Raming van belastingontvangsten kan inzichtelijker
Ramingsproces bij Ministerie van Financien vertoont geen tekortkomingen
Persbericht | 24-09-2015
De Tweede Kamer is gediend met beter inzicht in (de toelichting op) de raming van belastingontvangsten. Het regeerakkoord en diverse kabinetsnota's sluiten nog niet voldoende op elkaar aan. Zo is bij belastingmaatregelen niet altijd duidelijk of en op welke wijze het kabinet gedragseffecten
verwerkt in de ramingen van belastingontvangsten. Is er bijvoorbeeld bij de raming van de opbrengst van een hogere assurantie-belasting rekening gehouden met het effect dat sommige huishoudens minder verzekeringen afsluiten, en zo ja, in welke mate en op welke wijze? Mede hierdoor kunnen
cijfers in verschillende kabinetsnota's en belastingplannen van elkaar verschillen. De verklaring daarvoor is voor verbetering vatbaar. Dan kan de Tweede Kamer deze informatie over de ontwikkeling in de belastingontvangsten beter wegen en vervolgens stap voor stap volgen.
In het op 24 september 2015 gepubliceerde rapport Raming van belasting-ontvangsten - Aandachtspunten bij de interpretatie van de ramingscijfers in budgettaire nota's beveelt de Algemene Rekenkamer de minister van Financien aan om samen met de Tweede Kamer de informatie over
belastingontvangsten te evalueren. Aanleiding voor het onderzoek zijn de herhaaldelijk tegenvallende belastinginkomsten in de achterliggende jaren. Deze tegenvallers waren dermate fors dat kabinet en Kamer verschillende malen tot aanvullende bezuinigingen besloten. Het Ministerie van Financien
baseert zich bij de raming van de belasting-ontvangsten op voorspellingen van het Centraal Planbureau (CPB) over de economische ontwikkeling. De Algemene Rekenkamer heeft geen aanwijzingen gevonden dat het ramingsproces zelf bij het Ministerie van Financien tekortschiet. Wel zijn verbeteringen
mogelijk in de toelichting op en aansluiting van ramingen in verschillende kabinetsnota's. De Algemene Rekenkamer doet daarvoor een aantal aanbevelingen.
Voorbeeld: In het Belastingplan 2014 wordt de vrijstelling motorrijtuigenbelasting voor oldtimers aangekondigd met een geraamde opbrengst van EUR 123 miljoen. Plus EUR 2 miljoen opbrengst door intensiever toezicht op mrb voor buitenlandse kentekens. Budgettaire opbrengst voor 2014 dus EUR 125
miljoen. In de Miljoenennota 2014 staat een extra opbrengst door de maatregelen bij de motorrijtuigenbelasting geraamd van EUR 176 miljoen. Het verschil van EUR 51 miljoen wordt in deze nota's voor de Tweede Kamer niet toegelicht.
Uitwerking fiscale maatregelen uit regeerakkoord moeilijk te volgen
Verbetert de toelichting op de ramingen, dan kan een Kamerlid stap voor stap volgen hoe afspraken uit het regeerakkoord in de startnota van een nieuw kabinet vertaald worden en de belastingmaatregelen in de daarop volgende jaren uitgewerkt in de rijksbegroting. Dan worden cijfers beter
navolgbaar. Dat komt de controlerende taak van de Kamer ten goede. Het kabinet licht de verwachte belastingontvangsten met Prinsjesdag in de Miljoenennota en het Belastingplan toe. Daar ontbreekt nu nog een goede uitleg over de uitgangspunten bij de ramingen, zoals van gedragseffecten, en een
goede aansluiting per belasting-maatregel tussen beide nota's en het regeerakkoord. Een gezamenlijke evaluatie van kabinet en Tweede Kamer over de informatie over belastinginkomsten versterkt de controlerende en wetgevende taak van het parlement. De Tweede Kamer kan er bij kabinetsformaties
voor zorgen dat de toelichting bij de uitgangspunten van ramingen voor belastingmaatregelen in het regeerakkoord duidelijker wordt.
Reactie minister van Financien en nawoord Algemene Rekenkamer
De minister van Financien doet een aantal toezeggingen om de informatie te verbeteren. In haar nawoord merkt de Algemene Rekenkamer op dat de minister niet reageert op de aanbeveling voor een gezamenlijke evaluatie met de Tweede Kamer. Wordt die handschoen opgepakt, dan kan dat al voor het
eerstvolgende regeerakkoord helpen.
Gelijktijdig met dit rapport publiceert de Algemene Rekenkamer een actualisatie van de themawebsite waarop de financiele ontwikkelingen van maatregelen in de financiele sector wordt gevolgd: kredietcrisis.rekenkamer.nl
Op 24 september 2015 publiceert de Algemene Rekenkamer ook een brief met aandachtspunten bij de op Prinsjesdag door de minister gepubliceerde ontwerpbegroting 2016 van Financien en de Miljoenennota 2016. In de brief wordt onder meer ingegaan op de lichte toename van financiele risico's voor en
garanties door de Staat en op ontwikkelingen bij de Belastingdienst. Volgens de Algemene Rekenkamer is de opgave van de staatssecretaris van Financien om de Belastingdienst robuuster te maken niet gemakkelijker geworden met het loslaten van de herziening van het belastingstelsel.
Verder wordt een brief gepubliceerd bij de ontwerpbegroting 2016 van de minister voor Wonen en Rijksdienst. De ontwerpbegrotingen van de overige ministers worden in de loop van oktober in brieven aan de Kamer behandeld.