Turkije detineert en deporteert vluchtelingen en asielzoekers
De Europese Unie dreigt medeplichtig te worden aan ernstige mensenrechtenschendingen tegen vluchtelingen en asielzoekers, zegt Amnesty International vandaag naar aanleiding van een voor de Turkse autoriteiten zeer belastend rapport. Naar aanleiding van dit rapport roept Amnesty premier Rutte
op om te zorgen dat EU-financiering naar Turkse detentiecentra wordt opgeschort.
Uit het vandaag gepubliceerde rapport Europe's gatekeeper: unlawful detention and deportation of refugees from Turkey blijkt dat Turkije vluchtelingen en asielzoekers onrechtmatig arresteert, detineert, mishandelt en dwingt om terug te keren naar onder andere Syrie en Irak.
Sinds september, parallel aan de start van de onderhandelingen tussen de EU en Turkije over het `indammen van migratiestromen', heeft Turkije tientallen - wellicht zelfs honderden - vluchtelingen en asielzoekers met bussen meer dan duizend kilometer vervoerd naar afgelegen detentiecentra waar
ze afgezonderd van de buitenwereld zijn gedetineerd. Amnesty heeft drie zaken gedocumenteerd waarbij mensen het slachtoffer zijn geworden van fysiek geweld in een detentiecentrum. Uit die verhalen blijkt onder meer dat mensen dagenlang werden vastgeketend, geslagen en gedwongen werden
teruggestuurd naar de landen waaruit ze waren gevlucht.
Uit verklaringen van vluchtelingen blijkt dat in verschillende detentiecentra, waaronder hetErzurum-detentiecentrum, Syrische vluchtelingen onder druk worden gezet om een verklaring te tekenen waarin staat dat ze uit vrije wil terugkeren naar Syrie.
"De mensonterende behandeling van de meest kwetsbare mensen, die het niveau van incidenten ver overstijgt, lijkt te worden aangejaagd door de afspraken die zijn gemaakt in het EU-Turkije Actieplan." aldus Eduard Nazarski, directeur Amnesty Nederland.
Amnesty maakt zich grote zorgen over het feit dat door de EU is aangegeven dat zij zes nieuwe detentiecentra in Turkije wil financieren. Dit terwijl uit door Amnesty verkregen bewijs blijkt dat het eerder genoemdeErzurum-detentiecentrum de afgelopen jaren mede is gefinancierd door de EU.
EU-Turkije deal
Tot september dit jaar was de behandeling van vluchtelingen en asielzoekers door Turkije over het algemeen redelijk goed. Voordat in september een begin werd gemaakt met de onderhandelingen over de EU-Turkije deal heeft Amnesty geen onwettige detenties en deportaties gedocumenteerd.
Deel van de in november gesloten EU-Turkije deal is een bijdrage van drie miljard euro voor Turkije om de humanitaire situatie van vluchtelingen en asielzoekers te verbeteren in ruil voor strengere bewaring van de grenzen en het tegengaan van de stroom vluchtelingen en asielzoekers naar de EU.
"Druk uitoefenen op vluchtelingen en asielzoekers om terug te keren naar landen als Syrie en Irak is niet alleen gewetenloos maar ook in strijd met internationaal recht. Door Turkije als poortwachter van Europa te laten fungeren om een einde te maken aan de vluchtelingencrisis, dreigt de EU
ernstige mensenrechtenschendingen aan te moedigen", aldus Eduard Nazarski.
Gearresteerd, gedetineerd en vastgeketend
Alle door Amnesty geinterviewde vluchtelingen en asielzoekers verklaarden dat ze gevangen zijn genomen aan de westelijke grensprovincies waaronder Edirne en Mugla, waarna ze naar het zuiden of oosten werden vervoerd. Zij werden zonder toelichting of wettelijke basis tot twee maanden vastgezet
in Duezic,i of in Erzurum en mochten geen contact onderhouden met de buitenwereld. Contact met advocaten of familieleden was verboden.
In drie gevallen heeft Amnesty fysieke mishandeling in detentiecentra gedocumenteerd. Waaronder de zaak van een Syrische man (40) die heeft verklaard zeven dagen aan handen en voeten vastgeketend te zijn geweest in hetErzurum Removal Centre.
"Als ze kettingen over je handen en voeten leggen voel je je een slaaf. Het is alsof je niet langer een mens bent."
Voor veel vluchtelingen volgt op de onrechtmatige detentie deportatie naar Syrie en Irak nadat ze werden gedwongen om documenten te ondertekenen die waren opgesteld in het Turks, een taal die ze niet machtig zijn. Amnesty heeft de afgelopen maanden meer dan honderd gedwongen deportaties naar
Syrie en Irak gedocumenteerd. Amnesty vreest dat het werkelijke aantal vele malen hoger ligt en dat er ook mensen zijn teruggestuurd naar Afghanistan.
Oproep aan premier Rutte
Op basis van het vandaag gepubliceerde onderzoek roept Amnesty International premier Rutte op te zorgen dat EU-financiering naar Turkse detentiecentra wordt opgeschort totdat er een adequaat systeem van monitoring ten aanzien van de behandelingen van vluchtelingen in die centra kan worden
opgezet.
Ook moet er volgens Amnesty onafhankelijk toezicht komen op de uitvoering van de afspraken in het EU-Turkije Actieplan in lijn met internationale mensenrechtenstandaarden.
Bekijk het rapport.
Voor meer informatie, een exemplaar van de briefing en de brief aan premier Rutte neemt u contact op met Amnesty International.
Emile Affolter, e [dot] affolter [at] amnesty [dot] nl, 06-34490977
Ruud Bosgraaf, r [dot] bosgraaf [at] amnesty [dot] nl, 020-7733667 06-23341533