Reactie OM op rapport Commissie Oosting
9 december 2015 - Openbaar Ministerie
Het College van procureurs-generaal heeft kennis genomen van het onderzoek van de Onderzoekscommissie Ontnemingsschikking, onder voorzitterschap van de heer Oosting. De conclusies die de Commissie trekt over de ontnemingsschikking van het Openbaar Ministerie met Cees H. uit 2000 zijn stevig .
Net als de minister van Veiligheid en Justitie aanvaardt het College de bevindingen van de Commissie en de beoordelingen die zij daarop heeft gebaseerd.
Ontnemingsschikkingen
De wijze waarop het toenmalig College de schikking heeft beoordeeld, wordt door de Commissie kritisch beschouwd. Daarnaast concludeert de Commissie dat het onwaarschijnlijk is dat een dergelijke schikking opnieuw op een soortgelijke wijze zal worden aangegaan en afgewikkeld. Het College
constateert met de Commissie dat het ontnemingsrecht zich sinds 1993 enorm heeft ontwikkeld. Toentertijd was sprake van een geheel nieuw rechtsgebied dat welbeschouwd door een beperkt aantal mensen al werkende weg moest worden verkend en uitgebouwd tot een bestendige praktijk. Binnen het OM is
inmiddels veel kennis en ervaring opgebouwd met het afpakken van crimineel vermogen.
Ook komt de Commissie met een aantal aanbevelingen dat betrekking heeft op de regels voor schikkingen. De Commissie stelt voor dat het aangaan van schikkingen wordt genormeerd in beleidsregels en procedurevoorschriften, dat de procedure omtrent de besluitvorming rond het aangaan van
schikkingen wordt vastgelegd in een interne handleiding bij het OM en dat de interne besluitvorming van het OM gepubliceerd wordt.
Sinds 1 januari 2014 vallen ontnemingsschikkingen onder de Aanwijzing afpakken. Daarnaast hanteert het OM de interne Instructie afpakken. Ten dele stroken de Aanwijzing en de Instructie al met de aanbevelingen die de Commissie doet. Waar dit niet het geval is, zal de reeds voorgenomen
herziening van Aanwijzing en Instructie worden aangegrepen om deze in lijn te brengen met de aanbevelingen van de Commissie.
De Commissie benadrukt terecht het belang van nauwe samenwerking tussen het OM en de Belastingdienst. In dat verband wijst het College op het protocol dat op 1 juli 2015 door het OM met de Belastingdienst is gesloten. Daarmee is de samenwerking verder verstevigd, met name waar het gaat om
ontnemingskwesties.
Bij het aangaan van hoge of bijzondere transacties is de publicatie van een persbericht voorwaarde en dus gebruikelijk. Als zo'n transactie wordt aangegaan, komt het namelijk niet tot een rechtszaak. Ontnemingsschikkingen vloeien altijd voort uit strafzaken die in de openbaarheid zijn
behandeld. Het OM kent daarbij een actief voorlichtingsbeleid: er wordt zoveel mogelijk openheid gegeven over ontnemingszaken die met een schikking worden afgedaan. Gelet op de groeiende aandacht voor afpakken, benut het OM de mogelijkheden om in (pers)berichtgeving over ontnemingsschikkingen
nog meer duidelijkheid te geven over de inhoud daarvan.
Daarnaast beveelt de Commissie aan om bij ontnemingsschikkingen rechterlijke toetsing te overwegen. In reactie hierop merkt het College het volgende op. De essentie van een schikking is een buitengerechtelijke afdoening van het ontnemingsgedeelte. De strafzaak waaruit de ontnemingsprocedure
voortkomt, wordt altijd aan de rechter voorgelegd die een oordeel velt over het bewijs. Over uitwerking van deze aanbeveling zullen de minister van Veiligheid en Justitie en het OM in overleg treden.
Archivering
De Erfgoedinspectie heeft deze zomer de afschriften gevonden over de financiele afwikkeling van de teruggave aan Cees H. In het voorjaar van 2014 hebben het College en later dat jaar de heer Van Brummen, herhaald verzocht om het dossier waarin die documenten zich uiteindelijk bleken te
bevinden. Zij hebben vertrouwd op berichten van de centrale archiefdienst van de rechterlijke organisaties in Amsterdam die wezen op het niet-aanwezig zijn van het dossier in het archief. Dat vertrouwen bleek niet te kloppen. De Erfgoedinspectie constateert hierover in haar rapport dat in 2014
de stukken van de financiele afwikkeling `wegens het ontbreken van een complete en actuele verblijfsadministratie' niet konden worden gelokaliseerd.
De Erfgoedinspectie doet de aanbeveling het archiefbeheer van ontnemingsschikkingen te verbeteren. Net als de minister van Veiligheid en Justitie kan het College zich vinden in deze aanbeveling. Het College heeft in december 2014 de parketten opgedragen alle stukken die betrekking hebben op
ontnemingsschikkingen en de onderhandelingen daarover te archiveren.
Het College maakte met de minister van Veiligheid en Justitie in 2014 afspraken over het verbeteren van het archiefbeheer in het OM. Daarmee is inmiddels een begin gemaakt.
College procureurs-generaal
In de brief van de minister van Veiligheid en Justitie aan de Tweede Kamer wordt gesproken over de samenstelling van het College van procureurs-generaal. De minister heeft al eerder besloten dat het College qua samenstelling zal worden gewijzigd: er komt een procureur-generaal met een
bedrijfsmatige achtergrond. Die zal meteen worden geeffectueerd als het in voorbereiding zijnde wetsvoorstel dat een dergelijke benoeming mogelijk maakt, in werking is getreden. Ook is de minister met het College in overleg over zijn voornemen om een lid aan het College toe te voegen dat zich
met name zal bezig houden met het (juridisch en bedrijfsmatig) herontwerpen en inrichten van een aantal belangrijke werkprocessen. Dit zal op korte termijn tot nadere stappen leiden.
Deel dit op
*