De Kinderombudsman stuurde op 4 december jl. een brief aan de Ministers van Veiligheid en Justitie en Sociale Zaken en Werkgelegenheid, waarin hij zijn zorgen uit over de positie van minderjarigen in de huidige aanpak van polarisatie en radicalisering. Ook kinderen en jongeren krijgen te maken met de gevolgen van het verscherpte maatschappelijk debat.

Uit gesprekken die de Kinderombudsman de afgelopen maanden voerde blijkt dat polarisatie ook speelt onder kinderen en jongeren. Zo zijn er docenten en jongerenwerkers die zich zorgen maken over intolerante uitspraken die sommige jongeren doen of over kinderen die vervreemden van de samenleving en in een uiterst geval radicaliseren. Uit gesprekken met jongeren zelf blijkt dat er kinderen zijn die zich niet thuis voelen in hun buurt, of die zich gestigmatiseerd voelen omdat ze vanwege hun islamitische achtergrond worden aangesproken op wat er in het Midden-Oosten of in Parijs gebeurt. Ook blijkt dat gemeenten en jeugdprofessionals zich vaak nog onvoldoende geequipeerd voelen om polarisatie en radicalisering te herkennen en ermee om te gaan.

Analyse van het beleid

Uit een analyse die de Kinderombudsman maakte van het huidige beleid blijkt dat de aanpak van polarisatie en radicalisering voornamelijk vanuit een veiligheidsperspectief wordt aangevlogen. Er zijn maar weinig maatregelen die erop gericht zijn jongeren bij de samenleving te betrekken, hen weerbaar te maken tegen radicaal gedachtengoed en hen te beschermen tegen de ingrijpende gevolgen van het verscherpte maatschappelijk debat. Ook ziet de Kinderombudsman onvoldoende terug dat de individuele belangen van kinderen worden geexpliciteerd in het overheidsbeleid.

Polarisatie en radicalisering zijn thema's geworden waartoe we ons ook in Nederland moeten verhouden. Niet alleen omwille van de zeer kleine groep jongeren die zich sterk aangetrokken voelt tot extremistisch gedachtegoed en de iets grotere groep die daar sympathie voor voelt, maar vooral omwille van het welzijn en gevoel van thuishoren van alle Nederlandse jongeren. Met name over die laatste groep maakt de Kinderombudsman zich op dit moment zorgen. De beste manier om extremisme en polarisatie tegen te gaan is immers te zorgen dat jongeren zich prettig voelen in hun buurt, in hun dorp of stad en in Nederland. Het voornaamste tegengif tegen radicaal gedachtengoed is de taal van inclusie en toebehoren.

Kinderrechten

De Kinderombudsman vraagt de Ministers om kinderrechten een expliciete plaats te geven in het beleid, en meer nadrukkelijk aandacht te geven aan preventief beleid omwille van kinderen. Hierover wil hij in 2016 met hen in gesprek en vanuit zijn rol een bijdrage leveren aan dit debat. Ook zal hij in de loop van 2016 nader rapporteren over de manier waarop kinderrechten een plaats krijgen in de uitvoeringspraktijk van onder meer gemeenten, zorginstanties, rechterlijke macht en scholen.