Nieuwsbericht | 15-12-2015 | 16:00

Een sterke publieke sector, waarin gemeenschapsgeld zorgvuldig wordt besteed. Daar staat het kabinet voor en daarom worden sinds 2013 bovenmatige topinkomens in de publieke en semipublieke sector aan banden gelegd met de Wet normering topinkomens (WNT). De WNT wordt nageleefd en treft doel. Topfunctionarissen worden onder de norm aangesteld. Er zijn geen ernstige aanwijzingen van ongewenste effecten, zoals minder gekwalificeerde bestuurders kunnen werven. De uitvoering van de WNT ligt op koers, maar het kan nog beter: de wet wordt verder verduidelijkt en de administratieve lasten worden verminderd. Dat blijkt uit de eerste integrale evaluatie van de WNT en de WNT-jaarrapportage 2014 die minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Bijna 5.800 instellingen hebben de bezoldigingsgegevens van 33.000 functionarissen over 2014 gemeld bij het verantwoordelijke ministerie. In totaal ontvingen 1.107 leidinggevende topfunctionarissen en 1.678 toezichthoudende topfunctionarissen een bezoldiging hoger dan de norm, als gevolg van het overgangsrecht. In totaal is in vijf gevallen een overtreding geconstateerd, die door de toezichthouders worden onderzocht. Het wettelijk bezoldigingsmaximum was in 2014 230.474 euro (130% van het ministersalaris); in verschillende sectoren gelden lagere normen afhankelijk van bijvoorbeeld de grootte van de instelling. Vanaf 2015 geldt de norm van 100% van het ministersalaris.

Vermindering administratieve lasten

De WNT is na inwerkingtreding van de wet op 1 januari 2013 voor het eerst geevalueerd. De belangrijkste conclusie is dat de WNT doeltreffend is. De wet en de uitvoering daarvan kan op onderdelen nog wel verder worden verbeterd. Met name de administratieve lasten voor kleine WNT-instellingen zijn fors, waar bestuurders ver onder de norm verdienen en de kans op excessen klein is. De administratieve lasten worden daarom verminderd voor alle instellingen, en kleine instellingen worden vrijgesteld van rapportage. Het blijft wel mogelijk om informatie hierover op te vragen door de toezichthouder als deze daar aanleiding toe ziet.

Bonussen binnen grenzen

Daarnaast wil het kabinet het algemeen verbod op bonussen laten vervallen. Excessieve bonussen zijn nog steeds uitgesloten, want een bonus telt mee voor de totale bezoldiging van een topfunctionaris. De bezoldiging bestaat dus uit salaris, vakantie/eindejaarsuitkering, onkosten, pensioenbijdrage en een eventuele bonus, en mag nooit boven de WNT-norm uitkomen. Een algemeen verbod op bonussen leidde er echter in de praktijk toe dat ook functionarissen met een gemiddeld of bescheiden (bijvoorbeeld bij de eerdergenoemde kleine instellingen) niet in aanmerking kunnen komen voor een kleine bonus voor hun goede verdiensten, terwijl hun medewerkers wel een bonus ontvingen.

Geen ongewenste effecten

De evaluatie laat zien dat er tot dusver geen ernstige aanwijzingen zijn van ongewenste effecten van de WNT, zoals minder gekwalificeerde bestuurders kunnen werven. Wel blijkt het overgangsrecht de doorstroming van topfunctionarissen naar andere WNT-instellingen gedurende deze periode tijdelijk te remmen, omdat zij dan direct onder de WNT komen te vallen.