Grienden gestikt door vis in hun blaasgat
Gepubliceerd op
8 december 2015
Aangespoelde Grienden aan de Nederlandse kust, dat is een zeldzaamheid. Nog zeldzamer is het, als blijkt dat ze beide zijn gestorven doordat een tong door hun blaasgat probeerde te ontsnappen. Deze kwamen vast te zitten, zodat de grienden zijn gestikt. Dit kwam naar voren in een onderzoek naar
de doodsoorzaak bij de Universiteit van Utrecht, waar IMARES mee samenwerkt. In Utrecht werd de autopsie gedaan en bij IMARES werd de inhoud van de magen bekeken.
Foto : Grienden komen normaal niet voor onze kust voor: het zijn dieren voor veel dieper water (honderden meters diep), die daar jagen op inktvis. (Foto: wikipedia)
Zeldzame grienden op het Noordzeestrand
IMARES doet onderzoek naar het dieet van toppreatoren in zee, zoals bruinvissen (zie Bruinvissen hebben grote en vette vissen nodig). Een enkele keer spoelt er een groter zeezoogdier dood aan op de Nederlandse kust: een buitenkans voor dieetonderzoekers! Zo spoelden er in december 2014 en in
januari 2015 twee grienden (grote dolfijnen) aan bij respectievelijk Nieuw-Haamstede (Zeeland) en Petten (Noord-Holland). Vermoedelijk waren beide dieren afkomstig uit een groep van enkele tientallen grienden die zes weken voor de eerste stranding naar de zuidelijke Noordzee was afgedwaald.
Grienden komen normaal niet voor onze kust voor: het zijn dieren van veel dieper water (honderden meters diep), die daar jagen op inktvis. Een interessante vraag was daarom of deze grienden nog iets hadden weten te eten in de Noordzee en of daarvan nog bewijzen te vinden waren in de vorm van
voedselresten in hun maag en darm.
Doodsoorzaak gevonden: vis in blaasgat
Bij sectie, uitgevoerd aan de Universiteit van Utrecht, bleek dat beide dolfijnen een tong (de platvis, niet hun eigen tong), klemvast in de adembuis, vlak onder het blaasgat hadden zitten. Dit was ook meteen de doodsoorzaak. Blijkbaar hadden de grienden een voor hen ongewone prooi proberen te
eten en hadden ze zich hierin verslikt. De tongen waren bijna aan hun belagers ontsnapt (en als ze dat was gelukt, hadden we het nooit geweten!). Bij walvisachtigen loopt de luchtpijp vanaf het blaasgat omlaag, dwars door de slokdarm heen om daaronder pas naar achteren, naar de longen af te
buigen. In de luchtpijp zit een "pen-gat" verbinding die die dieren kunnen ontkoppelen om een grote prooi te kunnen inslikken: kleine prooien passeren links of rechts langs de luchtpijp. Van dat moment van ontkoppelen hebben die tongen (bijna) geprofiteerd: ze zijn omhoog geschoten, de
luchtpijp in, richting blaasgat, maar kwamen dus met fatale afloop voor zowel prooi als predator, vlak voor deze nooduitgang klem te zitten.
Wat hadden de grienden gegeten?
De eerste griend had een paar flinke schollen, een haring, twee rivierprikken en 13 inktvisjes (zeekatten, Sepia) gegeten: die waren allemaal zonder problemen doorgeslikt. In de tweede griend werden alleen nog een paar oude restjes van twee eerder gegeten pijlinktvissen gevonden.
Het hele verhaal is onlangs gepubliceerd door een team van Utrechtse en Engelse veterinair pathologen en dieet onderzoekers van IMARES: IJsseldijk LL, Leopold MF, Bravo Rebolledo EL, Deaville R, Haelters J, IJzer J, Jepson PD & Groene A (2015) Fatal Asphyxiation in Two Long-Finned Pilot Whales
(Globicephala melas) Caused by Common Soles (Solea solea). PLoS ONE 10(11): e0141951. doi:10.1371/journal.pone.0141951
mailen
Tweet
* drs. MF (Mardik) Leopold
Contactpersoon drs. MF (Mardik) Leopold
Contactformulier
IMARES Wageningen UR
IMARES is een onderzoeksinstituut gespecialiseerd in strategisch en toegepast marien ecologisch onderzoek
* Puberende palingen op de campus van Wageningen UR Puberende palingen op de campus van Wageningen UR
* Resource: Zwemmen brengt palingen in de puberteit Zwemmen brengt palingen in de puberteit
* Bruinvissen hebben grote en vette vissen nodig Bruinvissen hebben grote en vette vissen nodig
Meer nieuws
Publicatie:
IJsseldijk LL, Leopold MF, Bravo Rebolledo EL, Deaville R, Haelters J, IJzer J, Jepson PD & Groene A (2015) Fatal Asphyxiation in Two Long-Finned Pilot Whales (Globicephala melas) Caused by Common Soles (Solea solea). PLoS ONE 10(11): e0141951. doi:10.1371/journal.pone.0141951
In de media:
Omdat het zo'n bizar verhaal is, kreeg deze publicatie weer de nodige aandacht op andere platforms:
* National Geographic: Whales Die From Bizarre Cause: Fish Stuck in Blowhole
* de populaire wetenschapsnieuws site I fucking love science: Whales In The North Sea Have Been Dying In An Incredibly Bizarre Way
Zie ook:
* Persbericht Universiteit Utrecht: Gestrande grienden begin dit jaar zijn gestikt