Samenwerken en kiezen


Resultaten onderzoek datavisualisaties NRC, FD en NU.nl
Ik ben fan

Afgelopen donderdag werden de resultaten van een uitgebreid onderzoek van Hogeschool Utrecht naar datavisualisaties gepresenteerd. De visualisaties van het FD, NRC en NU.nl werden geanalyseerd waarbij werd gekeken naar de manier waarop deze gelezen en gewaardeerd worden door nieuwsconsumenten.
Daarbij werd samengewerkt met de Universiteit van Amsterdam. Het onderzoek kreeg subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.

[IMG]

Hieronder zetten we de belangrijkste resultaten uit het onderzoeksrapport op een rij:

* Het aantal infographicredacteuren op de onderzochte redacties is beperkt. In 2014 had het FD de beschikking over 2,2 FTE, bij NRC was dit 5 FTE en bij NU.nl is Jerry Vermanen de enige datajournalist - en daarmee ook de infographicredacteur - in huis.
* Het FD geeft de voorkeur aan grafieken, NRC produceert vooral kaarten en NU.nl lijkt geen voorkeur te hebben voor grafieken of kaarten.
* Datavisualisaties worden niet overgeslagen, ongeacht het platform (print of online), maar de uitgelichte onderdelen worden amper opgemerkt. Er wordt in eerste instantie gekeken naar de titel van de datavisualisatie.
* Aanknopingspunten binnen het beeld zijn van groot belang: voor de nieuwsgebruiker moet het in een oogopslag duidelijk zijn hoe je een datavisualisatie moet lezen. De gebruiker wil als het ware stap voor stap door het beeld worden geleid.
* Bij NU.nl zijn bijna alle visualisaties interactief, in tegenstelling tot de online datavisualisaties van het FD, die allemaal statisch zijn.
* Het belangrijkste verschil tussen het online en offline consumeren van datavisualisaties is dat je de nieuwsgebruikers online moet verleiden met een goede en heldere intro(tekst). Mensen willen weten wat ze krijgen als ze doorklikken en ze willen bovendien weten: kost het me veel tijd of
niet?
* De onderzoekers zijn zich ervan bewust dat het klinkt als een open deur, maar het is cruciaal dat tekst en beeld op elkaar aan moeten sluiten. Het moet een coherent verhaal zijn en dus niet een praatje bij een plaatje.
* In het verlengde daarvan is afstemming tussen journalist en infograpicredacteur van groot belang. De gebruiker ziet het terug wanneer die samenwerking niet goed is geweest.

Na de presentatie reageerden de onderzochte mediapartijen op de bevindingen. Hans Spoelman van Het Financieele Dagblad geeft aan dat de samenwerking tussen vormgevers en journalisten op zijn redactie inderdaad lang niet altijd optimaal functioneert. De infographicredacteuren van het FD worden
vaak te laat ingeschakeld bij het maakproces. Ook worstelt het FD nog met het maken van goede online en interactieve graphics. Niet alle redacteuren hebben de vaardigheden om visualisaties te maken in HTML5, op dat vlak zijn de mogelijkheden daarom simpelweg beperkt.

'Een visualisatie in de krant creeert een duurzaam gevoel'

Ondanks de webfirst-strategie van de FD-redactie wordt toch vaak gekozen voor een graphic in de krant. Interactieve graphics kosten veel tijd om te maken en waar zet je dan je (beperkte) capaciteit op in? `Op de redactie leeft bovendien het gevoel dat een goede graphic na twee uur al niet meer
prominent zichtbaar is op de eigen website. Waar heb je dan al die tijd en moeite in gestopt? Een visualisatie in de krant creeert daarentegen een ander, een meer duurzaam gevoel,' legt Spoelman uit. Je zou denken dat een graphic in een online omgeving juist vereeuwigd wordt en bovendien
makkelijk terug te vinden is. Spoelman moet echter erkennen dat ze op fd.nl soms hun eigen visualisaties zelfs niet meer terug kunnen vinden.

'De beste keuze is om soms ergens geen visualisatie bij te maken'

Voor Jerry Vermanen van NU.nl laat het onderzoek vooral zien dat je als maker continu de vraag moet stellen wat voor het publiek interessant is: `Niet alle beschikbare data lenen zich voor een heldere visualisatie'. Als maker kan je helemaal losgaan op een mooie dataset, maar zit de lezer van
NU.nl daar altijd op te wachten? Dat is lang niet altijd het geval. Vermanen geeft dan ook als belangrijkste tip: de beste keuze is om soms ergens geen visualisatie bij te maken. Bij NU.nl werken de interactieve en gepersonaliseerde visualisaties het beste. Bijvoorbeeld wanneer je op basis van
je eigen postcode kan achterhalen hoeveel dodelijke ongelukken er in jouw buurt hebben plaatsgevonden. `Die aanpak creeert meer impact voor de lezer en het verlaagt de drempel om op basis van die gepersonaliseerde informatie de redactie vervolgens van een reactie of tip te voorzien', zo licht
Vermanen toe.

'Belangrijk dat de hele redactie visueel leert denken'

Marien Jonkers, chef van de graphicredactie van NRC, geeft aan dat samenwerken ook bij NRC niet altijd lukt: de journalist wil veel tekst, de vormgever een mooie pagina, en de graphicmaker een veelzeggende visualisatie. Dat leidt soms tot minder gelukkige compromissen waarbij criteria als
ruimte en kleurgebruik het soms winnen van inhoudelijke zeggingskracht. Maar de laatste tijd is er opeens ruimte voor hele spreads met infographics. Het helpt dan wel als zo'n nieuwsbericht op Teletekst komt. Dat is klassiek scoren. "Zo krijg je ook de conservatieve redacties wel mee", zegt
Jonkers. Het helpt ook dat sinds de reorganisatie bij NRC de graphicafdeling naast de multimediaredactie zit. Jonkers verwacht dat dit ook meer online productie zal opleveren. Maar het is vooral belangrijk dat de hele redactie visueel leert denken volgens Jonkers.

Dit artikel verscheen eerder bij Jlab

Bijdragen

[IMG]Pieter Rebel