14 SEPT 15. De zoektocht naar bewoonbare planeten is vaak gericht op een mogelijke kopie van de Aarde. Nochtans zijn sommige rotsachtige planeten buiten ons Zonnestelsel waarschijnlijk veel interessantere kandidaten voor verder onderzoek. Wetenschappers van de KU Leuven voerden 165 klimaatsimulaties uit voor exoplaneten die permanent met een kant naar hun `zon' gericht zijn. Ze ontdekten dat twee van de drie mogelijke klimaten potentieel bewoonbaar zijn.

14 SEPT 15. De zoektocht naar bewoonbare planeten is vaak gericht op een mogelijke kopie van de Aarde. Nochtans zijn sommige rotsachtige planeten buiten ons Zonnestelsel waarschijnlijk veel interessantere kandidaten voor verder onderzoek. Wetenschappers van de KU Leuven voerden 165 klimaatsimulaties uit voor exoplaneten die permanent met een kant naar hun `zon' gericht zijn. Ze ontdekten dat twee van de drie mogelijke klimaten potentieel bewoonbaar zijn.

De meeste exoplaneten draaien rond relatief kleine en koele sterren, ook wel rode dwergen genoemd. Alleen exoplaneten die dicht bij deze sterren staan kunnen genoeg warmte krijgen om vloeibaar water mogelijk te maken. Bovendien zijn deze potentieel bewoonbare planeten gemakkelijker te observeren, net omdat ze zo dicht bij hun ster staan. Ze zijn dan ook uitermate geschikt voor verder onderzoek.

Exoplaneten die dicht bij hun ster staan, zijn vaak permanent met een bepaalde kant naar die ster gekeerd. Daardoor hebben de exoplaneten vaste dag- en nachtkanten. Toch is het klimaat op deze planeten niet noodzakelijk verschroeiend heet aan de ene kant en steenkoud aan de andere kant. Dit hebben zij te danken aan een heel efficient `airconditioning'-systeem dat de oppervlaktetemperaturen leefbaar houdt.

Dr. Ludmila Carone, professor Rony Keppens en professor Leen Decin van de KU Leuven hebben nu de mogelijke klimaten van zo'n exoplaneten in kaart gebracht. "Op basis van 3D-modellen onderzochten we exoplaneten met verschillende omwentelingstijden en groottes", licht Ludmila Carone toe. "Zo ontdekten we drie mogelijke klimaten. Twee daarvan zijn potentieel bewoonbaar."

Op exoplaneten die rond hun as draaien in minder dan 12 dagen verstoort een sterke oostelijke wind (`superrotatie') de atmosferische circulatie. Dit maakt de dagzijde onleefbaar heet. Een tweede mogelijk klimaat wordt bepaald door twee zwakkere westelijke winden op grote hoogte. De derde klimaatoptie combineert zwakke superrotatie met twee windstromen op grote hoogte. Deze twee laatste windsystemen verstoren de luchtcirculatie niet, waardoor de planeten potentieel bewoonbaar blijven.

De bevindingen zullen bij toekomstige ruimtemissies helpen om de meest interessante planeten in de buurt van ons zonnestelsel te identificeren voor verder onderzoek. Wetenschappers van de KU Leuven zijn momenteel betrokken bij de voorbereidingen van twee missies: de James Webb ruimtetelescoop-missie (2018), die de Hubble ruimtetelescoop opvolgt, en de ruimtemissie PLATO (2024), die op zoek zal gaan naar andere leefbare planeten.

Contact: Professor Leen Decin, Faculteit Wetenschappen (Afdeling Sterrenkunde).