Na bijna 70 jaar heeft de Leidse Sterrewacht er een telescoop bij. Een crowdfundingsactie in maart bracht de 20.000 euro op die nodig was om een zonnekijker te bouwen. Op 19 september verrichtte rector magnificus Carel Stolker de openingshandeling.

Na regen komt zonneschijn

De ceremonie begon al vroeg. Tijdens een gezamenlijk ontbijt heette Stolker de genodigden welkom. Daarna spraken astronoom Frans Snik en Leids hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck de aanwezigen toe. Bij de onthulling van de zonnekijker viel de regen met bakken uit de lucht, maar wat later brak de zon door en kon men de projectie van de zon bekijken.

Foto: Rector magnificus Carel Stolker nam de zonnekijker officieel in gebruik.

Zonnevlekken bestuderen

Het is bijzonder dat de zon de enige ster is die in detail bestudeerd kan worden, aldus Snik. Vaak vertoont de zon zonnevlekken, donkere gebieden op het oppervlak van de zon die meedraaien met de zon. Vandaag de dag zijn de telescoopwaarnemingen aan zonnevlekken intensiever dan ooit. Niet alleen omdat het niet duidelijk is hoe deze vlekken precies gevormd worden, maar ook omdat zonnevlekken kunnen leiden tot zonnevlammen en zonnestormen, die van invloed zijn op ons leven op aarde. Deze explosies op de zon kunnen de satellietnavigatie van onze auto's platleggen, het vliegverkeer ontregelen, en zelfs het elektriciteitsnet overbelasten.

Tentoonstelling

Vanaf 19 september is in het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht ook de KNAW-expositie Astronomie en Kunst te bekijken. Een expositie die mede mogelijk gemaakt is door Ewine van Dishoeck: `Wetenschap en kunst gaan hand in hand. Zij inspireren elkaar wederzijds. De tentoonstelling toont goed de verscheidenheid waarop kunst het heelal kan weergeven.' De expositie is loopt tot en met 2 oktober.

Foto: Toen de zon doorbrak konden de aanwezigen de zonnekijker direct uitproberen

Unieke samenwerking

In Leiden werd in 1742 voor het eerst een zonnetelescoop geintroduceerd: de heliostaat. Dankzij een bewegende spiegel kan de zon op een vaste locatie worden afgebeeld. De crowdfundingsactie heeft een unieke samenwerking mogelijk gemaakt waarin de Werkgroep Leidse Sterrewacht en de Leidse Instrumentmakers School weer een heliostaat konden bouwen. Bij mooi weer is de zon vanaf 18 oktober live in het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht te bekijken.

Video