Ontwikkeling wind op zee mogelijk vertraagd door besluit Eerste Kamer


Publication date: 23 december 2015

De Eerste Kamer heeft, onder invloed van de discussie rond het groepsverbod (splitsing) van de nog geintegreerde energiebedrijven Eneco en Delta, niet ingestemd met de nieuwe elektriciteits- en gaswet STROOM. Daarin staat o.a. het netbeheer op zee geregeld. Het besluit van de Senaat heeft
helaas als consequentie dat de eerste netaansluiting op zee van windparken voor de kust bij Borssele mogelijk niet meer volgens planning gehaald kan worden. In nauw overleg met het Ministerie van Economische Zaken wil TenneT zo snel mogelijk met een aangepaste planning komen. Intussen gaat
TenneT verder met de nodige voorbereidingen, zoals het aanvragen van vergunningen.

Mel Kroon, CEO van TenneT: "Het besluit van de Eerste Kamer is teleurstellend voor iedereen die hard gewerkt heeft aan het realiseren van wind op zee. Er wordt per 1 januari geen netbeheerder op zee aangewezen en de eerste tender op 15 januari voor windparkontwikkelaars voor het windgebied
Borssele wordt nu uitgesteld. De ontwikkeling van wind op zee in Nederland loopt hiermee vertraging op."

Kans gemist. Wat nu?

De wet STROOM vormde en vormt wat TenneT betreft een uitstekende basis voor een blijvend hoge leveringszekerheid, een succesvolle Nederlandse energietransitie in internationale context, een stabiel en duidelijk investeringsprogramma (inclusief financiering) en tegemoetkoming aan de
maatschappelijke vraag om het ondergronds brengen van hoogspanningslijnen.

TenneT hoopt dat het Ministerie van Economische Zaken zo spoedig mogelijk een nieuw wetsvoorstel naar de Tweede Kamer stuurt, waarin de voor TenneT belangrijkste elementen uit de wet worden opgenomen, te weten:

* De introductie van een netbeheerder op zee (TenneT)
* De mogelijkheid om kruisparticipaties met andere transmissienetbeheerders aan te gaan
* De introductie van een zogenoemd Investeringsplan
* Een nieuw reguleringskader met (t-0) voor investeringen onder de Rijks Cooerdinatie Regeling (RCR)
* Een regeling voor het verkabelen (onder de grond brengen) van 110-150 kV verbindingen

Uit de behandeling van STROOM door de Eerste Kamer en eerder door de Tweede Kamer blijkt dat er wel een politieke meerderheid bestaat voor bovengenoemde onderwerpen. Hieronder een toelichting op die punten.



========================================================================

Net op Zee

Op 1 juli 2015 is de wet Windenergie op Zee in werking getreden op basis waarvan TenneT al aan de slag is gegaan met de voorbereidingen voor de ontwikkeling van een net op zee. Vergunningsaanvragen, het ontwerp van de offshore platforms, het trace van de kabels en andere voorbereidingen voor
het aansluiten van de windparken op de locatie Borssele zijn in volle gang. Volledige politieke goedkeuring van STROOM vormt het sluitstuk van een politiek wetgevingsproces dat zeer belangrijk is voor de Nederlandse energietransitie.
Belangrijk ook voor een spoedige voortgang voor de ontwikkeling van het net op zee is dat de Rijkscooerdinatieregeling van toepassing is. Verder regelt de wet hoe de netbeheerder op zee de kosten voor een transmissiesysteem op zee vergoed krijgt, namelijk via een subsidie die - als blijkt dat
die niet volledig dekkend is - wordt aangevuld via de reguliere tarieven.
De wet regelt ook gelijk zaken die te maken hebben met aansprakelijkheid bij eventuele vertragingen in het net op zee of onderbrekingen als het net operationeel is. Deze duidelijkheid is belangrijk voor zowel de windparkontwikkelaars als de netbeheerder.

Kruisparticipaties

TenneT's strategie is al zo'n 10 jaar met succes gericht op verdere integratie van de Noordwest-Europese elektriciteitsmarkt. Van groot belang voor leveringszekerheid en betaalbaarheid van elektriciteit, zeker ook met het oog op verdere verduurzaming van de elektriciteitsmarkt, is de verdere
internationale samenwerking tussen Europese TSO's (transmission system operators) zoals TenneT. Met de in de wet geregelde mogelijkheid voor TenneT tot het aangaan van kruisparticipaties met aan Nederland verbonden TSO's, waarbij tenminste 75 procent van de aandelen in direct of indirect
eigendom van de Nederlandse Staat moet blijven, kunnen de benodigde stappen gezet gaan worden. Stappen die zullen bijdragen aan het halen van duurzame energiedoelstellingen, betrouwbaarheid van het hoogspanningsnet en betaalbaarheid van elektriciteit.
Zowel de Tweede als Eerste Kamer erkennen het belang van verdere Noordwest-Europese samenwerking op het gebied van elektriciteit. Inclusief het bundelen van krachten, zoals TenneT dat al eerder heeft laten zien met de voor Nederland zo succesvolle overname van het Duitse hoogspanningsnet van
transpower.

Investeringsplan

TenneT is een groot voorstander van de introductie van het zogenoemde Investeringsplan. Op basis van een marktconsultatie van het ontwerpinvesteringsplan (volledige transparantie) en na toetsing door het Ministerie van Economische Zaken en de ACM wordt tweejaarlijks door TenneT een
investeringsplan opgesteld, waarin vervangings- en uitbreidingsinvesteringen worden benoemd. Hiermee hebben TenneT, de aandeelhouder en marktpartijen zekerheid en duidelijkheid over te realiseren investeringen door TenneT. Het investeringsplan vervangt grofweg het huidige KCD (Kwaliteits- en
Capaciteitsdocument).

Regulering

Een aantal zaken rondom regulering van TenneT's activiteiten wordt in de wet omschreven. Vooral de zogenoemde t-0 regulering op investeringen onder de RCR (Rijkscooerdinatieregeling) is een uitstekende verbetering. De t-0 regeling bevordert de financierbaarheid van projecten door TenneT, omdat
er direct bij het doen van uitgaven voor een project een vergoeding komt voor de geinvesteerde euro's en niet, zoals tot nu toe het geval is, pas als een project - in het geval van grote projecten vaak na vele jaren - gereed is. Hiermee wordt bereikt dat:

* Er een gelijkmatiger tariefontwikkeling ontstaat en niet opeens pieken/dalen op momenten dat projecten worden afgerond/er wellicht minder projecten zijn
* Er na ingebruikname van een project lagere tarieven gaan gelden, omdat die vergoeding van kosten immers als tijdens de bouw hebben plaatsgevonden.

In feite worden er dus vergoedingen voor bouwkosten naar voren gehaald t.o.v. de regeling nu waarbij TenneT pas een vergoeding krijgt als het hele project klaar is.

Verkabelen 110/150 kV

TenneT staat positief tegenover het onder de grond aanleggen van hoogspanningsverbindingen. Diverse grootschalige pilotprojecten met het ondergronds aanleggen van 380 kV verbindingen (2 x 10 kilometer in de Randstad Zuid- en Noordring) lopen en TenneT plant in Nederland zelfs een proef met een
zogenoemde supergeleidende kabel.

Wat betreft het verkabelen van bestaande bovengrondse 110/150 kV verbindingen staat in de wet STROOM een aantal uitgangspunten en voorwaarden beschreven. Deze vormen een goede basis vormt voor een succesvol verkabelingsprogramma voor Nederlandse gemeenten.