Persbericht | Het Nieuwe Instituut
BLUE: Architectuur van Vredesmissies. Malkit Shoshan curator Nederlands Paviljoen
Architectuurbiennale Venetie 2016
28 mei t/m 27 november 2016
Giardini, Venetie
In opdracht van Het Nieuwe Instituut treedt Malkit Shoshan op als curator voor het Nederlands Paviljoen tijdens de 15e Architectuurbiennale Venetie 2016. Shoshan, architect en oprichter van de architectuur denktank FAST, was de afgelopen twee jaar als fellow verbonden aan Het Nieuwe
Instituut en realiseerde daar het onderzoeksprogramma Drones and Honeycombs, naar de publieke ruimte als oorlogsgebied. Dit doorlopende onderzoek naar architectuur in conflictgebieden sluit direct aan bij het overkoepelend thema van de Architectuurbiennale 2016: `Reporting from the Front' en
was voor Het Nieuwe Instituut aanleiding om Malkit Shoshan als curator te benoemen.
Hoofdcurator Alejandro Aravena agendeert in deze editie van de biennale de noodzaak om voor steeds meer mensen onder steeds moeilijker omstandigheden een gebouwde omgeving met basale levensvoorwaarden te realiseren . Overal in de wereld signaleert hij frontlinies, waar de creativiteit van de
architect een doorbraak kan forceren binnen uiterst complexe urbane vraagstukken. Dat geldt niet in de laatste plaats voor de militaire conflictgebieden die Malkit Shoshan centraal stelt in haar onderzoek naar de architectuur van VN vredesmissies.
De erfenis van VN vredesmissies
Over de hele wereld zijn er honderden plekken waar VN vredesmissies actief zijn. De militaire bases zijn zelfvoorzienende eilanden, afgesloten van hun directe omgeving. De extreme vormgeving van deze `compounds' weerspiegelt de machtsstructuren en -systemen van het vredesleger, en draagt
nauwelijks bij aan een beter leven voor de bewoners van die gebieden. De urgentie om tot nieuwe ruimtelijke oplossingen te komen die ook betekenis hebben voor de lokale gemeenschappen, is een belangrijke drijfveer voor het onderzoek.
Als research fellow van Het Nieuwe Instituut richtte Malkit Shoshan zich op de vooruitstrevende wijze waarop juist Nederland invulling geeft aan VN vredesoperaties. De Verenigde Naties spreekt zelfs van een `Leidraad Geintegreerde Benadering', waarbij Defense, Diplomacy, and Development met
elkaar worden verbonden. Shoshan stelt voor hier een vierde `D' aan toe te voegen: de D van Design. Ambitie is de VN basis niet eenduidig te benaderen als een gesloten fort maar als een katalysator voor lokale ontwikkeling.
BLUE
De presentatie in het Nederlands Paviljoen wordt opgebouwd rond een casestudy van Camp Castor in Gao, Mali, waar de VN een vredesmissie uitvoert. De kleur blauw wordt opgevat als een metafoor voor het conflict en verbindt architectuur en mensenrechten. De vredesoperatie speelt zich af in het
woestijngebied van de Toeareg, door hun indigokleurige kleding ook wel `blauwe mannen' genoemd, en wordt uitgevoerd door VN blauwhelmen. In dit nomadische gebied zijn de grenzen fluide en verschuiven ze per seizoen. Als gevolg van oorlog, klimaatverandering, ziekte en honger heerst er een
permanente crisis.
De confrontatie tussen verschillende systemen - buitenlands en lokaal, militair en civiel, basis en woestijn, blauwhelmen en blauwe mensen, de crisis en de Nederlandse aanpak - biedt voorwaarden voor nieuwe ruimtelijke condities. Door cultureel - met architectonisch onderzoek te verbinden, wil
de Nederlandse inzending in Venetie de ruimtelijke uitdagingen en kansen van deze complexe situatie zichtbaar maken.
BLUE presenteert een serie nieuwe verhalen voor architectuur in conflictgebieden, waarbij de potentie om het leven van miljoenen mensen te verbeteren centraal staat. Deze narratieven komen tot stand op basis van gesprekken met militaire ingenieurs en architecten, antropologen en economen,
activisten en beleidsmakers.
Opdracht
Het Nieuwe Instituut verzorgt de Nederlandse deelname aan de Architectuurbiennale van Venetie in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bij de keuze van de curator vormt de inhoudelijke verbinding tussen de thematiek van de Architectuurbiennale en de programmalijnen
van Het Nieuwe Instituut een belangrijk uitgangspunt. De vorige editie van de Biennale van Venetie was onder curatorschap van Dirk van den Heuvel/Jaap Bakema Study Centre gewijd aan de architect Bakema en zijn streven naar een open samenleving. De mogelijkheid om tijdens de biennale een breed
internationaal publiek kennis te laten maken met het even kritische als innovatieve potentieel van de architectuur is fundamenteel voor het internationaliseringsbeleid.