Gepubliceerd op: 18 december 2015 | Gewijzigd op: 18 december 2015

Het mag met recht een grensoverschrijdend succes heten: de Nederlandse MJA-aanpak heeft binnen een EU-samenwerkingsproject in China model gestaan voor `Collective impact by green incentives'. Dit initiatief heeft tussen 2012 en 2015 geleid tot 1.000 publiek-private samenwerkingen in de steden Nanjing, Jingzhou en Changchun. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft hierbij beleidsondersteuning geboden.

Een filmpje op Youtube geeft een concreet beeld van dit succes. MKB-ondernemers uit de textielreiniging vertellen trots over het hergebruik van water en andere innovaties in hun processen. Ze besparen er geld mee en -ook niet onbelangrijk in China- beperken er de impact van hun activiteiten op het milieu mee. Vertegenwoordigers van de overheid en uit de wetenschap leggen uit waarom de marktgerichte publiek-private afspraken veel beter werken dan het traditionele `command and control' model, dat de Chinese overheid voorheen hanteerde.

Persoonlijke factoren

Behalve de textielreiniging namen ook andere sectoren deel, zoals de petrochemische - en automobielindustrie. Lokale overheden verzorgden de ondersteuning, de nationale Chinese overheid nam de dekking voor haar rekening.

Erik ter Avest, namens RVO als cooerdinator nauw betrokken bij dit EU SWITCH-Asia project van EUR 2 miljoen, weet waar het succes aan te danken is. "In China staan overheden en private partijen wantrouwend tegenover elkaar bij de handhaving van milieuwetgeving. Wij hebben er het Nederlandse poldermodel geintroduceerd. Zoek eerst naar de overeenkomsten en de gemeenschappelijke belangen. Dan zie je dat je elkaar kunt helpen. Je leert elkaar kennen, waardoor ook persoonlijke motivatiefactoren een rol gaan spelen. Vanuit het vertrouwen dat zo ontstaat, kun je vervolgens ook de verschillen overbruggen."

20 Mton CO2 reductie

Het faciliteren van een constructieve dialoog, het opbouwen van wederzijds vertrouwen en `green incentives' leiden tot `Collective Impact'. Deze impact krijgt gestalte in resultaten die de toch al ambitieuze doelstellingen ver te boven gaan. Zo is er naast enorme energiebesparingen sprake van een jaarlijkse reductie in CO2 uitstoot van 20 megaton. Kosten: minder dan EUR 1 per ton CO2.

Continue communicatie

De Nederlandse MJA aanpak heeft aan de basis gestaan, maar is in China doorontwikkeld. MJA staat voor de Meerjarenafspraken energie-efficientie tussen Rijksoverheid en bedrijfsleven, waarbij voor periodes van 4 jaar concrete afspraken worden gemaakt over energie-efficientie. Ter Avest: "Een belangrijk aspect is continue communicatie. Bijvoorbeeld over een gezamenlijke agenda, met een gedeelde visie over benodigde veranderingen en maatregelen. Zodra een van de partijen zich hier niet aan houdt, wordt dit zichtbaar en daardoor gecorrigeerd. Ook wordt er gewerkt met een sterke ondersteunende organisatie. Deze `backbone' cooerdineert en faciliteert, waardoor de partijen zelf zich geheel kunnen richten op het implementeren van maatregelen."

VN doelstellingen

In periode 2016-2020 krijgt dit project een vervolg in China en mogelijk ook in andere Aziatische landen. Daarmee zal het sterk bijdragen aan het beperken van de mondiale klimaatverandering en het behalen van twee derde van de 17 duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties.

Meer informatie: www.VA3China.com