Nieuwjaarstoespraak burgemeester
Lees voor
4 januari 2016
Hieronder de uitgesproken nieuwjaarstoespraak van Burgemeester Don Bijl op 1 januari tijdens de nieuwjaarsreceptie:
Dames en Heren,
Hartelijk welkom op onze nieuwjaarsreceptie die sinds 2010 op 1 januari plaatsvindt. U weet, dat dit samenhangt met de nieuwjaarsbijeenkomst die straks op de Koemarkt plaatsvindt en waar het hopelijk weer gezellig druk zal zijn. Fijn dat u vanmiddag gekomen bent.
Vorig jaar sprak ik de hoop uit, dat Purmerend meer op de kaart zou komen. Ik kon toen niet bevroeden, dat mijn wens zo sterk uit zou komen, maar de wijze waarop ging mijn voorstellingsvermogen te boven.
Het bezoek van Koning Willem-Alexander bij de opening van de onvolprezen Bio Warmte Centrale was een aansprekende gebeurtenis, maar nog wel voorzien.
Dat gold niet voor de beroemde of beruchte oehoe die mensen aanviel, gevangen werd en toen het symbool van dierenleed ging voorstellen. Vervolgens werd een saaie rotonde via een webcam een internet-hit, wat mensen zelfs verleidde tot onaangepast gedrag.
De heftige brand in de Peperstraat haalde ook de voorpagina's. Dankzij buitengewoon professioneel optreden van de brandweer is de schade beheersbaar gebleven. Toen ik tijdens de brand samen met de geevacueerde bewoners keek naar het overweldigende vuur dat de nacht fel kleurde, voelden wij
machteloosheid ten top. De blik van een winkelier die zijn zaak in vlammen zag opgaan, zal ik niet vergeten. Evenmin de berusting van een 91-jarige vrouw die net was geevacueerd. Ik heb alle waardering voor de wijze waarop al die mensen daarna aan de gang zijn gegaan om hun toekomst weer op te
bouwen.
En toen kwamen de vluchtelingen. Eigenlijk moet ik zeggen: toen kwam de ophef over de vluchtelingen. Waar ik ook in Nederland kom, nog steeds word ik aangesproken over de gebeurtenissen in onze stad. Het spreekt vanzelf, dat ik het liever anders had gezien.
In mijn column in het Purmerends Nieuwsblad ben ik uitgebreid ingegaan op het vraagstuk. Onze samenleving wordt geconfronteerd met de komst van duizenden vluchtelingen, of wij het willen of niet. Wij zullen die moeten opvangen in de hoop, dat er nationaal maar meer nog internationaal
oplossingen worden gezocht. Het lijkt nu eindelijk een beetje de goede kant op te gaan, maar het zou naief zijn om te veronderstellen, dat wij ons aan de gevolgen kunnen onttrekken.
Het is duidelijk, dat de meningen in onze stad verschillen over de vraag of en hoe wij een bijdrage kunnen leveren aan de opvang van mensen op drift. In een democratie moet dat kunnen. De discussie daarover moet open en passend worden gevoerd. Anders dan wij gewend zijn, is dat onvoldoende
gebeurd. Het respect voor andere meningen was af en toe ver te zoeken. Dat is zorgelijk. Nog zorgelijker is, dat politici in onze rechtsstaat soms niet helpen bruggen te bouwen, elk vanuit een eigen perspectief, maar meewerken aan verwijdering van geesten.
Wij kunnen en mogen ons niet onttrekken aan de internationale rechtsorde. Wij kunnen en mogen het gewicht van het probleem niet bij anderen leggen door niet een evenredige bijdrage te leveren.
Aanvankelijk leek de discussie over de inzet van Purmerend ordentelijk te verlopen, al was van meet af aan duidelijk, dat er binnen en buiten de raad tegenstanders waren. Maar, om vrij naar Willem Elsschot te spreken: "Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren". Die
praktische bezwaren zijn uitvergroot en hebben de afwegingen en besluitvorming beslissend beinvloed.
Een persoonlijke ervaring wil ik met u delen. Ik stond tussen de demonstrerende tegenstanders voor het stadhuis. Ik gaf ze een hand, want ik dacht: "zij zijn ook mijn inwoners" Op een na gaven zij een hand terug en hadden wij contact over hun zorgen. Ik keek ook naar het kleine groepje NVU-ers
dat ernaast stond en ik dacht: "wat vreselijk, maar ook: wat een zielepoten".
Als de vluchtelingenstroom aanhoudt - en daar ziet het vooralsnog naar uit - zullen wij ernstig rekening moeten houden met meer opvang in Purmerend. De opvang van de groepen die wij al hebben, laat overigens zien dat wij dit opvangen met mensen van allerlei organisaties heel goed kunnen en dat
dit uitstekend verloopt.
De discussie over de vluchtelingen heeft het thema "bouwen" weer op de agenda gezet, voor zover dat nodig was. Want ook uit het woondebat kwam zonneklaar naar voren, dat er een grote behoefte is aan woningen in de stad. De wachtlijsten zijn te lang en de doorstroming is te gering. Dit zet onze
sociale samenhang ook onder druk. Ik zeg er wel bij, dat ook in Purmerend zich nimby-effecten voordoen. Bouwen: ja. Maar wel bij de ander! De bekende woorden van Jan Schaefer hebben niets aan actualiteit ingeboet: "In gelul kan je niet wonen". Wij zullen dus keuzes moeten maken, waar niet
iedereen even gelukkig mee zal zijn. Wij kunnen ook nog wel even voort in onze stad, maar duidelijk is, dat wij tegen de grenzen van onze grenzen aan gaan schuren.
Dat brengt mij bij de positie van Purmerend in de regio Waterland en de metropoolregio Amsterdam. Over de metropoolregio heb ik vorig jaar al het nodige gezegd, maar het belang is zo groot, dat ik daar vandaag weer op inga. De metropoolregio is de motor van economische groei en innovatie in
Nederland. De groeiende betekenis van de grootstedelijke gebieden is hier uitermate zichtbaar. Kansen volop, maar ook forse vraagstukken. Ik noem er een paar. De noodzaak 250.000 tot 300.000 woningen te bouwen, de vergrijzing, de groei van het aantal eenpersoonshuishoudens, de integratie van
nieuwkomers en de toenemende sociaal economische verschillen tussen gemeenten en gebieden binnen de metropoolregio.
De regio Waterland moet hierin voor het overgrote deel een groene oase blijven. Dit betekent niet, dat wij ons aan de ontwikkeling van de metropoolregio moeten onttrekken, maar wel, dat wij daar verstandig mee om moeten gaan. Purmerend is ooit aangewezen als groeikern om de rest van het gebied
te ontzien. Baanstee-Noord is opgezet als regionaal bedrijventerrein om werkgelegenheid hier te houden, maar ook om verrommeling van het landschap te voorkomen. De afwegingen van destijds gelden in feite nog steeds, waarbij het natuurlijk voortdurend de kunst is het lokale te verbinden met het
regionale. Purmerend en de regio Waterland spelen volop mee in de stadsregio Amsterdam en in de metropoolregio Amsterdam. Wij hebben daarin gelukkig veel opgebouwd. De vraag is hoe wij verder gaan.
De werkelijkheid van het regionale kreeg voor mij als regionale bestuurder een extra dimensie toen ik bij de stadsregio mijn handtekening zette onder een subsidiebeschikking voor het openbaar vervoer ter grootte van 240 miljoen euro. Dat was toch wel bijzonder, maar geeft ook de omvang van
sommige dossiers aan!
Purmerend staat op een kruispunt van wegen. De keuze welke aftakking wij nemen heeft grote invloed op de toekomst van onze stad en op de toekomst van de regio Waterland.
Of wij kiezen voor consolidatie, dat wil zeggen: pas op de plaats, of wij kiezen voor beheerste groei.
Het eerste scenario levert applaus op van de buurgemeenten en van al degenen die het landschap zo groen mogelijk willen houden. Deze keuze lijkt het gemakkelijkst. Dit scenario betekent echter ook, dat de wachtlijsten niet zullen afnemen, de vergrijzing zal toenemen, de voorzieningen
moeilijker in stand zullen blijven en dat onze rol in de metropoolregio beperkt zal zijn. De mensen die er al wonen, hebben in feite voorrang op mensen die er ook graag zouden willen wonen. Onze invloed in de metropoolregio zal geleidelijk afnemen, omdat wij geen bijdrage leveren aan het
oplossen van de vraagstukken die ik noemde.
Het tweede scenario heeft als consequentie bouwen buiten de huidige stadsgrenzen ten koste van een deel van het groen, maar geeft ook de mogelijkheid om de wachtlijsten substantieel aan te pakken voor de inwoners van Purmerend en de andere gemeenten in Waterland. In dit scenario blijven
Purmerend en de regio Waterland een speler met invloed aan de tafel van de metropoolregio. Het is duidelijk, dat deze lijn veel overleg met buurgemeenten en de provincie zal vragen.
De ontwikkelingen die op ons afkomen, vragen om het maken van keuzes. Wie bijvoorbeeld het rapport Bandell en de komende MRA-agenda leest, ziet dat wij onze ogen daarvoor niet kunnen sluiten. Onze reactie hierop zal van grote invloed zijn op de toekomst van onze stad. Ik hoop, dat wij daarover
een verdiepende en inhoudelijke discussie met elkaar kunnen voeren, waarbij wij de consequenties van elke keuze daadwerkelijk onder ogen zien.
Dames en Heren, ik kom tot een afronding. In mijn toespraak heb ik enkele belangrijke thema's willen aanstippen. Het is jammer, dat ik daardoor vele zaken niet heb kunnen ingaan. Ik wil nog wel graag vaststellen, dat er veel goed gaat in onze stad, zeker vergeleken bij vele andere steden. Ik
noem de decentralisaties (de 3D's), de veiligheid, de evenementen, het uitgaansleven en het vrijwilligerswerk. Daar mogen wij geweldig blij mee zijn.
Ik wil afsluiten met een prachtige ervaring die ik laatst samen met mijn vrouw Rolanda en Mario Hegger mocht delen:
Op initiatief van de activiteitencommissie van de flat "de Dageraad" aan de Anne Franklaan werd een kerstdiner verzorgd in een grote verwarmde tent voor de bewoners van deze flat en de twee anders flats in de straat. Er waren enkele sponsors, er was een kleine subsidie via de wijkkerngroep, er
was een beperkte eigen bijdrage en er was vooral veel inzet en betrokkenheid. Thuis werd gekookt voor 100 man. Eenzaamheid tegengaan. Saamhorigheid laten zien. Gezelligheid voelen. Wie ziek was, kreeg eten aan de deur. Geweldige mensen die voor ons allemaal een voorbeeld kunnen zijn. U kunt
zich voorstellen: er zat een trotse burgemeester in hun midden.
Dames en heren, ik wens u en de uwen een gelukkig, gezond en inspirerend nieuwjaar toe.
Om deze inspiratie nog beter op te doen, laat ik u eerst een nieuwe film over Purmerend zien die in opdracht van de gemeente is gemaakt door RTV Purmerend.
Daarna ga ik over naar de uitreiking van de Gouden Purmerenders. Lees hier meer over