07 december 2015

Ze zijn nog nauwelijks aan het puberen of Nederlandse kinderen worden al ingedeeld op vmbo, havo of vwo...

Deze extreem vroege selectie zorgt voor een grotere kansenongelijkheid: van alle OESO-landen slaagt het Nederlandse onderwijs er het slechtst in sociale ongelijkheid tegen te gaan. Om dit te veranderen, introduceert de Nationale Denktank 2015 `De BrugklasBonus': een bonus voor scholen met een brede brugklas, die leerlingen later naar niveau selecteren en hiermee elk kind gelijke kansen bieden. De BrugklasBonus is een van de tien concrete plannen die de DenkTank heeft ontwikkeld voor het leren van de toekomst. Windesheim is voor 2015 themapartner van de DenkTank.

In het Nederlandse onderwijssysteem worden kinderen internationaal gezien zeer vroeg ingedeeld naar niveau. Vooral voor achterstandsleerlingen en laatbloeiers heeft dit grote gevolgen: zij belanden vaak op een lager onderwijsniveau dan zij aankunnen, en weten vervolgens maar moeilijk op te klimmen. Een oplossing voor dit probleem ziet de Nationale DenkTank 2015 in de brede brugklas. "Brede brugklassen geven leerlingen meer tijd om zich te ontplooien voor de definitieve niveau-indeling," aldus Laura de Adelhart Toorop, deelnemer aan de Nationale DenkTank 2015. "De afgelopen jaren vindt er echter een sterke afname van het aantal brede brugklassen plaats, dat is een zorgwekkende ontwikkeling."

Lesson Study

Tijmen Schipper, onderzoeker bij het lectoraat onderwijsbehoeften in inclusieve leeromgevingen van Windesheim vindt de brede brugklas een goed idee. Hij zegt: "Dit stimuleert docenten nog beter naar hun leerlingen te kijken. Wat heeft een leerling nodig om optimaal te leren? Welke lesvorm motiveert leerlingen en draagt bij aan de leerprestaties?" Een methode die volgens Schipper docenten kan helpen is Lesson Study. Docenten bereiden samen lessen voor, evalueren die en observeren elkaar. Zo kunnen ze het lesmateriaal, de lesopbouw en de instructievorm verbeteren in het belang van de individuele leerling.

Implementatie financieel haalbaar

Om scholen te faciliteren een brede brugklas in te voeren, introduceert de DenkTank de BrugklasBonus: een bonus waarmee scholen zo'n brede brugklas, en het bijbehorende onderwijs op maat, kunnen financieren. Hoe meer niveauvariatie (op basis van schooladviezen) in een klas, hoe hoger de bonus. "Zo krijgen alle leerlingen langer de hun talenten optimaal te ontplooien," licht De Adelhart Toorop toe. Het plan is volgens de Nationale DenkTank ook financieel haalbaar. "Voor slechts 0.56% van de onderwijsbegroting (oftewel 196 miljoen euro), krijgen bijna 90.000 extra kinderen de kans in een brede brugklas te zitten," aldus De Adelhart Toorop. "Wij roepen de regering dan ook op dit geld zo snel mogelijk vrij te maken."

Presentatie tien concrete plannen

Maandag 7 december presenteert de Nationale DenkTank de resultaten van hun onderzoek: tien concrete oplossingen die het leren van de toekomst een stap dichterbij brengen, waar de BrugklasBonus er een van is.

De overige negen oplossingen richten zich onder andere op hervorming van de eerstegraads lerarenopleiding, meer aandacht voor de ontwikkeling van baby's en peuters en een gelijkwaardige relatie tussen schoolbestuur en schoolleiding. De oplossingen staan beschreven in het eindrapport "Leer Wijzer", dat op 4 december al aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Sander Dekker, wordt aangeboden.