Negen toekenningen in programma Groen


21 december 2015

In de tweede subsidieronde van het programma Groen gaan negen nieuwe projecten van start. Ze richten zich op duurzaamheid van het agrarisch productiesysteem. Groen is een PPS2 programma binnen de twee topsectoren Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Agri & Food. In deze tweede call is vanuit NWO
voor deze 9 projecten EUR 4.3 miljoen euro beschikbaar.

Het NWO budget voor het gehele programma bedraagt 9,65 miljoen euro. De commissie heeft 35 aanvragen beoordeeld.

Harnessing the soil microbiome for improved stress tolerance in crop plants
Dr. M.H. Medema, WUR
Droogte en ziekten bedreigen talloze landbouwgewassen. De microbiele samenstelling (het microbioom) van de bodem beschermt planten hiertegen. Er is echter weinig bekend over de onderliggende mechanismen. De onderzoekers gaan bioinformatica en microbiele ecologie combineren bij de analyse van
het DNA en het microbioom van honderden bodemmonsters. Doel is de identificatie van specifieke micro-organismen en metabolieten met een plantbeschermende werking. Met de resultaten kunnen bodemkwaliteitsindicatoren en natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen worden ontwikkeld. Ook leveren ze
fundamentele kennis op voor de verbetering van bodemmicrobiomen ten behoeve verduurzaming van land- en tuinbouw.

Regulation of glandular trichome formation in tomato
Prof. dr. J. Memelink, UL
Veel plantensoorten verdedigen zich tegen mijten en insecten met meercellige klierharen, die gespecialiseerde metabolieten produceren. De effectiviteit van deze barriere hangt af van de klierhaardichtheid. We weten veel over de vorming van eencellige haren in Arabidopsis, maar niet over het
ontstaan van meercellige klierharen. Dit project gaat regulatoren van klierhaarvorming in tomaat identificeren door te screenen voor eiwitten die interactie vertonen met twee al bekende regulatoren. Kennis over klierhaarvorming kan worden gebruikt in teeltprogramma's gericht op vergroting van
de klierhaardichtheid in commerciele tomatenrassen die momenteel erg gevoelig zijn voor plagen.

Unravelling Tsw-mediated resistance and the interplay with the innate immunity modulator NSs of Tomato spotted wilt virus, a plant-infecting bunyavirus.
Dr. ir. R.J.M. Kormelink, WUR
Het virus TSWV behoort tot de economisch meest belangrijke plantenvirussen wereldwijd. Het is ook nauw gerelateerd aan een groep belangrijke, veelal door muggen overgedragen en opkomende bunyavirussen, waarvan sommige een wereldwijde biologische bedreiging vormen. De onderzoekers gaan het
resistentie gen Tsw uit Capsicuum chinense cloneren en diens aanschakeling door het TSWV NSs eiwit bestuderen; dit is een belangrijke modulator van het antivirale RNA interferentie mechanisme in planten en insecten. Naast een systeem ontwikkelen dat infectieuze clones maakt, willen wij de
strijd tussen het virus en de plant en insect verder ontrafelen en daarmee nieuwe targets voor antivirale strategieen in beeld brengen.

Master old resistance in new tomatoes: transcriptional control of metabolite production by small RNAs
Dr. P.M. Bleeker, UvA
Wereldwijd is groentenproductie afhankelijk van chemische bescherming tegen vele plagen. Wilde voorouders van de tomaat verdedigen zich op natuurlijke wijze door verdedigingsstoffen aan te maken in speciale klierharen op groene delen. Zulke stoffen produceren is kostbaar voor de plant en sterk
gereguleerd. Door het onderzoeken en combineren van resistentie, de productie van verdedigingsstoffen en resistentiegenen hopen we nieuwe resistentiemechanismen en hun regulatoren te vinden. Daarnaast richten we ons op de factoren die de regulatie van de geidentificeerde biosynthese routes
controleren, zodat groentezaden veredelingsbedrijven `oude resistenties' kunnen inbouwen in nieuwe rassen.

Vital soils for sustainable intensification of agriculture
Prof. dr. ir. W.H. van der Putten, NIOO
De landbouw staat voor een enorme uitdaging: meer produceren op duurzamere wijze. Conventionele landbouw levert meer opbrengst, terwijl op organische stof gebaseerde landbouw duurzamer en robuuster is. Dit project wil de oorzaken identificeren van verhoogde robuustheid in organische landbouw
en wil weten hoe je de omvorming van conventionele naar duurzame en hoogproductieve landbouw kunt versnellen. Daarbij onderzoeken we welke factoren succes kunnen voorspellen en we meten in het veld. Het onderzoek koppelt bodemchemisch-fysisch en bodemecologisch onderzoek aan een langlopend
bedrijfssystemenonderzoek op een groot aantal praktijkvelden.

Biological control of the new invasive pest species Spotted Wing Drosophila
Prof. dr. B. Wertheim, RUG
Een nieuw plaaginsect uit Azie, de suzuki-fruitvlieg, bedreigt de Europese fruitteelt. Sinds 2012 wordt deze fruitvlieg in Nederland gevonden, met tientallen miljoenen euro's schade aan de fruitteelt als gevolg. Toepassing van breedwerkende pesticiden blijkt onvoldoende effectief en is
schadelijk voor het milieu. Alternatieve bestrijdingsmethoden zijn tot op heden weinig succesvol gebleken. Dit project ontwikkeld op basis van onze kennis over de ecologie van fruitvliegen een geintegreerd biologisch bestrijdingsprogramma, dat fruitgewassen beschermt en uitbraken van de
invasieve suzuki-fruitvlieg stopt.

Boosting the efficacy of biological control agents of citrus mealybugs through olfactory conditioning
Prof. dr. L.E.M. Vet, NIOO
Citruswolluis vormt wereldwijd een lastig te bestrijden plaag. Voor een betere biologische bestrijding moet de zoekefficientie van sluipwespen worden verbeterd. Om plaaginsecten te vinden gebruiken sluipwespen plantengeuren die het gewas na een plaagaanval afscheidt. Sluipwespen kunnen goed
leren. Wanneer ze voor het eerst een geschikt plaaginsect vinden, associeren ze aanwezigheid van dit insect met de specifieke gewasgeur. Vervolgens trekt de geur van besmette gewasplanten hen sterker aan. Dit onderzoek ontwikkelt een methode om sluipwespen op de juiste gewasgeur te trainen,
zodat ze de wolluizen beter kunnen vinden en bestrijden.

Chain elongation to branched medium chain fatty acids
Dr. ir. D.P.B.T.B. Strik, WUR
Anaerobe bioreactoren met onbekende gemengde populaties van micro-organismen biedt goede kansen voor de ontwikkeling van nieuwe productieprocessen van chemische grondstoffen. Recent is ontdekt dat methanol en verzuurd supermarktafval gebruikt kan worden voor de productie van `vertakte'
chemicalien. Deze chemicalien hebben de gewenste hoge presentatie eigenschappen die interessant zijn voor uiteenlopende toepassingen. Dit project wil inzicht krijgen in productie van vertakte middellange vetzuurketens door gemengde populatie bioreactoren. Onder andere de Nederlandse
bioraffinage-industrie produceert al de gebruikte input materialen. Dit maakt bij succesvolle kennis- en procesontwikkeling een efficiente implementatie mogelijk. Met deze schone hernieuwbare productieprocessen heeft de groene biotechnologie impact op een beter milieu.

Exploitation of Copy Number Variation for rapid improvement of abiotic stress tolerance in crops
Dr. ir. M.G.M. Aarts, WUR
Nu we steeds meer plantengenomen kunnen aflezen, blijkt dat een groot deel van de verschillen tussen plantvarieteiten ligt in het aantal kopieen dat van bepaalde genen aanwezig is. Het lijkt erop dat planten het kopieren van genen gebruiken voor een snelle aanpassing aan lastige
omstandigheden, zoals blootstelling aan teveel zout. Dit project ontwikkelt bioinformatische methoden en genereert experimentele data om het kopieren van genen onder dergelijke omstandigheden te induceren en detecteren. Zo levert dit onderzoek nieuw gereedschap voor plantenveredelaars om
sneller planten te ontwikkelen die beter bestand zijn tegen extreme condities.

Bron: NWO