Syrische vluchteling negen maanden onder onmenselijke omstandigheden..


Anderhalve week geleden sloot de Europese Unie een deal met Turkije over de hulp aan vluchtelingen in dat land. De zaak van de Syrier F.M., die al sinds 2012 op de vlucht is, is een pijnlijk voorbeeld van hoe Turkije met vluchtelingen omgaat F.M. wordt al bijna negen maanden onder onmenselijke
omstandigheden vastgehouden op het Ataturk vliegveld in Istanbul. Hij zit vast in een `kamer voor problematische passagiers', waar geen bed is en alleen kunstmatig licht.

Er lijkt geen wettelijke basis te zijn voor zijn gevangenname. F.M. heeft niet te horen gekregen waarom hij wordt vastgehouden. Omdat hij een Syrische vluchteling is, zou hij volgens de Turkse wet een tijdelijke beschermde status moeten krijgen. Zijn advocaat heeft bij de Turkse rechtbank een
verzoek voor zijn vrijlating ingediend, vooralsnog zonder succes.

Het vluchtverhaal van F.M.
F. M vluchtte in augustus 2012 van Syrie naar Libanon om aan de militaire dienst te ontsnappen. In Libanon werd hij ontvoerd door een lokale bende die uit was op losgeld. Daarom ging hij naar Turkije, waar hij ongeveer een maand verbleef voordat hij naar Maleisie ging. In maart 2015 brachten
de Maleisische autoriteiten hem terug naar Turkije, maar Turkije wilde hem niet toelaten. Sindsdien zit F.M. opgesloten op een plek die daarvoor absoluut niet geschikt is. Door de slechte omstandigheden daar, en nadat hij door een medegevangene was aangevallen, vroeg hij of hij naar Libanon
mocht terugkeren. Op 20 november werd hij op het vliegtuig naar Libanon gezet, maar daar werd hij meteen teruggestuurd naar Turkije. Nu zit hij dus weer in dezelfde ruimte, met dezelfde gevangene die hem eerder aanviel. Zijn enige uitweg is een 'vrijwillige' terugkeer naar Syrie. Turkije heeft
eerder langdurige detentie gebruikt om vluchtelingen onder druk te zetten om terug te keren, in tegenspraak met internationaal vluchtelingenrecht.

De deal tussen de EU en Turkije
Op 29 november kwamen de EU en Turkije tot een overeenkomst dat Turkije zou gaan zorgen dat vluchtelingen niet meer illegaal naar Europa kunnen doorreizen. In ruil hiervoor biedt de EU onder andere EUR 3 miljard aan financiele steun voor de opvang van vluchtelingen, mogelijk visumvrij reizen
voor Turkse burgers en `nieuwe energie' in de onderhandelingen over een toekomstig Turks EU-lidmaatschap.

Amnesty International heeft ervoor gewaarschuwd dat deze deal grote risico's voor de schending van de rechten van vluchtelingen met zich meebrengt. Desondanks zijn geen duidelijke afspraken gemaakt om te zorgen dat de rechten van vluchtelingen die worden tegengehouden worden gerespecteerd, of
om de behandeling van vluchtelingen goed te monitoren. Ook ontbreken in de deal afspraken over het bieden van veilige, legale routes aan vluchtelingen die in Turkije niet goed kunnen worden opgevangen.

Amnesty's oproep
Minister Koenders en premier Rutte zullen volgende week hun Turkse collega's spreken. Amnesty International roept hen op daarbij aandacht te vragen voor het volgende:

- Roep de Turkse regering op om F.M. niet terug te sturen naar Syrie, hem onmiddellijk vrij te laten, en een tijdelijke beschermde status in Turkije te geven

- Maak duidelijk afspraken over de bescherming van mensenrechten van vluchtelingen en zorg voor goede monitoring door de Europese Unie.