Uitbreiding Sluis Eefde: veilig aan het werk

Nieuwsbericht - Gepubliceerd op: 22 december 2015- Laatste update: 22 december 2015 12:16 uur

Voordat we kunnen starten met de bouw van de tweede sluis bij Eefde, moeten we de voorbereidingen treffen die nodig zijn om 'het werk ook te mogen maken'. Dit betekent onder andere dat de randvoorwaarden voor de werkzaamheden moeten zijn bepaald. Zoals het in kaart brengen van de kabels en leidingen en mogelijk interessante archeologische gebieden. Maar ook standaard onderzoek naar niet gesprongen explosieven. Harm Steenwoerd, projectleider Conditionering Uitbreiding Sluis Eefde, licht toe hoe we ervoor zorgen dat we veilig aan het werk kunnen.

Luchtfoto Sluis eefde 1280 pix

Bewogen verleden

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de Twentekanalen, de bruggen en sluizen door de Duitsers gebruikt voor de aanvoer van personeel en materieel ten behoeve van het bezettingsleger in Nederland. Deze locaties, zoals Sluis Eefde, waren daarom belangrijke doelwitten voor grond- en luchtaanvallen van de geallieerden. Ten noorden van het sluiscomplex in Eefde lag bovendien een militaire kazerne. Het is aannemelijk dat niet alle gebruikte munitie is afgegaan.

Vooronderzoek

Steenwoerd: 'Om verdachte locaties in beeld te brengen, en een inschatting te kunnen maken van mogelijke munitie die we kunnen verwachten, doet het door ons ingehuurde gecertificeerde bureau eerst archiefonderzoek. Op basis daarvan kunnen we al een aantal conclusies trekken. Zo zijn terreinen met woonobjecten of met andere bebouwing van na de oorlog, doorgaans al door de gemeente onderzocht en vrijgegeven.'

'In het kanaal, ter plaatse van de sluis, treffen we naar alle waarschijnlijkheid weinig aan. In het rapport `Cultuurhistorische verkenning sluiscomplex Eefde' is namelijk te lezen dat Rijkswaterstaat het kanaal na de oorlog heeft laten leeglopen. Hierdoor kon men makkelijker reparaties uitvoeren aan bijvoorbeeld de kanaalbak en de schepen. Tegelijkertijd zijn het kanaal en de sluis ontdaan van de destijds in het water aangetroffen bommen en explosieven. Door stroming of bodemverplaatsing kunnen objecten zich verplaatsen, dus we moeten het kanaal en de sluis wel in ons onderzoek meenemen.'

'Ook zijn onder andere luchtfoto's van de geallieerden, verslagen van hulpdiensten en ooggetuigenverslagen onderzocht. Na grond- of luchtaanvallen kwamen bijvoorbeeld hulpdiensten ter plaatsen die de aanval en gevolgen vastlegden. Bijvoorbeeld in een proces-verbaal.'

Gemeente keurt maatregelen goed

Steenwoerd gaat verder: 'Op basis van het vooronderzoek - waaruit onder andere is gebleken dat we met name kleinere munitie zoals handgranaten en kogels in het werkgebied kunnen verwachten - doet het bureau een voorstel voor de te treffen maatregelen. Laten we bijvoorbeeld detectieonderzoek uitvoeren, zoals in juni 2015. Of stellen we een andere werkwijze voor, waarbij we op een verdachte locatie niet hoeven te werken in de bodem. Belangrijkste uitgangspunt bij het bepalen van de juiste strategie is dat de veiligheid van betrokkenen en de directe omgeving niet in gevaar komt. Het voorstel wordt vastgelegd in een projectplan, dat door de gemeente moet worden goedgekeurd. De gemeente is tenslotte verantwoordelijk voor de openbare veiligheid.'

Detectieonderzoek in januari

'In het projectplan staan verschillende momenten opgenomen waarop we nog detectieonderzoek laten uitvoeren,' vertelt Steenwoerd. 'De aannemer zal natuurlijk voorafgaand aan zijn graafwerkzaamheden de situatie moeten veilig stellen. Maar tijdens de voorbereidingen is ook nog onderzoek nodig. Bijvoorbeeld voordat we de stobben van de nog te kappen bomen kunnen frezen.'

'Het eerstvolgende onderzoek vindt plaats als we in januari 2016 de vleermuisschermen gaan plaatsen. De palen voor die schermen gaan circa een halve meter de bodem in. Tijdens die werkzaamheden loopt er dan ook een gecertificeerde deskundige mee. Hij detecteert de bodem van de voor de palen geplande locatie. Mocht hij een metaalhoudend object waarnemen, dan mag hij deze meteen benaderen om te beoordelen of het een niet gesprongen explosief betreft. Het kan natuurlijk ook heel goed bijvoorbeeld een hoefijzer of spijker zijn. Mocht het echter een explosief zijn, dan verzamelt hij deze in een bomvrije container. We verwachten op die locatie ook geen grotere bommen.'

Bekijk voor meer informatie over de werkzaamheden rondom Sluis Eefde de projectpagina Twentekanalen: uitbreiding Sluis Eefde.