Filedruk nog nooit zo snel gestegen
22 december 2015, 06:10
De omvang van de files in Nederland -de filedruk- is in 2015 met circa 25% toegenomen. Het is de grootste toename ooit in een jaar, zowel absoluut als relatief, sinds de VID in 2000 met het verzamelen van file-statistieken begon.
Dat blijkt uit de voorlopige jaarcijfers van de VID. De filedruk is de lengte maal de duur van de files. De forse stijging maakt een eind aan de sinds 2007 ingezette daling. De automobilist profiteerde van wegverbredingsprojecten en de stagnerende economie: eind 2014 was de filedruk half zo
groot als 7 jaar eerder. In het afgelopen jaar is al weer een kwart van deze daling tenietgedaan.
Combinatie van factoren
Oorzaak van de sterke stijging van de files in 2015 ligt in een combinatie van factoren. Het effect van de wegverbredingen is deels uitgewerkt en er zijn nieuwe knelpunten ontstaan. Bovendien groeit het autoverkeer sneller dan afgelopen jaren: het effect van een betere draaiende economie.
Daarnaast zorgt het rustiger worden van het verkeersbeeld voor een herverdeling van verkeer. Op verschillende trajecten rijdt verkeer dat voorheen buiten de spits reed, nu in de spits. In het afgelopen jaar zie je het effect van die beweging terug: de ochtendspitsen piekten gemiddeld wat
eerder.
*Regenspitsen*
Een deel van de stijging van de filedruk valt toe te schrijven aan de weersomstandigheden. In 2015 waren er meer regenspitsen (spitsen buiten de vakantieperiode waarin meer dan 0.1 millimeter neerslag viel in De Bilt). In 2014 gebeurde dat 48 keer, dit jaar 64 keer. Vooral de afwijking in het
najaar is bijzonder groot. September, oktober, november en december telden in 2014 totaal 15 regenspitsen. Dezelfde periode dit jaar was goed voor 42 regenspitsen.
De stijging van de filedruk doet zich voor in vrijwel alle maanden van het jaar voor, ook de droge. In de natte novembermaand was het bijna 50% drukker dan in november 2014.
De top 11 van knelpunten over 2015 ziet er als volgt uit:
Een deel van de locaties in de knelpuntenlijst van 2015 profiteert komend jaar nog van recente wegverbredingsprojecten, zoals de verbreding van de A1 tussen Amsterdam en Muiden, de A1 tussen Bunschoten en Hoevelaken en de spitsstrook op de A7 tussen Purmerend en Zaandam. Bovendien zal de
recente opening van de A4 door Midden-Delfland er voor zorgen dat het doorgaande verkeer rondom Rotterdam zich anders gaat verdelen, zodat de drukte bij knelpunten wat minder zal worden. Dat positieve effect wordt onder meer verwacht op de A13.
Nieuwe knelpunten
Tegelijkertijd ontstaan nieuwe knelpunten. Het oplossen van een flessenhals zorgt er voor dat verkeer zich in grotere getale stroomafwaarts meldt op een locatie waar voorheen niets of minder aan de hand was. Voorbeelden zijn de knooppunten Gouwe en Oudenrijn op de A12 en knooppunt Rijnsweerd
op de A28, die zijn ontstaan na wegverbredingsprojecten op respectievelijk de A12 tussen Gouda en Woerden, de A12 tussen Woerden en Gouda en de A28 bij Amersfoort.
Bijzonder is de situatie op de A4 bij Zoeterwoude. Hoewel de rijbaan daar is verbreed, staat het verkeer er toch frequent in de file. Kennelijk is de gerealiseerde splitsing in een hoofd- en parallelrijbaan niet optimaal voor de verkeersstromen.