Nevengeul langs de Maas bij Oijen gereed

Nieuwsbericht - Gepubliceerd op: 09 december 2015- Laatste update: 09 december 2015 16:41 uur

De 3 kilometer lange nevengeul langs de Maas in de Hemelrijkse Waard (tussen Oijen en Lithoijen) is klaar. Met deze ondiepe geul is er een aanzienlijk leefgebied bij gekomen voor planten en dieren die van nature thuishoren in dit rivierenlandschap. Ook is het grootste deel van het beoogde waterstandsverlagende effect bij hoogwater nu al bereikt.

hemelrijkse waard 1280x640 Nevengeul bij Hemelrijkse Waard is klaar

Dat is goed nieuws voor de natuur, de waterkwaliteit en de hoogwaterveiligheid van de Maas. De herinrichting van deze uiterwaard wordt in opdracht van Rijkswaterstaat uitgevoerd door aannemer Van de Wetering uit Heesch, in samenwerking met Natuurmonumenten.

Gezond en schoon water

De oevers van de nevengeul zijn flauw aflopend gemaakt, zodat er weer ondiep water ontstaat. Dat is gunstig voor (water)planten, vissen, insecten en ander waterleven dat bij de Maas hoort. Waterplanten en kleine organismen filteren een teveel aan stoffen als fosfaat en stikstof uit het water. Zo helpt de nevengeul het water schoon te houden.

Deze maatregel maakt onderdeel uit van het takenpakket van Nederland om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Daarin zijn bindende afspraken gemaakt over een goede ecologische en chemische kwaliteit van onze wateren. Het bouwen van stuwen en sluizen, rechttrekken van de Maas en in steen zetten van de oevers heeft in het verleden veel van het oorspronkelijke leefgebied van flora en fauna verloren doen gaan. Daarom werkt Rijkswaterstaat samen met andere waterbeheerders aan herstel van dit leefgebied, door onder meer de oevers natuurvriendelijker te maken en ondiepe geulen te graven. Dit gebeurt niet alleen in de Hemelrijkse Waard, maar ook op vele andere plekken langs de Maas in Limburg, Gelderland en Noord-Brabant.

Brandrode runderen

Vanaf 1 januari wordt het noordelijke deel van het gebied opengesteld voor wandelaars. Dit deel bevindt zich tussen de parkeerplaats bij de Vlierstraat tot aan parkeerplaats bij de Veerweg in Oijen. U kunt hier in het voorjaar Oudhollandse, brandrode runderen zien lopen. Natuurmonumenten (de beheerder van het gebied) laat deze dieren hier grazen om ervoor te zorgen dat het terrein open blijft

Bomen

Een deel van de bomen die moesten wijken zijn nuttig hergebruikt door ze in de nevengeul en de bestaande Maasarm een plekje te geven als voedselbron en schuilplaats voor vissen en andere waterdiertjes. Ze zijn goed verankerd in de bodem zodat ze veilig op hun plek blijven liggen en niet op drift kunnen raken. Bijzonder is ook dat het zeldzame hardhoutooibos de ruimte krijgt om te groeien. Het gaat om soorten als zomereiken, essen en veldiepen, die van nature thuishoren in het Nederlandse rivierenlandschap. Hardhoutooibos komt nu op nog maar heel weinig plekken in ons land voor.

Dijken- en keramische klei

In totaal wordt in de Hemelrijkse Waard een gebied zo groot als 450 voetbalvelden (225 ha) op de schop genomen, waarbij ongeveer een miljoen kubieke meter klei wordt afgegraven. Een deel hiervan (de zogenoemde dijkenklei) wordt gebruikt voor de versteviging van dijken. Een ander deel (bestaande uit keramische klei) wordt via de Maas afgevoerd richting een steenfabriek, voor de productie van dakpannen en bakstenen. De afgegraven, meer zandige, bovengrond, wordt in de Kesselse Waard bij Maren-Kessel gebruikt om de daar gelegen plas ondieper te maken, waardoor er ook daar meer plant- en diersoorten kunnen leven.

Verdere werkzaamheden

Nu de nevengeul klaar is, gaat de aannemer de komende tijd in de Hemelrijkse Waard nog een aantal kleinere landinwaartse geulen graven en een rustig stromende beek aanleggen. Door de afwisseling van hoge en lage delen en verschillende watermilieus ontstaat een afwisselend rivierenlandschap met volop ruimte voor een gevarieerd planten- en dierenleven. Het afgegraven gebied mag overstromen waardoor de waterstand bij hoogwater met 4-7 cm wordt verlaagd. Dit effect treedt al zo'n 10 kilometer stroomopwaarts van de ingrepen op en draagt bij aan de hoogwaterveiligheid in de toekomst, als er naar verwachting bij pieken meer water door de Maas zal stromen. De werkzaamheden zullen eind 2016 klaar zijn.

Meer informatie is te vinden op de projectpagina Maas: herinrichting Hemelrijkse Waard.