Studie wind op zee
`Windmolenpark is uitstekende verzekering tegen klimaatschade'
17 november 2014 - Windparken op zee zijn een slimme verzekeringspolis. De plannen van het Energieakkoord voor windparken op zee kosten ons maximaal 1,2 miljard euro of leveren ons maximaal 12,3 miljard euro op, afhankelijk van de klimaatschade door CO2-uitstoot. De CO2-kosten zijn cruciaal in
de berekeningen. Dat blijkt uit het rapport Windmolens en Welvaart, een maatschappelijke kosten-baten analyse, uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Natuur & Milieu. De hamvraag is hoeveel geld we op korte termijn willen betalen om de kosten voor de langere termijn in de
hand te houden.
'Dit onderzoek laat vooral zien dat we af moeten van de eenzijdige economische kostenberekeningen voor windenergie,' zegt Tjerk Wagenaar, directeur Natuur & Milieu. 'We bouwen geen windmolenparken om optimale verdienmodellen te ontwikkelen, maar om de klimaatverandering binnen de perken te
houden. Daarom is het belangrijk om de klimaateffecten, vertaald naar CO2-kosten, mee te nemen in de berekeningen. Anders krijg je het bizarre effect dat we juichen voor het beste verdienmodel voor een windmolen, terwijl in dat scenario de klimaatschade het grootste is.' Een maatschappelijke
kosten-batenanalyse houdt rekening met dit soort effecten.
Windmolen als verzekering
We weten dat de aarde opwarmt, maar kunnen nog niet overzien hoe groot de schade zal zijn. Het antwoord is risicobeperking. Dit is exact wat verzekeringsmaatschappijen doen, ook inzake klimaatverandering. Wagenaar: 'Windmolens op zee besparen hoge kosten voor toekomstige generaties. In die zin
zijn windmolenparken een uitstekende verzekering voor onze kinderen en kleinkinderen. We moeten nu investeren om de latere schade zo veel mogelijk te beperken.'
CO2-kosten zijn cruciaal
Cruciaal in alle scenario's is de waardering van de CO2-uitstoot. Wagenaar: 'Als we willen weten wat de kosten en baten zijn van windmolenparken moeten we in de berekeningen alle CO2-gerelateerde kosten meenemen. Dus ook kosten voor lucht- en watervervuiling (door verzuring), voor schade aan
natuur en biodiversiteit en voor schade-effecten op de gezondheid van mensen, zoals voortijdig overlijden en ziekte'. Naarmate de klimaatschade groter wordt, worden deze kosten ook hoger.
Vriend en vijand zijn het erover eens dat de CO2-prijs in het huidige Europese handelssysteem ETS veel te laag is voor een positief klimaateffect. SEO heeft een aantal beleidsscenario's doorgerekend, varierend van een niet werkend ETS (huidige situatie) via een aangepast ETS (op basis van
bindende afspraken in EU-verband) tot doormodderen met het huidige ETS-systeem tot 2030. Vervolgens zijn verschillende klimaatschade-effecten doorgerekend met zowel extreme waardes voor de schadekosten (laag en hoog) als een middenpad.
Voorzieningszekerheid
Windenergie is een alternatief voor gas en als bron lange tijd beschikbaar. Windmolens verbeteren hierdoor de voorzieningszekerheid van onze toekomstige energiebehoefte. Windmolens op zee leveren rond de EUR 830 miljoen positieve baten op zodra je deze voorzieningszekerheid mee laat wegen,
iets wat in kosten-batenanalyses vaak onzichtbaar blijft.
Onlangs zei minister Kamp in zijn beantwoording van Kamervragen over de kosten van wind op zee: 'Voor een antwoord op de vraag of windenergie op zee maatschappelijk gewenst is, is het essentieel om in het onderzoek en de gevoeligheidsanalyse mee te nemen hoe wordt omgegaan met de baten van
CO2-reductie en voorzieningszekerheid.' Dit is nu precies wat de SEO studie heeft uitgezocht.
Banen
De bouw van windparken leidt tijdelijk tot extra werk. In de periode tot en met 2023 gaat het om gemiddeld 11.716 netto arbeidsjaren. Deze impuls voor de arbeidsmarkt levert een positieve bijdrage aan de economische welvaart van EUR29 miljoen.
Over het onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd door SEO in opdracht van Natuur & Milieu. Centrale onderzoeksvraag was: Wat zijn de maatschappelijke kosten en baten van nieuwe windparken op zee zoals afgesproken in het Energieakkoord?