voorbereid op wat we wel
weten of kunnen vermoeden.
Dat doen we als gemeente: een inschatting maken van kansen en risico's, op basis van wat we weten en van wat we vermoeden. Dat doet u ook als bedrijf, neem ik aan. En als particulier doet u dat ook. Het is een kwestie van je verstand gebruiken. Of toch niet helemaal?
Dames en heren, ik wil graag van u weten of u zich veilig voelt, hier vandaag in het gemeentehuis, in mijn gezelschap. Steek uw hand op als u zich veilig voelt, alstublieft. Ik zou nog verder kunnen vragen waarom u zich veilig voelt, welke factoren voor u een rol spelen. Maar zover wil ik
vandaag niet gaan. Waarschijnlijk maakt u een inschatting op basis van wat u weet, waar de uitgang is bijvoorbeeld en waar de brandslang hangt. U doet dat ook op basis van wat u vermoedt, dat Heemskerkers allemaal nette mensen zijn. Een kwestie van je verstand gebruiken.
Als u heeft aangegeven dat u zich veilig voelt, is dat fijn, maar ook bijzonder. De landelijke criminaliteitscijfers laten duidelijk zien dat we daar voor vandaag best een vraagteken bij kunnen zetten. De leeftijdscategorie 45-65 is namelijk verantwoordelijk voor het grootste deel van de
criminaliteit. Mensen als Holleeder, dames en heren, zitten in mijn leeftijdscategorie. En is ook ongeveer zo oud als veel mensen in de zaal. En misschien ook wel zo oud als u zelf bent. U verkeert in gezelschap van een categorie mensen die verantwoordelijk is voor de meeste criminaliteit. Wie
weet hoeveel schurken zich vandaag in deze zaal bevinden.
Maar echt fijn dat u zich veilig voelt vandaag.
We kunnen nog even verder de veiligheidscijfers induiken. Jongeren, daar hoor ik dus net niet meer bij, tussen de 15 en 25 jaar zijn het vaakst slachtoffer van criminaliteit. Cijfers uit 2013 laten zien dat maar liefst een kwart van de jongeren in het voorgaande jaar te maken had met
criminaliteit. Ouderen, daar hoor ik dus nog lang niet bij, vanaf 65 jaar, zijn het minst vaak slachtoffer van criminaliteit. Toch zijn het ouderen die zich het minst veilig voelen. Je veilig voelen heeft dus te maken met objectieve cijfers en vooral met emotie, aannames en met weerbaarheid.
Als je na een lange voettocht of met een gammel bootje in Nederland bent aangekomen, dan heb je recht op een veilige plek. Naast onze landelijke inbraakcijfers en cijfers over vermogensdelicten, is dit een heel ander aspect van veiligheid. Een heel andere discussie ook. De gemoederen laaien
hoog op in sommige gemeenten.
Als burgemeester ben ik bijzonder blij dat we in onze gemeente voor korte tijd 135 vluchtelingen hebben kunnen opvangen. Dat was mede mogelijk doordat de gemeenteraad van Heemskerk eerder al een motie heeft aangenomen. Die luidde dat Heemskerk zich pro-actief zou opstellen in het vraagstuk van
vluchtelingenopvang. Vrijwilligers waren er meer dan we nodig hadden, medewerkers in het Gemeentehuis hebben zich geweldig ingezet. Vanaf deze plek wil ik vandaag nogmaals mijn dank uitspreken voor iedereen die heeft meegewerkt aan de noodopvang van deze mensen.
En na een week dagen zwaaiden we ze weer uit. Ze gingen weer weg, naar een volgende opvangplek voor een paar dagen.
Dames en heren, voor dit onderwerp trekken we als Veiligheidsregio samen op. We hebben als regio contact met het COA en als regio hebben we gezegd dat we niet meer zullen meewerken aan deze crisis-noodopvang. Deze vorm van opvang is ontzettend in-efficient, kost gemeente en rijk een berg geld
en is echt heel zwaar voor de vluchtelingen. We houden ons wel beschikbaar voor opvang op de middellange termijn.
Want hoe dan ook moeten er veilige plekken voor deze mensen zijn, ook in Heemskerk.
Ook structureel zijn we op de goede weg. We liggen voor op het schema voor de huisvesting van statushouders. In het komende jaar zal dat opnieuw onze inzet vragen. We zijn ons zeer bewust dat de verdeling van woningen niet alleen gaat over statushouders. Er is extra inspanning nodig om een
goede balans te vinden en ook reguliere woningzoekenden te helpen. We zijn in gesprek met WOONopMAAT en met andere partijen om de mogelijkheden te bespreken.
Iets heel anders nu. We zijn ook in gesprek met Heliomare over ontwikkeling van De Velst. Ik ben blij dat we nu een volgende stap kunnen zetten. Omwonenden zijn in december geinformeerd over de stand van zaken. Deze week start de aannemer met het bouwrijp maken van De Velst, zodat daar
begonnen kan worden met de bouw. Wat zal verrijzen is een gebouw met daarin het Kind- en Jeugdcentrum van Heliomare gecombineerd met de Multifunctionele Sportaccommodatie van onze gemeente. Door al vroeg te beginnen met informeren van omwonenden is dit proces goed en zonder bezwaren verlopen.
2016 is ook het jaar halverwege de raadsperiode. Het jaar dus, waar afspraken uit het coalitieprogramma tot besluitvorming komen. Er is gekozen voor lastenverlichting, minder OZB in combinatie met bezuinigingen onder andere op de bibliotheek en de muziekschool. Voor de muziekschool is er
inmiddels een bedrijfsplan gepresenteerd.
Als gevolg van de bezuinigingen moeten we ingrijpende maatregelen nemen voor onze muziekschool en met name voor docenten.
We zitten nog midden in dat proces en veel dingen staan nog niet vast. Wel al kan ik zeggen dat het een plan heeft opgeleverd dat leidt tot een levensvatbare muziekschool met grote kans van slagen. Dat is winst. Het leidt tegelijk tot het afscheid van een aantal medewerkers, Heemskerkse
ambtenaren, die als docent aan de muziekschool verbonden zijn. Sommigen zullen blijven, maar dan deels als zzp'er. Voor alle betrokkenen is dit proces enorm heftig. Het is een succes dat er een goed bedrijfsplan ligt. Maar naast dit zakelijke succes, wil ik het persoonlijke, de medewerkers,
niet ongenoemd laten.
Dames en heren, Heemskerkers, IJmond-bewoners. Het jaar 2016 zal ook het jaar zijn waarin we intensiever gaan optrekken met onze buren Beverwijk en Velsen. De drie gemeenten hebben daarvoor in 2015 de Strategische IJmond Agenda vastgesteld.
Alle gemeenteraden hebben hun handtekening er onder gezet. De Strategische Agenda houdt in dat we het voornemen hebben om op 11 onderwerpen onze samenwerking te intensiveren.
Dat klinkt voor een aantal van u misschien vrijblijvend. We wisselen af en toe wat mailtjes uit en vergaderen vooral veel en langdurig, denkt u. Maar zo is het niet. We trekken samen op om bijvoorbeeld een regionale detailhandelsvisie op te stellen. Die zal dus ook gevolgen hebben voor
ondernemers in Heemskerk. TechPort, milieu, arbeidsmarkt, wonen; het zijn allemaal onderwerpen die we samen willen oppakken en waar we allemaal mee te maken krijgen. In het komend jaar verkennen we hoe we de samenwerking in een vat gieten. De regionale aanpak op deze onderwerpen, in plaats van
het `ieder voor zich', is nadrukkelijk ons uitgangspunt.
Ook veiligheid is een onderwerp op de Strategische Agenda. Het is het onderwerp waarmee ik mijn toespraak begon. En opnieuw wil ik u een vraag stellen. Gaat u eens voor uzelf na: Hoe makkelijk is het om in uw woning in te breken? Zijn de vuilcontainers een handige hulp om over de schutting te
komen? Draait u de deur altijd op slot of trekt u hem gewoon dicht? Staat u er bij stil dat inbrekers rouwadvertenties lezen?
Dit betekent niet het einde van het feestelijke karakter van deze bijeenkomst, dames en heren. Het is niet mijn bedoeling dat u allen haastig het pand verlaat om uw hang- en sluitwerk te controleren. Blijf alstublieft nog even. Maar wel is het een signaal dat we in december hebben gegeven in
de Veiligheidskrant die huis-aan-huis is verspreid. Woninginbraken zijn ingrijpend. Het is een van de zogenaamde High Impact Crimes. Als het je overkomt, vergeet je het niet gauw meer. Uit onze regionale cijfers blijkt dat een deel van de woninginbraken wel erg gemakkelijk mogelijk werd via
bijvoorbeeld een open raam.
De Veiligheidskrant maakten we samen met Beverwijk. We hebben allerlei onderwerpen behandeld. Whats App-groepen, overlast door verwarde mensen, wanneer bel je 112, wat doet Burgernet. We kunnen als overheid niet zonder de oplettendheid van inwoners. Wij kunnen - helaas - nooit 100% veiligheid
garanderen. Maar door inwoners te informeren en door een gezamenlijke inspanning kunnen we de cijfers wel een heel stuk terugdringen.
Dat gebeurt onder andere door preventie. Als u straks toch uw hang- en sluitwerk gaat nakijken, controleert u dan ook uw rookmelders even. Want ook de brandweer zet enorm in op informeren, waarschuwen en adviseren. Het uitgangspunt is dat u zelf het beste weet hoe uw woning of bedrijfspand in
elkaar zit en waar onveilige situaties kunnen ontstaan. U kunt wachten tot er brand is, met alle schade van dien, of u - en alleen u - kunt voorkomen dat er brand uitbreekt.
Preventie door de brandweer werpt haar vruchten af. Zo erg zelfs, dat er niet zo heel erg vaak meer iets te blussen valt. Dank daarvoor, want brand kan zeer ingrijpende en ernstige gevolgen hebben. Als burgemeester ben ik blij met de mensen die in Heemskerk onze post bemannen. We komen ze
tegen als de nood aan de man is, soms bij brand, soms bij een redding, bij de bestrijding van stormschade en wateroverlast. Ook zij dragen bij aan een veilige samenleving.
Samen kunnen we veel bereiken als het gaat om veiligheid. Ieder afzonderlijk heeft ook zijn of haar rol. En vreemd genoeg maken we het onszelf daarmee eigenlijk alleen maar moeilijker. Het is de veiligheidsparadox: als we veel veiligheid ervaren, dan komt een inbreuk daarop veel harder aan.
Maar toch. Gemeente, inwoners, organisaties en ondernemers: laten we er samen opnieuw een goed en veilig jaar van maken.