18 november 2015 door Webredactie Communication

Op woensdag 9 december houdt de TU Delft een wetenschappelijk symposium over het misschien wel minst besproken onderwerp: stilte in interdisciplinaire samenwerking. Promovendus Nick Verouden van de TU Delft laat in zijn antropologisch onderzoek naar interdisciplinaire academische samenwerkingsverbanden zien dat zwijgen net zo belangrijk is als wat besproken wordt. Wie heeft geleerd stiltes te onderkennen en te analyseren, ziet de effecten ervan en kan stiltes gebruiken in een gesprek. Hoogleraar strategische communicatie Noelle Aarts is een van de andere sprekers, en het symposium wordt afgesloten met een interactieve presentatie waarin de zaal zal onderzoeken wat de `vormgeving van stilte' is.

Symposium `Spreken en Zwijgen'

Het symposium, georganiseerd door de afdeling Science Education and Communication van de TU Delft, zal een brede kijk bieden op de praktijk van interdisciplinair academisch samenwerken en de gesprekken daarin. Prof. Herman Russchenberg, directeur TU Delft Climate Institute, spreekt over zijn dagelijkse praktijk van interdisciplinair samenwerken. Hoogleraar strategische communicatie Noelle Aarts (WUR en UvA) bespreekt de kunst van dialoog. TU-promovendus Nick Verouden vertelt over zijn onderzoek naar stilte en het belang van zwijgen. Marco van Rozendaal, universitair Docent Interaction Design van het `connected everyday lab' (Faculteit Industrieel Ontwerpen), sluit het symposium af met een plenaire en interactieve presentatie. Daarin zal hij, samen met de zaal, aan de hand van objecten en gebruik makende van een Design aanpak onderzoeken wat de `vormgeving van stilte' is.

Afdeling Silence?

In de wetenschap moet steeds meer worden samengewerkt, tussen wetenschappers/tussen verschillende disciplines onderling, maar ook met partijen binnen en buiten de universiteit. Daartoe worden vele gesprekken gevoerd. Zo veel en zo vaak, dat gemakkelijk wordt vergeten wat niet ter tafel komt. In overleg en samenwerking zijn we immers geneigd te letten op wat verbaal wordt uitgewisseld. De focus ligt op het verbale: een universiteit heeft een afdeling Communication en geen afdeling Silence. De rol van stilte binnen de samenwerkingsverbanden heeft tot dusverre hoegenaamd geen aandacht gehad.

Functies en betekenissen van stilte

Promovendus Nick Verouden van de TU Delft laat in zijn antropologisch onderzoek naar interdisciplinaire academische samenwerkingsverbanden zien dat zwijgen net zo belangrijk is als wat besproken wordt. Hij bestudeerde de alledaagse praktijk van samenwerken, observeerde gespreken tussen wetenschappers en andere belanghebbenden, en interviewde een groot aantal betrokkenen. Uit zijn onderzoek blijkt dat stilte een fenomeen is met een scala van functies en betekenissen, afhankelijk van de context, de betrokken personen en de doelen die men nastreeft. Dingen blijven ongezegd omdat ze niet scherp voor ogen staan, omdat men denkt geen kennis van zaken te hebben, omdat men ze van ondergeschikt belang acht. Zaken worden ook verzwegen omdat men zichzelf of anderen niet wil blameren, omdat het strategisch niet uitkomt ze te noemen, omdat het opportuun is te zwijgen.

Stilte schept ruimte

In die interactie vervullen stiltes vaak een nuttige taak. Door ingewikkelde zaken tijdelijk links laten liggen kun je nog door een deur, blijf je in gesprek. Stilte schept ruimte. Vertrouwelijk omgaan met kennis kan nuttig zijn in de voorbereiding en ontwikkeling van plannen, net als het soms gemakkelijker is een paar belangrijke zaken even snel af te vinken door iemand buiten het gesprek houden. Spreken is in zulke gevallen zilver, en zwijgen goud.

Maar ook: stilte kan leiden tot misverstanden

Maar stilte kan ook, veelal zonder intentie, negatieve/ongewenste gevolgen hebben voor de interactie en de koers van de samenwerking. Als zaken onbesproken blijven, kan vertrouwen verloren gaan. Waar het stil blijft, gaan gesprekspartners zaken zelf invullen met misverstanden en onzekerheden tot gevolg. Wat te lang van tafel blijft, wordt steeds moeilijker aan te roeren. The elephant in the room: datgene waarover niemand praat wordt het grootste obstakel voor het gesprek. Het is daarom van groot belang te reflecteren op de betekenis van stilte. Wie heeft geleerd stiltes te onderkennen en te analyseren, ziet de effecten ervan. Wie de stiltecodes kent, snapt de betekenis van het gesprek.

Meer informatie

Symposium `Spreken en Zwijgen'

Woensdag 9 december, 09:00-13:00

Berlagezaal, Faculteit Bouwkunde, Julianalaan 134, Delft

U kunt zich kosteloos aanmelden via: secr-sec@remove-this.tudelft.nl

Contact Nick Verouden, N.W.Verouden@remove-this.tudelft.nl Adviseur wetenschapscommunicatie TU Delft Roy Meijer, r.e.t.meijer@remove-this.tudelft.nl, 015-2781751, 06-14015008