Toekomst Antarctische ijsplaten sterk afhankelijk van menselijk hand..


13 oktober 2015

Als de uitstoot van broeikasgassen wordt verminderd, kan deze eeuw een aantal Antarctische ijsplaten worden gered. Lukt dat niet, dan leidt het verdwijnen van die ijsplaten tot een extra mondiale zeespiegelstijging. Dit blijkt uit een Amerikaanse studie uitgevoerd in samenwerking met
onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het KNMI. De uitkomsten zijn op 12 oktober gepubliceerd in Nature Geoscience, mogelijk gemaakt vanuit het Nederlands Polair Programma.

De onderzoekers vergelijken in hun studie de hoeveelheid sneeuw die smelt aan het oppervlak van Antarctica voor twee scenario's: een met een gemiddelde reductie van de uitstoot van CO2 en een zonder uitstootreductie. Hieruit blijkt dat in beide scenario's tot 2050 de hoeveelheid smelt op
Antarctica verdubbelt. Als de uitstoot voldoende wordt teruggebracht, neemt de hoeveelheid smelt na 2050 niet verder toe. Maar zonder reductie verachtvoudigt de huidige hoeveelheid smelt tot het jaar 2100. Daardoor kunnen enkele grote ijsplaten opbreken.

Zorgelijk en tegelijk hoopgevend

`De uitkomsten zijn zorgelijk maar tegelijkertijd hoopgevend', aldus dr. Peter Kuipers Munneke, polair meteoroloog van de Universiteit Utrecht en NOS-weerman. `We weten dat meer smeltende sneeuw de ijsplaten in gevaar kan brengen. Deze studie laat zien hoe snel de hoeveelheid smelt toeneemt
als de temperatuur verder stijgt. Aan de andere kant tonen we aan dat een beperking van de opwarming binnen een paar decennia een belangrijke bron van zeespiegelstijging kan uitschakelen. Dat kan een motiverende boodschap zijn voor de internationale klimaattop in Parijs in december.'

Ineenstorting van ijsplaten

IJsplaten, sommige zo groot als Nederland, zijn de drijvende delen van de Antarctische ijskap. Smeltwater verzamelt zich op de ijsplaten in grote smeltmeren en in diepe scheuren. `Als de druk van al het smeltwater op het ijs te groot wordt, kan een ijsplaat binnen een maand weg zijn. Dat
hebben we in 1995 en 2002 gezien bij de Larsen A en B ijsplaten', licht Kuipers Munneke toe. `Als de stijging van de temperatuur geen halt wordt toegeroepen, neemt op sommige grote ijsplaten de smelt zo veel toe, dat zo'n zelfde ineenstorting onvermijdelijk wordt. Gletsjers die tot dat moment
door de ijsplaat werden afgeremd, stromen dan versneld in zee, waardoor de zeespiegel stijgt.'

Toekomst Antarctische ijskap

`Onze studie toont duidelijk aan hoe gevoelig de Antarctische ijskap is voor een warmer wordende atmosfeer', voegt hoogleraar Polaire Meteorologie Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht toe. `Maar ook blijkt dat er in Parijs voor de politici en beleidsmakers echt wat valt te kiezen
als het gaat om de toekomst van de Antarctische ijskap.'

Dit onderzoek is medegefinancierd door de Universiteit Utrecht, het Netherlands Earth System Science Centre (NESSC), het KNMI en het Nederlands Polair Programma van NWO.

Publicatie
Divergent trajectories of Antarctic surface melt under two twenty-first-century climate scenarios, Luke D. Trusel, Karen E. Frey, Sarah B. Das, Kristopher B. Karnauskas, Peter Kuipers Munneke*, Erik van Meijgaard en Michiel R. van den Broeke, Nature Geoscience, DOI: 10.1038/NGEO2563, 12
oktober 2015

Bron: Universiteit Utrecht