in Israel / door Elise Friedmann / op 17/09/2015 om 15:00 / Tags: Jeruzalem, PA, Palestijnen, Tempelberg

Tot de zesdaagse oorlog was Oost-Jeruzalem bezet door Jordanie, en dit land speelt er nog altijd een grote rol. De Jordaans-Islamitische stichting Waqf is de beheerder van de Tempelberg, die door moslims Haram al-Sharif wordt genoemd. De berg is voor zowel joden als moslims een heilige plaats. Ooit stond hier de (eerste en tweede) Tempel, nu zijn op die plek de al-Aqsamoskee en de Rotskoepel gebouwd. Het beheer over de berg is ingewikkeld geregeld.

Tijdens de Jordaanse bezetting, van 1948 tot 1967, werden Joden niet toegelaten tot de Westelijke muur (`klaagmuur'), die ooit het Tempelplein ondersteunde.

Al een paar uur nadat Israel de berg in Oost-Jeruzalem veroverde op Jordanie, tijdens de zesdaagse oorlog in 1967, liet Moshe Dayan het beheer ervan teruggeven aan de Waqf.

Met het Jordaans-Israelische vredesverdrag in 1994 is afgesproken dat Jordanie de islamitische heilige plaatsen, waaronder de Tempelberg, blijft beheren via de Waqf. De Al Aqsa moskee wordt bewaakt door Waqf-personeel, samen met Israelische politie.

Joden hebben op sommige tijden toegang tot de Tempelberg, net als toeristen, maar een Israelische wet verbiedt (zichtbaar) bidden op die plaats, vanwege de afspraken met Jordanie.

Los daarvan gold er tot voor kort een rabbinaal verbod op het betreden van de Tempelberg: men zou per ongeluk de plek kunnen betreden waar ooit, en alleen op Jom Kippoer, uitsluitend de Cohen Gadol (de opperpriester) mocht komen. Dit religieuze verbod is sinds kort opgeheven voor delen van de berg, waarvan zeker is dat de Tempel daar niet stond.

Aan zowel Palestijnse als aan Israelische kant zijn er stromingen terrein die de status quo op de Tempelberg willen veranderen. De Israelische regering verzekert keer op keer (bij elke serie rellen) dat Israel hiertoe geen plannen heeft.

Aan Joodse kant is er de stroming die zegt dat Joden net als moslims het recht moeten hebben om te bidden op de Tempelberg, dat een verbod voor Joden racistisch is, en dat hun eis ten onrechte als provocatie wordt gezien.

Abbas wil al langer een totaalverbod voor Joden om het gebied te betreden, biddend of niet: "Dit is onze Al Aqsa en zij hebben niet het recht dit gebied te betreden en te ontheiligen", zou hij eind 2014 hebben gezegd volgens het AP. In 2015 deed hij meer uitspraken in die trant. Daarbij spreekt hij over Joden als "een kudde vee" en over "hun vieze voeten". Zeker gezien zijn staatsaspiraties is het voor Abbas moeilijk te verkroppen dat Jordanie en niet de PA het beheer heeft over de Tempelberg.

Illustratie: de Rotskoepel in een Gids van de Waqf uit 1925. Bekijk hier een kopie van deze gids voor de berg, waarin wordt gezegd dat hier vroeger de Tempel stond. Tegenwoordig wordt dit nog weleens ontkend.