Host response to mycobacteria: innate recognition and memory (Promotie)

Datum dinsdag 22 september 2015

Tijd vanaf 14:30

Locatie Academiezaal Aula, Comeniuslaan 2

Faculteit Faculteit der Medische Wetenschappen

Promovendus mevrouw drs. J. Kleinnijenhuis

Promotor(es) prof. dr. M.G. Netea

Copromotor(es) dr. R. van Crevel

Subtitel Host response to mycobacteria: innate recognition and memory

Beschrijving

De humane immuunrespons bestaat uit twee onderdelen: het aangeboren en het verworven deel. Het aangeboren immuunsysteem geeft de eerste respons, reageert snel en er werd gedacht dat de respons ook altijd hetzelfde was. De verworven immuunrespons duurt langer om te vormen maar is specifiek gericht op de microbiele dreiging en deze respons vormt een geheugen om bij dezelfde dreiging de volgende keer sneller te kunnen reageren. Kleinnijenhuis beschrijft voor de eerste keer dat ook het aangeboren immuunsysteem zo'n aanpassingsvermogen heeft: `trained immunity'. BCG, het vaccin tegen tuberculose, kan dit in gang zetten. Ons inzicht van de mogelijkheden van het aangeboren immuunsysteem zijn hierdoor totaal veranderd. Dit heeft implicaties ver buiten dit proefschrift, zoals de rol van trained immunity in het sturen van de immuunrespons in infectieziekten. Het aangeboren immuunsysteem reageert na een BCG-vaccinatie beter op andere infecties (in vitro getest). Het 'geheugen' van het immuunsysteem blijkt dus niet specifiek, in tegen stelling tot het verworven immuunsysteem. Ook bekeek de promovenda de mogelijkheid om vaccinatiestrategieen te verbeteren. De hiervoor genoemde niet-specifieke effecten van vaccinaties (zoals BCG) lijken (uit epidemiologische studies) alleen of het best te werken als het de laatste vaccinatie betreft, timing is dus erg belangrijk. Eventueel zouden vaccins, zoals BCG, die in Nederland nauwelijks gebruikt worden, opnieuw geintroduceerd kunnen worden. Bijvoorbeeld op een moment voor dat iemands immuunsysteem achteruit gaat (ouderdom, chemotherapie).

Biografie

Johanneke Kleinnijenhuis (1979) studeerde Biomedische wetenschappen in Nijmegen en behaalde in 2001 haar diploma. In 2001 begon ze aan de studie Geneeskunde en behaalde in 2006 haar diploma. Datzelfde jaar begon ze aan de opleiding tot internist in het Radboudumc. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Interne Geneeskunde van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut RIHS. In augustus zal Kleinnijenhuis haar opleiding tot internist afronden.