Rechtssociologe Quirine Eijkman wil onderhand wel eens weten of het onderscheppen van honderden miljoenen sms-berichten en emails van burgers eigenlijk wel effectief is voor het opsporen van (potentiele) terroristen. In de Nacht van Kunst en Kennis neemt ze deel aan een gesprek over Angst en Veiligheid.

Amnesty International

Eijkman is senior-onderzoeker en docent Veiligheid en Rechtsstaat bij het Centre of Terrorism and Contra-terrorism op de Campus Den Haag, en daarnaast expert Surveillance en mensenrechten bij Amnesty International. Ze is in de ban van de relatie veiligheid en mensenrechten.

Quirine Eijkman gebruikt in haar onderwijs vaak cartoons van de Zuid-Afrikaanse tekenaar Zapiro, omdat hij situaties scherp weet neer te zetten.

Edward Snowden

'De onthullingen van Edward Snowden hebben ons geleerd op hoe grote schaal staten hun burgers in de gaten houden. En ook dat die gegevens ruimhartig internationaal worden gedeeld. Zo stelt de Amerikaanse National Security Agency elke dag 200 miljoen verzamelde sms-berichten beschikbaar aan haar Britse zusterorganisatie. Ik vind dat de staten tot dusverre te weinig verantwoording afleggen over deze praktijken van data-mining en het delen daarvan. Een van de principes van de rechtsstaat is dat iemand onschuldig is tot het tegendeel is bewezen. Bij het afluisteren van burgers geldt het omgekeerde: iedereen wordt bestempeld als een potentieel risico voor de veiligheid.'

| DE NACHT VAN KUNST EN KENNIS, op 19 september, biedt een keur aan lezingen, tweegesprekken, muziek, wetenschappelijke opstellingen, kunstzinnige installaties en optredens, en testjes die u en uw kinderen kunnen doen. Op diverse locaties in Leiden. Veel Leidse wetenschappers doen mee, onder | | wie Quirine Eijkman. Charlie Hebdo-terroristen in het vizier

Het is ook de vraag of het verzamelen van zo'n enorme hoeveelheid data wel effectief is. Worden er terroristische aanslagen mee voorkomen. Dat is helemaal niet duidelijk. Uit de onthullingen van blijkt dat er eigenlijk geen causaal verband is tussen het verzamelen en analyseren van communicatiedata en het voorkomen van terrorisme. Wel is bekend dat de broers die de aanslag op het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo pleegden, al in het vizier van de Franse veiligheidsdienst waren maar dat dat hun actie niet heeft voorkomen. Ik wil graag dat er onderhand eens meer openheid komt over de effectiviteit van data-verzameling en -analyse voor het voor het voorkomen van terrorisme.'

Cyberactivisten als risico

`Cyberactivisten zijn een makkelijk doelwit, ze worden erg snel als risico beschouwd. De activisten kunnen hun boodschap met de moderne communicatietechnologie makkelijker naar een groter publiek brengen maar ze zijn ook veel zichtbaarder voor de veiligheidsdiensten, met alle kwetsbaarheid die dat met zich meebrengt. Het zijn al lang niet meer je daden maar je standpunten die je bestempelen tot een risico, een verdachte.'